Οδηγίες για να γίνουν πιο εύκολες οι μέρες στο σχολείο, για μαθητές και γονείς
Γράφει η Ιφιγένεια Θεοχαρίδη, Εξειδικευμένη Ειδική Παιδαγωγός με μετεκπαίδευση στην παιδοψυχιατρική, στις διαταραχές άγχους και φοβίας σε παιδιά και εφήβους
Έφτασε ο καιρός, πρώτη μέρα στο σχολείο και για κάποια παιδιά είναι η πρώτη φορά (παιδικός σταθμός ή νηπιαγωγείο), ενώ για άλλα μια μετάβαση από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό ή στο γυμνάσιο ή το λύκειο ή μία αλλαγή σε νέο σχολείο. Για όλα, όμως, τα παιδιά, ανεξάρτητα από την ηλικία, παραμένει μία μεταβατική περίοδος, καθώς αποτελεί κάτι νέο και άγνωστο, που φυσικά μπορεί να προκαλεί φόβο και ανασφάλεια, τόσο σε εκείνα αλλά και, περισσότερο ίσως, στους γονείς. Αυτή η περίοδος μπορεί να εξελιχθεί πιο ομαλά, αν οι γονείς είναι προετοιμασμένοι, ώστε να μπορέσουν να καθοδηγήσουν, να υποστηρίξουν και να ενθαρρύνουν τα παιδιά στο νέο τους ξεκίνημα.
Κανόνες που θα ήταν καλό να τηρήσετε:
- Καλό θα ήταν να βάλετε ένα πρόγραμμα καθημερινής ρουτίνας (ύπνος, φαγητό, μείωση τηλεόρασης, υπολογιστών κλπ) μία εβδομάδα πριν ξεκινήσει το σχολείο». Επίσης, μην ξεχνάμε, πως ο καλός ύπνος, το καλό πρωινό είναι σημαντικά για όλη τη διάρκεια της χρονιάς.
- Όσον αφορά τα παιδιά που θα πάνε πρώτη φορά στον παιδικό σταθμό, ένα καινούργιο περιβάλλον, μακριά από την μαμά, καλό θα ήταν αν το παιδί σας το ζητά να μείνετε μαζί του κατά τη διάρκεια των πρώτων ημερών στον παιδικό σταθμό, ζητώντας την άδεια του σταθμού, ώστε να μη βιώσει πολύ δύσκολο τον αποχωρισμό. Σταδιακά θα μειώνετε το χρόνο που κάθεστε μαζί του, έτσι ώστε σε λίγες μέρες να το πηγαίνετε απλά και να φεύγετε.
- Τις πρώτες μέρες να επιτρέψετε στα παιδιά να φορέσουν αυτό που θέλουν : ένα αγαπημένο μπλουζάκι, κάτι που αγόρασαν στις διακοπές, ένα αγαπημένο ρολόι κ.λπ.
- Ενθαρρύνετε τα παιδιά να χαμογελάνε αν κάποιο παιδί τους χαμογελάσει, να ψάξουν για γνωστά πρόσωπα, να χαιρετήσουν τα παιδιά που ξέρουν και τα παιδιά που δεν ξέρουν, είναι μια ευκαιρία να κάνουν νέους φίλους. Ενθαρρύνετε επίσης να ρωτάνε ό,τι απορίες έχουν.
- Συνοδέψτε το την πρώτη μέρα και βοηθήστε το να γνωρίσει τη δασκάλα και κάποια παιδιά, ώστε να αποκτήσει γρήγορα μερικά πρόσωπα αναφοράς για να νιώσει ασφαλές. «Έρευνες δείχνουν ότι η σχέση με τον/την εκπαιδευτικό και οι κοινωνικές σχέσεις των παιδιών είναι από τους πιο σημαντικούς δείκτες σχολικής προσαρμογής. Ακόμα και αν υπάρχουν δυσκολίες στη δική σας σχέση με τον/την εκπαιδευτικό προστατέψτε το ρόλο της/του στο παιδί ώστε να νιώθει ασφαλές.
- Όσον αφορά τους γονείς, θα πρέπει να ελέγξουν το δικό τους άγχος, γιατί τα παιδιά απορροφούν το άγχος των γονιών, να δείξουν αισιοδοξία και εμπιστοσύνη στο παιδί τους και να αφιερώσουν περισσότερο χρόνο μαζί του στο σπίτι τις πρώτες μέρες.
- Οι γονείς επίσης θα πρέπει να κρατήσουν ανοιχτή επικοινωνία με τους εκπαιδευτικούς και να τους εμπιστευτούν.
- Προσπαθήστε να διαχωρίσετε τα δικά σας άγχη αποχωρισμού από του παιδιού, έτσι ώστε να μην μεταβιβάσετε στο παιδί τις οποίες ανησυχίες έχετε εσείς για την προσαρμογή του. Περιορίστε την ανησυχίας σας, αποχαιρετήστε το με σιγουριά, αυτοπεποίθηση και χαμόγελο και διαβεβαιώστε το ότι θα είστε εκεί όταν τελειώσει.
- Προσπαθήστε να έχει μία προβλέψιμη ρουτίνα, να πηγαίνει και να παίρνει το παιδί από το σχολείο το ίδιο πρόσωπο, ώστε να είναι προβλέψιμη η μέρα του. Ιδανικά, διαμορφώστε από πιο πριν το πρόγραμμα της ημέρας του, ώστε να έχει ήδη συνηθίσει τις ώρες, που είναι καλό να κοιμάται ή να ξεκουράζεται ή τις ώρες που θα μελετάει.
- Αν το παιδί εκφράζει παράπονα με άμεσο τρόπο ή και έμμεσο για το σχολείο ακούστε το, δείξτε κατανόηση, συζητήστε μαζί του και αναζητήστε μαζί λύσεις.
- Εφόσον συμπτώματα αρνητισμού, έντονου άγχους, εκνευρισμού ή επιθετικότητας από την πλευρά του παιδιού επιμένουν, οι γονείς θα πρέπει να συμβουλευτούν έναν ειδικό παιδαγωγό για να διερευνήσουν τα πιθανά αίτια, ώστε να βοηθήσουν έγκαιρα το παιδί και να διευκολύνουν την ομαλή προσαρμογή του παιδιού στο εκπαιδευτικό περιβάλλον.
Είναι απαραίτητο να δίνουμε μία περίοδο, τουλάχιστον ενός μήνα, ώστε να δούμε, ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζει το παιδί και πως μπορούμε να βοηθήσουμε. Αυτό σημαίνει ότι όλο αυτό το διάστημα παρατηρούμε, ακούμε και μαθαίνουμε από το ίδιο το παιδί και τη δασκάλα/δάσκαλο τι συμβαίνει. Με αυτό τον τρόπο μόνο μπορούμε να προσπαθήσουμε να βοηθήσουμε το παιδί.