Γράφει ο Θεοφάνης Λ. Παναγιωτόπουλος
Συγγραφέας, Αρθρογράφος & Ραδιοφωνικός Παραγωγός, theofanhspap@outlook.com
Τότε και τώρα το ελάφι
στέκεται δίπλα…
στους συλλέκτες του τσαγιού
Εδώ και λίγο καιρό έχουν ξεκινήσει να κυκλοφορεί από τις ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΟΞΥ, μια σειρά βιβλίων -σχεδόν- τσέπης. Πρόσφατα, διάβασα ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΤΣΑΓΙΟΥ του KAKUZO OKAKURA, ένα βιβλίο για το τσάι που σπάνια μπορεί να βρει κάποιος, ένα έργο που συνδέει το τσάι με την τέχνη και τον Πολιτισμό της Ασίας. Ο συγγραφέας Kakuzo Okakura από οικογένεια της τάξης των Σαμουράι καταφέρνει να μεταφέρει όλο το μαγικό τελετουργικό καθώς απολαμβάνει κάποιος το τσάι του και στον κόσμο της Δύσης.
Το βιβλίο είναι χωρισμένο σε επτά ενότητες. Επτά διαφορετικές οπτικές γωνίες, εφτά τρόποι να απολαύσεις το τσάι σου από εδώ και μπρος με άλλη φιλοσοφία.
Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στην ΚΟΥΠΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣόπου ο συγγραφέας μας γνωστοποιεί πως το τσάι ξεκίνησε ως φάρμακο και εξελίχθηκε σε ρόφημα. Η φιλοσοφία του τσαγιού δεν είναι απλώς αισθητισμός με τη συνηθισμένη αποδοχή του όρου, γιατί εκφράζει από κοινού με την ηθική και τη θρησκεία ολόκληρη την κοσμοθεωρία μας για τον άνθρωπο και τη φύση. […] Στην καθομιλουμένη, λέμε ότι κάποιος ‘’ δεν έχει ίχνος τσαγιού μέσα του’’ όταν μένει ανεπηρέαστος από τις κωμικοτραγικές εκφάνσεις του προσωπικού δράματος.
Στο επόμενο κεφάλαιο ο συγγραφέας αναφέρετε στις ΣΧΟΛΕΣ ΤΟΥ ΤΣΑΓΙΟΥ. Το τσάι γράφει είναι τέχνη, όπως υπάρχει και καλή και κακή ζωγραφική έτσι συμβαίνει και με το τσάι, υπάρχει και καλό και κακό. Το τσάι δεν χορηγείτο δε μόνο εσωτερικά, αλλά συχνά εφαρμοζόταν και εξωτερικά ως αλοιφή για την ανακούφιση ρευματικών πόνων. Οι Ταοϊστές υποστήριζαν ότι αποτελούσε σημαντικό συστατικό του ελιξιρίου της αθανασίας. Οι Βουδιστές το χρησιμοποιούσαν εκτενώς για να αποτρέπουν την υπνηλία κατά τη διάρκεια μεγάλων περιόδων διαλογισμού.
Στην τρίτη ενότητα, διαβάζουμε για την σχέση ανάμεσα στον ΤΑΟΪΣΜΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΖΕΝ. Ο συγγραφέας αναφέρεται στη σύνδεση του Ζεν με το τσάι. Ανφέρει ότι η τελετή του τσαγιού είναι μια μετεξέλιξη της τελετής Ζεν. Το όνομα του Λάο Τσε, ιδρυτή του ταοϊσμού, είναι επίσης πολύ στενά συνδεδεμένο με την ιστορία του τσαγιού. Στο επόμενο κεφάλαιο διαβάζουμε για την ΑΙΘΟΥΣΑ ΤΟΥ ΤΣΑΓΙΟΥ. Η αίθουσα τσαγιού (Σουκίγια) δεν προσποιείται πως είναι κάτι άλλο από ένα απλό εξοχικό σπίτι – μια αχυροκατασκευή, όπως την ονομάζουμε. Τα αρχικά ιδεογράμματα της Σουκίγια σημαίνουν ‘’ Οίκος της Φαντασίας’’. Εν συνεχεία ο συγγραφέας αναφέρετε στις αναλογίες της αίθουσας, στην διακόσμηση αλλά και στην όλη καλλιτεχνική της αξία. Η αίθουσα του τσαγιού δεν προορίζεται για τις μελλοντικές γενιές αλλά είναι εφήμερη. ‘’Εκεί και μόνον εκεί μπορεί κανείς να αφιερωθεί στην αδιατάρακτη λατρεία του ωραίου’’. Οπότε, την επόμενη φορά που θα θελήσετε ένα ρόφημα τσαγιού να αναζητήσετέ την προσωπική σας αίθουσα τσαγιού…
Επόμενο κεφάλαιο ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ. Όπου διαβάζουμε για την συγγένεια μεταξύ της τέχνης και της θρησκείας και την εξευγένιση της ανθρωπότητας. Οι δάσκαλοι του τσαγιού φύλαγαν τους θησαυρούς τους με θρησκευτική μυστικότητα. Ολοκληρώνοντας την ενότητα με την απορία: Αν λέμε πως η σημερινή εποχή δεν διαθέτει τέχνη, ποιος είναι υπεύθυνος γι’ αυτό;
Η επόμενη ενότητα αναφέρεται στα ΑΝΘΗ, όπου είναι οι πιστοί μας φίλοι, είτε στις χαρές, είτε στις λύπες. Ο ιδανικός εραστής των λουλουδιών είναι ο ίδιος που τα επισκέπτεται στο φυσικό τους περιβάλλον, όπως ο Ταογιουένμινγκ. Το βιβλίο ολοκληρώνεται με το κεφάλαιο ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΤΟΥ ΤΣΑΓΙΟΥ και την ρήση: ότι η τελειότητα βρίσκεται παντού, αρκεί μόνο να έχουμε επιλέξει να την αναγνωρίζουμε…