Πώς κατάφερε η πατάτα από τα υψίπεδα των Άνδεων να προκαλέσει τον ιρλανδικό λιμό; Πώς καθόρισε το ζαχαροκάλαμο τη δημογραφία του πλανήτη και έφερε 20.000.000 μαύρους σκλάβους στην Αμερική; Με ποιον τρόπο καταναλώνει ο μη δυτικός κόσμος την μπανάνα και γιατί χρησιμοποιήθηκε ο όρος «μπανανία» για ασταθή κράτη με διεφθαρμένες κυβερνήσεις; Από πού προέρχεται το 40% της παγκόσμιας ζάχαρης; Πώς κατάφεραν ο καφές, το τσάι και η σοκολάτα, τρία μικρά δέντρα με πολύ διαφορετική γεωγραφική προέλευση (Αιθιοπία, Ασία, Κεντρική Αμερική) να γίνουν πασίγνωστα σε όλον τον κόσμο; Γιατί το ρετσίνι ονομάστηκε απολιθωμένο «ήλεκτρον»; Ποια ήταν η χρήση της μαστίχας τα αρχαία χρόνια και πόσοι από εμάς γνωρίζαμε την ετυμολογική συγγένεια της λέξης με το ρήμα «μαστικώ» που σημαίνει μασουλάω; Πότε συνέβη η εξημέρωση της αγριελιάς στην ελιά που γνωρίζουμε σήμερα;
Το «Περί Φυτών Αφηγήματα» δίνει φως στα παραπάνω ερωτήματα και σε πολλά άλλα και εξηγεί πώς 37 φυτά κατάφεραν να αλλάξουν την πορεία της ανθρωπότητας και να μεταβάλουν τη δημογραφία του πλανήτη άλλοτε προς το καλό κι άλλοτε προς το κακό. Ένα βιβλίο που δεν απευθύνεται μόνο σε επιστήμονες αλλά στον κάθε αναγνώστη, που έχει την φιλοπεριέργεια να μάθει πώς κατέληξε ο κόσμος να είναι αυτός που είναι.
Ας πάρουμε μία μικρή γεύση διαβάζοντας συνοπτικά για τον ιρλανδικό λιμό εξαιτίας της μεταφοράς της πατάτας στην Ευρώπη.
Η πατάτα αποτελεί ιθαγενές φυτό των Άνδεων και του Βόρειου Μεξικού, το οποίο συλλεγόταν και καταναλωνόταν από τους Ινδιάνους εδώ και 8.000 χρόνια. Το 1570, φτάνει πρώτη φορά στην Ευρώπη μέσω των Ισπανών θαλασσοπόρων που είχαν ταξιδέψει ως τις Άνδεις με απώτερο στόχο το χρυσό Ελντοράντο. Οι Ίνκα και οι Αζτέκοι εξολοθρεύτηκαν από τους επιδρομείς, η πατάτα όμως διασώθηκε. Αρχικά αποτέλεσε αγαθή τύχη το γεγονός ότι κατά την αρχική της μεταφορά στην Ευρώπη δεν ταξίδεψε μαζί της και ο κυριότερος εχθρός της, ένας ωομύκητας που προκαλεί την ασθένεια του περονόσπορου και οδηγεί στο σάπισμα του φυτού. Το 1844, όμως, εξαιτίας της μεταφοράς κοπριάς από τα παράλια της Χιλής στην Ευρώπη, μεταφέρθηκε τελικά και ο περονόσπορος στην Ευρώπη, κάτι που τελικά οδήγησε στον ιρλανδικό λιμό. Μέσα σε έναν χρόνο, η προσβολή της ιρλανδικής πατάτας οδήγησε ένα εκατομμύριο ανθρώπους να χάσουν τη ζωή τους και άλλους τόσους να μεταναστεύσουν κυρίως στην Αμερική. Ο τοπικός πληθυσμός μειώθηκε κατά το 25%. Στη λαϊκή μνήμη των καθολικών Ιρλανδών, που βρίσκονταν ήδη στα όρια της εξαθλίωσης εξαιτίας των αυστηρών νόμων που τους επέβαλαν οι Άγγλοι, μιας και εκείνη την εποχή η Ιρλανδία ήταν τμήμα της Μεγάλης Βρετανίας, χαράχτηκε ως άσβεστο μίσος απέναντι στους Άγγλους. Η κεντρική κυβέρνηση δεν έμεινε με σταυρωμένα τα χέρια, αλλά τα μέτρα που πήρε ήταν το ένα χειρότερο από το άλλο, μιας και δεν είχαν ως στόχο να ανακουφίσουν τον πληθυσμό, αλλά να τον ελέγξουν δημογραφικά και να προκαλέσουν συγκέντρωση της ιδιοκτησίας στα χέρια ολίγων. Το γεγονός πέρασε στην ιστορία ως μία από τις χειρότερες επισιτιστικές κρίσεις.
