Η τάση των ανθρώπων και των συστημάτων που δημιούργησαν, στην επιστήμη, στις πολιτικές και κοινωνικές τους δομές, αλλά και την θρησκεία, να θεωρούν την ύπαρξή τους τη σημαντικότερη οντότητα στον κόσμο, θεωρείται από πολλούς φιλοσόφους το μεγαλύτερο πρόβλημα που κορυφώθηκε τον 20ο αιώνα και φυσικά τις συνέπειές του καλούμαστε και μεις να αντιμετωπίσουμε στο σήμερα. Παρατηρώντας όμως με προσοχή όλα αυτά που διαβάζουμε και ακούμε καθημερινά εν μέσω εποχής COVID 19, φοβάμαι ότι έχουμε περάσει σε μια μετα-ανθρωποκεντρική εποχή, που κρατάει όλες τις δομές, τα σχήματα και τις ‘προφάσεις’ του ανθρωποκεντρισμού, αλλά κατ’ ουσίαν βάζει τον Άνθρωπο στο περιθώριο. Και δυστυχώς δεν χρειάζεται να διαβάσει κανείς φιλοσοφικά βιβλία, ούτε ανθρωπολογικές και κοινωνιολογικές έρευνες, ούτε διεθνή ειδησιογραφία, για να το διαπιστώσει, αρκεί και ένα απλό ξεφύλλισμα στον επαρχιακό τύπο ή στους τοπικούς ειδησεογραφικούς ιστοτόπους και αυτό είναι φανερό.
Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα μια γρήγορη ματιά στα νέα του τόπου μας ήταν ‘αδιάψευστοι μάρτυρες’ αυτής της πραγματικότητας… Η αστυνομία έβαλε πρόστιμο για μη χρήση μάσκας σε κάτοικο της Καστανιάς Ευρυτανίας, ο Δήμος Καρπενησίου ανήγγειλε αύξηση στα δημοτικά τέλη (και μάλιστα προσωρινή), ο κ. Τασιός από την Αντιπεριφέρεια ενημέρωσε σαν να έκανε προεκλογική καμπάνια για έργα εκατομμυρίων ευρώ… Πότε άραγε στο παρελθόν η πολιτεία έστειλε στην Καστανιά την αστυνομία για να δει αν οι μετρημένοι στα δάκτυλα κάτοικοι του χωριού χρειάζονται κάτι; Ποια ερωτήματα γεννά η απόφαση ενός δήμου να κάνει αύξηση στα πάγια των δημοτών του, σε μια περίοδο πρωτοφανούς οικονομικής ύφεσης, υγειονομικής κρίσης και υψηλής ανεργίας; Ήταν η κατάλληλη στιγμή να ανακοινώνονται έργα εκατομμυρίων για επενδύσεις και υποδομές, όταν ο κάθε επιχειρηματίας στο νομό δεν μπορεί να καλύψει ούτε το νοίκι του και μάλλον δεν θα υπάρχει αύριο στον τόπο του, για να ευεργετηθεί από τις επενδύσεις που θα υλοποιηθούν;
Και φυσικά όλα αυτά γίνονται ουσιαστικά για το όφελος των ανθρώπων- των συνανθρώπων μας, σε δεύτερο χώρο και χρόνο, αλλά σε πρώτο ο άνθρωπος έχει ανάγκη αυτές τις δύσκολες μέρες από σεβασμό, κατανόηση, συμπόνια, χρειάζεται να σκύψεις και να τον δεις σαν μονάδα και όχι σαν αριθμό, σαν καθημερινότητα και όχι σαν μελλοντικό σχεδιασμό, σαν ανάγκη και όχι σαν απαίτηση, σαν πραγματικές συνθήκες και όχι σαν αδιάλλακτο νόμο. Οι δύσκολες και πρωτόγνωρες νέες συνθήκες που θα έρθουν στις ζωές μας και πολλά χρόνια μετά το τέλος αυτής της νέας κρίσης, απαιτούν τοπικά, εθνικά και παγκόσμια, ριζική αναθεώρηση του τι ορίζουμε ως άνθρωπο, ως πολίτη, ως κοινωνικό ον.
Γιατί τι νόημα ύπαρξης στ’ αλήθεια έχουν οι επιστήμες, οι κοινωνικές δομές και η πολιτική, αν δεν βάζουν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τους τον Άνθρωπο; Τι νόημα έχει να μιλάμε για αριθμούς, καταγραφές και στατιστικές, όταν αυτά τα στοιχεία γίνονται ‘στεγνά’ ψηφία και δεν μπορούν να αποδώσουν πίσω στον πολιτισμό μας το όφελος προς τον Άνθρωπο; Και ακόμα χειρότερα τι πρόκειται να συμβεί όταν αυτό το ίδιο ανθρωποκεντρικό τύποις παγκόσμιο οικοδόμημα τρέχει ευθύγραμμα χωρίς να τέμνει τον Άνθρωπο; Τι συμβαίνει όταν η εξουσία απλά νομοθετεί, αποφασίζει, τιμωρεί, σχεδιάζει, χωρίς να βάζει στο επίκεντρό της τον Άνθρωπο σας πραγματική μονάδα; Τι σημαίνει άραγε για την κάθε εξουσία να μην ρίχνει ‘το βλέμμα της’ τριγύρω στις πραγματικές συνθήκες που βιώνουμε και να συνεχίζει εκτός τόπου και χρόνου το ‘πρόγραμμά΄ της;