Όνομα: Παναγιώτης Βλάχος (1927 – 2023)
Ιδιότητα: Φιλόλογος, Γυμνασιάρχης, Γενικός Επιθεωρητής Μέσης Εκπαίδευσης, Συγγραφέας
Τόπος καταγωγής: Στένωμα
Τόπος διαμονής: Καρπενήσι, Αθήνα
Η είδηση του θανάτου του Παναγιώτη Βλάχου σε ηλικία 96 ετών πλημμύρισε το διαδίκτυο με δεκάδες μηνύματα αποχαιρετισμού, αλλά και αναμνήσεων πολλών γενεών μαθητών του, που με τα πιο θερμά λόγια και τις πιο ζωντανές περιγραφές εξέφρασαν την αγάπη τους στον καθηγητή τους. Από τη δημοσιογραφική πένα του μαθητή του κ. Δημήτρη Ευαγγελοδήμου, καταγράφεται με τον καλύτερο τρόπο η προσφορά και το έργο του αείμνηστου Παναγιώτη Βλάχου, αλλά και η ευγνωμοσύνη του μαθητή στο δάσκαλό του. Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ανάρτησης του κ. Ευαγγελοδήμου…
‘‘Πλήρης ημερών απεβίωσε σήμερα ο καθηγητής μας Παναγιώτης Βλάχος. Δεν υπάρχουν Καρπενησιώτες και γενικότερα Ευρυτάνες, οι οποίοι φοίτησαν στο Γυμνάσιο Καρπενησίου και να μην είχαν την τύχη να τους διδάξει φιλολογικά μαθήματα και άλλοι ευάριθμοι να μην τον έζησαν ως Γυμνασιάρχη. Ο Παναγιώτης Βλάχος ήταν ένας σπουδαίος κλασικός φιλόλογος με ιδιαίτερη επιμονή σε μιαν απλή αρχαΐζουσα, η οποία πλησίαζε τους αττικούς, χωρίς όμως τις ακρότητες, τις «κρυάδες« και τους «γαλλισμούς» στη σύνταξη της καθαρεύουσας. Ήταν μια γλώσσα την οποία χειριζόταν με μεγάλη ικανότητα τόσο στον γραπτό όσο και στον προφορικό λόγο του. Ως Γυμνασιάρχης αυστηρός, υποχρεωμένος να εναρμονίζεται με το αυταρχικό εκπαιδευτικό πλαίσιο εκείνης της εποχής. Ωστόσο, η ευρυμάθειά του, η ευπροσηγορία του, οι «εξωσχολικές» ενασχολήσεις του τον έφερναν κοντά στους μαθητές του. Τον θυμάμαι και ως καθηγητή μου στον οποίο οφείλω τα γράμματα που έμαθα και ως Γυμνασιάρχη, που ουκ ολίγες φορές πρωί πρωί στην είσοδο του σχολείου μου απαγόρευε την είσοδο, στέλνοντάς με για… κούρεμα! Τον θυμάμαι όμως και ως μέλος της βραδινής παρέας στο Ευαγγελοδημαίικο μαγαζί, όπου και με άλλους πνευματικούς ανθρώπους συζητούσαν όρθιοι, τσιμπολογώντας κόκκους ψημένου καφέ, λες και ήταν στραγάλια, από την παρακείμενη μηχανή καφεκοπτείου.
Το φιλολογικό επιστημονικό έργο του είναι πλούσιο, ένα μόνο μικρό μέρος μάς κατέλειπε στο 1.030 σελίδων βιβλίο του «Λόγοι και Μελετήματα Επίκαιρα και Διαχρονικά» (Αθήνα 2018). Αλλά, πέρα από αυτά, που αποτελούν σημαντικές πηγές για την ιστορία του τόπου μας, συνέγραψε και μια σειρά βιβλίων, πάνω από δέκα στον αριθμό. Επίσης δεκάδες είναι οι εισηγήσεις του σε επιστημονικά συνέδρια και συμπόσια, που φιλοξενούνται στα αντίστοιχα Πρακτικά τους.
Ο Παναγιώτης Βλάχος γεννήθηκε στο Στένωμα Ευρυτανίας το 1927, όπου τελείωσε τις εγκύκλιες σπουδές του και εν συνεχεία φοίτησε στο Γυμνάσιο Καρπενησίου. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών ως αριστούχος. Διορίστηκε στο Γυμνάσιο Καρπενησίου το 1953 και είχε την τύχη να συνυπηρετεί με πολλούς καθηγητές του, όπως άλλωστε αργότερα ευτύχησε να έχει συναδέλφους παλαιούς μαθητές του! Χρημάτισε διευθυντής του Γυμνασίου και του Λυκείου Καρπενησίου έως την προαγωγή του σε Επιθεωρητής Φιλολόγων το 1971. Ακολούθως υπηρέτησε ως Γενικός Επιθεωρητής Μέσης Εκπαίδευσης.
Στο Καρπενήσι, όπως προείπαμε, άφησε πολύπλευρο έργο εκπαιδευτικό, πνευματικό και πολιτιστικό, εξασφαλίζοντας κοινή αποδοχή και αναγνώριση. Ως καθηγητής διακρινόταν για την επαγωγό διδασκαλία, γοητεύοντας τους μαθητές του. Η συμμετοχή του στα πολιτιστικά κοινά ήταν συνεχής, αφήνοντας ανεξίτηλη την προσωπική σφραγίδα του: και ως άμισθος επιμελητής αρχαιοτήτων και ως μέλος της επιτροπής για την ανακαίνιση του Ι. Ναού Αγίας Τριάδας και ως πρωτεργάτης της δημιουργίας του Συλλόγου ‘‘Ευγένιος ο Αιτωλός’’ με την πλούσια βιβλιοθήκη του και ως εθελοντής του Εθνικού Ιδρύματος, διδάσκοντας αφιλοκερδώς θεωρητικά μαθήματα στις Τεχνικές Σχολές του και αναπτύσσοντας ενδιαφέροντας θέματα στον Ραδιοφωνικό Σταθμό του και ως πρόεδρος του Γενικού Νοσοκομείου Καρπενησίου. Ευρύτατη ήταν και η συμμετοχή του σε διάφορες επιστημονικές εταιρείες και Συλλόγους: διετέλεσε πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Φιλολόγων, μέλος της διοίκησης της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας (Αρσάκεια), του Πνευματικού Κέντρου Ρουμελιωτών, εταίρος του Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσός, της Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών κ.λπ. Αποτέλεσμα της δραστηριότητάς του είναι ένα Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών και δεκάδες διπλώματα, μετάλλια και τιμητικές διακρίσεις.
Αξέχαστος κύριε καθηγητά…’’
Συνέγραψε και μια σειρά βιβλίων:
– Ο Στέφανος Γρανίτσας και η Λαογραφία της Ευρυτανίας
– Ευγένιος ο Αιτωλός και το φερώνυμον Ελληνομουσείον
– Ευγένιος ο Αιτωλός, ο ετκλεής του Γένους Διδάσκαλος
– Σύγχρονος Ελληνική αγωγή και διαχρονική δεοντολογία
– Παράδοσις και Πρόοδος εις την Παιδεία
– Ασματική Ακολουθία Οσίου Ευγενίου
– Η διδασκαλία των Αρχαλιων Ελληνικών αίτημα εθνικόν
– Προσκύνημα εις την Θεσσαλονίκην
– Το πρόβλημα της Παιδείας: Κρίσις και υπέρβασις
– Αξιολόγησις εκπαιδευτικών: Διοίκησις σχολείων κ.ά.