Πρωτοπόρος ο Δήμος Αγράφων
Η παραγωγή προϊόντων σε συνεταιριστική βάση και η συλλογική δράση στο νομό Ευρυτανίας έρχεται ξανά στο προσκήνιο, ένα μήνα πριν τις εθνικές εκλογές, για να απαντήσει στους υποψηφίους που εκφράζουν στον προεκλογικό τους αγώνα την αγωνία τους για την οικονομική κατάρρευση και το δημογραφικό πρόβλημα του νομού μας.
Χωρίς παραγωγικούς συνεταιρισμούς ο Δήμος Καρπενησίου
Φεύγει το μοναδικό συνεταιριστικό εργαστήριο
Το κάποτε ισχυρό Καρπενήσι, φαίνεται να μην μπορεί να ακολουθήσει τις γρήγορες εξελίξεις εγκατάλειψης από τους νέους και να μην δίνει κίνητρα συλλογικής δράσης πουθενά σε ολόκληρο το Δήμο. Ο δραστήριος Συνεταιρισμός Γυναικών που παρήγαγε ζυμαρικά, γλυκά του κουταλιού, γενικά παραδοσιακά προϊόντα και αποτελούσε σημείο αναφοράς στην περιοχή, έκλεισε προ διετίας, αφήνοντας ένα κενό στην αγορά του τόπου. Η μοναδική ευκαιρία ανάκαμψης του συνεταιρίζεσθαι υπήρξε πριν από 6 σχεδόν χρόνια με τη δημιουργία Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων, αλλά κατά κύριο λόγο σε παροχή υπηρεσιών και όχι στον παραγωγικό τομέα, με εξαίρεση την ΚΟΙΝΣΕΠ “Αέναος Ροή” που έχει ως αντικείμενο την συλλογή άγριων μανιταριών και την μεταποίησή τους σε μανιταροπροϊόντα, με έδρα το Βουτύρο, η οποία είναι μάλλον ανενεργή στην περιοχή τα τελευταία χρόνια.
Το μοναδικό ενεργό και βραβευμένο Εργαστήριο παραδοσιακών προϊόντων με Συνεταιριστική βάση στο Δήμο Καρπενησίου είναι η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (ΚΟΙΝΣΕΠ) ‘Η Ευρύτη’ με έδρα στο Μεγάλο Χωριό, η οποία όμως βρίσκεται στη διαδικασία μεταφοράς της έδρας της στο Δήμο Αγράφων.
Πρωτοπόρος ο Δήμος Αγράφων – Στηρίζει τους Συνεταιρισμούς
Μια ακόμη πρωτοβουλία του Δήμου Αγράφων και του Δημάρχου Αλέξη Καρδαμπίκη, με στόχο τη συλλογική και συνεταιριστική δράση που θα έχει ως αποτέλεσμα την παραγωγή αγνών προϊόντων από τα Άγραφα, ενέτεινε τις συζητήσεις για την αναγκαιότητα της δημιουργίας συνεταιρισμών σε μια εποχή μάλιστα που η επιβίωση των ατομικών επιχειρήσεων κάθε είδους αποτελεί καθημερινό στοίχημα.
Έχοντας κάνει μια πολύ καλή αρχή με τη Μελισσοκομική Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση, η οποία βγάζει σιγά σιγά το μέλι των Αγράφων στην εγχώρια αλλά και διεθνή αγορά, προ ημερών συναντήθηκαν στη Βαλαώρα κτηνοτρόφοι από ολόκληρο το Δήμο προκειμένου να συζητήσουν το ενδεχόμενο της δημιουργίας ενός αγροτικού – κτηνοτροφικού συνεταιρισμού. Ο Δήμος Αγράφων πρότεινε στους ενδιαφερόμενους κτηνοτρόφους να δημιουργήσουν ένα συνεταιριστικό σχήμα το οποίο, και με τη συμβολή του Δήμου, θα παράγει και θα διαχειρίζεται το ίδιο τα προϊόντα του με αποτέλεσμα να έχει μεγαλύτερο κέρδος αλλά και έλεγχο ποιότητας της παραγωγής του.
Από την συνάντηση των κτηνοτρόφων στα Άγραφα (φωτο: www.ypaithros.gr)
Τα πλεονεκτήματα αλλά και τα προβλήματα των σημερινών κτηνοτρόφων στο νομό μας, αποτέλεσαν και το βασικό κίνητρο για την αναζήτηση συλλογικής δράσης των κτηνοτρόφων, οι οποίοι ενωμένοι μπορούν να ‘ισχυροποιήσουν τον ρόλο και την παρουσία τους στα αγροτικά δρώμενα του τόπου μας όπως τόνισε ο Δήμαρχος στη συγκέντρωση. Παράλληλα, ο κτηνίατρος του δήμου, Νίκος Σακκάς, αναφέρθηκε στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των ζώων της περιοχής και στην υψηλή ποιότητα των προϊόντων που παράγονται.
Εν αναμονή λοιπόν, της δημιουργίας ενός ακόμη συνεταιριστικού σχήματος που θα παράγει προϊόντα ενός ισχυρού ‘brandname’, με δυνατή ονομασία προελεύσεως, ο Δήμος Αγράφων πρωτοπορεί με την έμπρακτη στήριξη της ΚΟΙΝΣΕΠ η “Μέλισσα των Αγράφων – Beeing in Agrafa” που αποτελεί κοινωνικό συνεταιρισμό στον μελισσοκομικό τομέα με σκοπό τη συλλογή μελιού από βότανα, αγριολούλουδα και κωνοφόρα δέντρα που έχει ήδη ετικετοποιήσει και διαθέτει στην αγορά εξαιρετικό μέλι ελάτης.
Παράλληλα, ετοιμάζεται να υποδεχτεί και την ΚΟΙΝΣΕΠ ‘Η Ευρύτη’, η οποία αποτελεί κοινωνικό συνεταιρισμό με αντικείμενο τη συλλογή, παραγωγή, μεταποίηση και προώθηση προϊόντων της ευρυτανικής υπαίθρου με τη χρήση παραδοσιακών μέτρων, με σκοπό την ενίσχυση της τοπικής παραγωγής και οικονομίας.
Με τους δύο αυτούς Κοινωνικούς Συνεταιρισμούς στον τομέα της μελισσοκομίας, των παραδοσιακών προϊόντων και της μεταποίησης και με έναν κτηνοτροφικό συνεταιρισμό στα σκαριά που θα καλύψει τον πρωτογενή τομέα, ο Δήμος Αγράφων αποδεικνύει ότι έχει γρήγορα αντανακλαστικά και αφουγκράζεται τις ανάγκες της εποχής προκειμένου να μείνουν οι άνθρωποι στον τόπο τους και να αναδείξουν τη μοναδικότητά του.
Ο δήμαρχος Αγράφων, Αλέξης Καρδαμπίκης, δήλωσε για την αναγκαιότητα των συνεταιρισμών:
«Η πρώτη Κοιν.Σ.Επ στα Άγραφα είναι πραγματικότητα και είμαστε πολύ περήφανοι γι’ αυτό. Με τη δημιουργία της Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης και τη συνεργασία των μελισσοκόμων της περιοχής μας, έγινε το πρώτο σημαντικό βήμα για την επέκταση των δραστηριοτήτων τους ώστε να ενταχθούν ισότιμα στο χώρο της επιχειρηματικότητας. Εξάλλου οι μέλισσες φτιάχνουν το…” Νέκταρ των Θεών” στα Άγραφα, συλλέγοντας το μέλι τους από μια μεγάλη ποικιλία βοτάνων, αγριολούλουδων, κωνοφόρων δέντρων, φτιάχνοντας το υπέροχο μέλι Αγράφων με τη μοναδική του γεύση και άρωμα που σίγουρα θα ξεχωρίσει και θα κερδίσει τις εντυπώσεις στην αγορά. Ευελπιστούμε ότι σύντομα θα ακολουθήσουν και άλλες κοινωνικές ομάδες το παράδειγμα των μελισσοκόμων της περιοχής μας για να φτιάξουν την επόμενη ομάδα παραγωγών… Αξιοποιούμε κάθε δυνατότητα για τα Άγραφα της επόμενης ημέρας, για έναν πιο “έξυπνο” Δήμο που μπορεί να προσφέρει νέες σύγχρονες δυνατότητες στην καθημερινότητα των ανθρώπων μας. Οι συναντήσεις- ενημερώσεις για τη δημιουργία κ στον τόπο μας Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων, αποτέλεσαν την αφετηριακή βάση από την οποία μπορούν να δοθούν όσες μάχες αξίζουν και απομένουν να δοθούν, με στόχο να ξεφύγουμε από το παρελθόν και με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον να δώσουμε φτερά στους νεότερους, γιατί η ζωή έχει φόρα και προχωρά, ας τρέξουμε μαζί της να την προλάβουμε δημιουργώντας τις συνθήκες για μία πιο ελπιδοφόρα προοπτική για τον τόπο μας».
Οι δυο Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί που παράγουν και προωθούν τα ευρυτανικά προϊόντα
ΚΟΙΝΣΕΠ ‘Η Ευρύτη’
Η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση ‘Η ΕΥΡΥΤΗ’ δημιουργήθηκε το 2018, με έδρα το Μεγάλο Χωριό του Δήμου Καρπενησίου όπου βρίσκεται τόσο το εργαστήριό της όσο και το φυσικό της κατάστημα και αποτελείται από επτά μέλη τα οποία μοιράζονται μεταξύ Αγράφων και Καρπενησίου.
Τα μέλη της ΚΟΙΝΣΕΠ αναφέρουν στον Ευρυτανικό Παλμό:
«Ο λόγος που δημιουργήσαμε έναν κοινωνικό συνεταιρισμό και όχι μια απλή επιχείρηση, είναι ότι πέρα από την οικονομική παράμετρο, ενδιαφερόμαστε για την πρόοδο του τόπου, στον οποίο επιλέξαμε να ζούμε και να μεγαλώσουμε τα παιδιά μας, με βασικές αρχές την προαγωγή τη ωφέλειας μέσω της παροχής υπηρεσιών συλλογικού και κοινωνικού χαρακτήρα και την προώθηση της αειφόρου ανάπτυξης. Ο Συνεταιρισμός μας στο πλαίσιο της προώθησης της βιώσιμης ανάπτυξης ασκεί δραστηριότητες οι οποίες, προωθούν την προστασία περιβάλλοντος, την κοινωνική και οικονομική ισότητα, καθώς και την ισότητα των φύλων, προστατεύουν και αναπτύσσουν τα κοινά αγαθά προωθούν τη διαγενεακή και πολυπολιτισμική συμφιλίωση, δίνοντας έμφαση στις ιδιαιτερότητες της τοπικής κοινωνίας.
Πρωταρχικό σκοπό μας, αποτελεί η προώθηση της απασχόλησης και η μείωση της ανεργίας, της ιδέας της οικολογίας με την ανάληψη συγκεκριμένων δράσεων και πρωτοβουλιών, ενώ ταυτόχρονα θέλουμε να αναδείξουμε τη σημασία της διατήρησης της βιοποικιλότητας, της αειφόρου κτηνοτροφίας, με έμφαση στην ανάπτυξη βιολογικών μορφών καλλιέργειας καθώς και στην προστασία και διατήρηση παραδοσιακής καλλιέργειας και παραδοσιακών προϊόντων.
Στόχος μας η παραγωγή, η μεταποίηση, η προώθηση, η διατήρηση της παραγωγικής ή πολιτιστικής κληρονομιάς της ευρυτανικής υπαίθρου μέσω της μεταποίησης, της συλλογής βοτάνων, της παρασκευής ζυμαρικών, ποτών, ελαίων, σαπουνιών και αποξηραμένων φρούτων και λαχανικών, συλλογής μελιού με τη χρήση παραδοσιακών μεθόδων και τη διάθεση των προϊόντων αυτών στο χώρο μας, ενισχύοντας και με αυτόν την τοπική παραγωγή και οικονομία.
Η φιλοσοφία της «Ευρύτης» συνοψίζεται στη θεμελιώδη αρχή της αξιοποίησης των δώρων της γης μας, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ανακύκλωσης χωρίς να αφήνουμε να ‘πηγαίνει χαμένο’ το παραμικρό, με γνώμονα πάντα τον μεγάλο σεβασμό προς τη φύση και τους κανόνες της. Παρατηρώντας, τις τελευταίες δεκαετίες, τους καρπούς των δέντρων να αφήνονται στα δέντρα να σαπίζουν, τα χωράφια να είναι εγκαταλελειμμένα στα χωριά μας και η ανεργία να βρίσκεται στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων ετών, αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε μια επιχείρηση σε συνεταιριστική βάση που θα αναδείξει και θα αξιοποιήσει τα ευρυτανικά αγαθά, αλλά και θα μας φέρει πίσω στην παραγωγή ποιοτικών προϊόντων από α’ ύλες από τα δικά μας περιβόλια ή από άλλους Ευρυτάνες παραγωγούς ή και μικρούς παραγωγούς από τους γειτονικούς μας νομούς Αιτωλοακαρνανία, η Φθιώτιδα, η Καρδίτσα κλπ. Φιλοσοφία μας είναι κάθε σπίτι στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, να μπορεί να βάζει στο τραπέζι του αγνά, σπιτικά αγαθά, φτιαγμένα με το ίδιο τρόπο που τα έφτιαχναν οι μαμάδες και οι γιαγιάδες μας. Ενώ παράλληλα να δώσουμε ξανά ζωή στους κήπους και τα χωράφια του τόπου μας, ευκαιρία και σε άλλους νέους ανθρώπους να εργαστούν παραμένοντας ή και επιστρέφοντας στη μαγευτική Ευρυτανία.
Ήδη η ‘Ευρύτη’ έχει δημιουργήσει ένα δίκτυο 50 μικρών παραγωγών από τους οποίους προμηθεύεται φρούτα, λαχανικά και ξηρούς καρπούς για την παραγωγή των προϊόντων της, στηρίζοντας έτσι τον κοινωνικό ιστό του τόπου και απασχολεί σταθερά προσωπικό δημιουργώντας θέσεις εργασίας, σε έναν ημιθανή νομό.
Παράλληλα, προμηθεύει με τα προϊόντα της ξενοδοχεία εντός και εκτός Ευρυτανίας και ντελικατέσεν σε ολόκληρη τη χώρα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΚΟΙΝΣΕΠ ‘Η Ευρύτη’ απέσπασε δύο μεγάλες διακρίσεις στα Μεσογειακά Βραβεία (Mediterranean Taste Awards) στο Λονδίνο για δύο προϊόντα της. Το Χρυσό Βραβείο για τη μαρμελάδα Βερίκοκο- Ιβίσκος –Άγρια μέντα και το Ασημένιο για το τσάτνεϊ (chutney) κάστανο-στιφάδο.
ΚΟΙΝΣΕΠ “Η Μέλισσα των Αγράφων” – Beeing in Agrafa”
Η νεοσύστατη αλλά πολύ δραστήρια μελισσοκομική κοινωνική συνεταιριστική επιχείρηση των Αγράφων ‘Η Μέλισσα των Αγράφων” – Beeing in Agrafa”, έχει ήδη κάνει δυναμική είσοδο στην αγορά με το μοναδικό μέλι ελάτης Αγράφων. Η εκπρόσωπος της ΚΟΙΝΣΕΠ κα Κατερίνα Γερονίκου, αναφέρει στον Ευρυτανικό Παλμό:
«Η ΚΟΙΝΣΕΠ “Η Μέλισσα των Αγράφων” – Beeing in Agrafa” ιδρύθηκε πριν από τρεις μήνες. Συγκεκριμένα, πήραμε το Α.Φ.Μ στις 20 Ιανουαρίου 2023. Αποτελείται από 5 μέλη, τα οποία είναι εξαιρετικοί συνεργάτες από διάφορα χωριά του δήμου Αγράφων, με κοινούς στόχους, πολλές προσδοκίες και μελλοντικά σχέδια. Η έδρα μας βρίσκεται στη Βούλπη του Δήμου Αγράφων, όπου είναι και το φυσικό μας κατάστημα.
Οι δυσκολίες σχετικά με την ίδρυση της επιχείρησης ήταν πολλές. Ωστόσο, με σωστούς χειρισμούς, υπομονή και επιμονή, ο στόχος μας επιτεύχθηκε πολύ σύντομα. Ξεκινήσαμε με ιδιωτική πρωτοβουλία και με δικά μας έξοδα. Συνεργαστήκαμε με νομικό πρόσωπο και λογιστή, κι έτσι προχωρήσαμε σε όλες τις ενέργειες που απαιτούνταν από διάφορες υπηρεσίες, για να έχει το προϊόν μας ευρωπαϊκές προδιαγραφές.
Τα προτερήματα του συγκεκριμένου εγχειρήματος είναι ποικίλα. Καταρχάς, ταυτοποιήσαμε και τυποποιήσαμε το εξαιρετικότατο προϊόν που παράγει ο τόπος μας – το μέλι ελάτης. Έπειτα, κάναμε χημικές αναλύσεις σε πιστοποιημένο εργαστήριο: εξετάσαμε το μέλι μας για 586 (σχεδόν 600) χημικές ουσίες, φυτοφάρμακα και αντιβιοτικά. Το αποτέλεσμα ήταν ΑΡΙΣΤΑ! Γι’ αυτόν τον λόγο, άλλωστε, μας έδωσαν ημερομηνία λήξης 2,5 χρόνια, το ανώτατο όριο. Η τυποποίηση έγινε σε πιστοποιημένο εργαστήριο με ISO, η επωνυμία θα κατοχυρωθεί επίσημα στην Ευρώπη – έχουν ήδη γίνει οι ανάλογες ενέργειες. Οι συσκευασίες έχουν barcode, έτσι, ώστε να μπορούν να πωληθούν σε όλων των ειδών τα καταστήματα. Το προϊόν είναι διαθέσιμο ήδη προς πώληση με όλα τα απαιτούμενα παραστατικά (τιμολόγηση και αποδείξεις).
Στόχος μας είναι να τυποποιήσουμε και άλλα είδη μελιού που παράγονται στην περιοχή μας, καθώς, επίσης και παράγωγα της μέλισσας. Επιπλέον, στοχεύουμε να δημιουργήσουμε θέσεις εργασίας, να αναδείξουμε τον τόπο μας και να αναπτύξουμε το βιοτικό μας επίπεδο. Στην πορεία, επόμενος στόχος μας είναι η ένταξη κι άλλων μελισσοκόμων στην εταιρείας μας, ούτως ώστε η τελευταία να διευρυνθεί.
Ήρθαμε για να μείνουμε! Δεν πρέπει να αποσκοπούμε μόνο στο κέρδος και τα προσωρινά οφέλη. Η συλλογικότητα και τα οράματα πρέπει να μας ενδιαφέρουν όλους. Αν και είμαστε νέοι στην αγορά, η αντιμετώπιση του κόσμου είναι ιδιαίτερα ικανοποιητική.