Του Άκη Καραματσούκη MD, PhD (c) πλαστικός χειρουργός
Οι σπίλοι είναι δερματικές βλάβες επίκτητες ή συγγενείς. Αποτελούνται από μελανινοκύτταρα και χαρακτηρίζονται από υπερμελάγχρωση. Είναι γενικά καλοήθεις βλάβες που ο Ιατρός θα υποδείξει εκείνες που είναι ύποπτες για κακοήθεια και θα χρειασθούν αφαίρεση και βιοψία. Εμφανίζονται σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος με διαφορετικό χρώμα, μέγεθος και υφή. Κάποιες ελιές μπορεί να εξαλλαχθούν σε μελάνωμα που είναι ένας κακοήθης επιθετικός όγκος απειλητικός για τη ζωή. Οι μικροί σπίλοι έχουν πιθανότητα εξαλλαγής σε μικρό ποσοστό (1-5%). Οι μεγαλύτεροι γιγαντιαίοι σπίλοι έχουν μεγαλύτερο ποσοστό (5-10%).
Πότε οι ελιές γίνονται επικίνδυνες και τι χρειάζεται να κάνουμε
Οι ελιές γίνονται επικίνδυνες όταν παρατηρούμε:
- Αύξηση του μεγέθους τους σε σύντομο χρονικό διάστημα.
- Ασυμμετρία – Ακανόνιστα όρια.
- Αλλαγή στο χρώμα και στην υφή.
Αντιμετώπιση
Οι σπίλοι θα πρέπει να παρακολουθούνται ανά τακτικά χρονικά διαστήματα. Σε περίπτωση που παρατηρήσουμε οποιαδήποτε αλλαγή στην κλινική εικόνα μίας ελιάς που μας εγείρει υποψίες, θα πρέπει να γίνεται αφαίρεσή της και ακολούθως βιοψία. Καλό θα είναι να αποφεύγονται διάφορες μέθοδοι αφαίρεσης ύποπτων δερματικών βλαβών όπως η χρήση laser, διαθερμοπηξίας, απόξεση κ.α. οι οποίες φέρουν υψηλό ποσοστό υποτροπής και δεν παρέχουν τη δυνατότητα ιστολογικής διάγνωσης. Ο ύποπτος σπίλος πρέπει να αφαιρείται χειρουργικά από τον Πλαστικό Χειρουργό σε ασφαλή όρια και να αποστέλλεται για βιοψία. Η βιοψία θα μας δώσει την ακριβή διάγνωση και θα μας οδηγήσει με ασφάλεια στα επόμενα βήματα.
Αυξημένο κίνδυνο διατρέχουν άτομα με:
- Ανοιχτόχρωμο δέρμα, μαλλιά, μάτια.
- Μεγάλο αριθμό σπίλων άνω των 100, μεγέθους άνω των 8mm.
- Οικογενειακό ιστορικό.
- Μακροχρόνια έκθεση στον ήλιο.
- Ιστορικό ηλιακών εγκαυμάτων.
Στο παρελθόν επικρατούσε μια εσφαλμένη άποψη στο να μην πειράζουμε τις ελιές (μην το ενοχλείς, για να μη σε ενοχλήσει). Πρόκειται για μια εντελώς λανθασμένη άποψη διότι οι ύποπτοι σπίλοι οι οποίοι τείνουν να μεταλλαχθούν σε μελάνωμα, αν δεν αφαιρεθούν ή αφαιρεθούν με λάθος τρόπο ενδέχεται να οδηγήσουν σε μη αναστρέψιμες καταστάσεις.
Εν κατακλείδι, οι σπίλοι αφαιρούνται για ιατρικούς (ύποπτοι σπίλοι) και αισθητικούς λόγους (σπίλοι σε εμφανή σημεία του σώματος, πρόσωπο, λαιμό) καθώς και εξαιτίας των συχνών τραυματισμών τους λόγω του σημείου του σώματος στο οποίο βρίσκονται.
Η χειρουργική αφαίρεση διαρκεί 20-25 λεπτά, γίνεται με τοπική αναισθησία και πραγματοποιείται στο Ιατρείο από Πλαστικό Χειρουργό.
