Στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, στο Λονδίνο, την προηγούμενη εβδομάδα, αποδείχτηκε ότι εμπεδώνεται μεγαλύτερη ανησυχία στις σχέσεις των δυο γειτονικών κρατών, απ’ αυτήν που υπήρχε πιο πριν. Η δήλωση του Έλληνα Πρωθυπουργού άφησε να εννοηθεί, ότι θα υπάρχουν προβλήματα με την Τουρκία, όπως υπήρχαν και υπάρχουν εδώ και χρόνια. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα και την σιγή του Σουλτάνου μετά την συνάντηση, τίθεται το ερώτημα αν στην συγκυρία των εργασιών της συνόδου του ΝΑΤΟ, ήταν αυτή τη φορά μια τέτοια συνάντηση 90′ κεκλεισμένων των θυρών, ενδεδειγμένη. Αρνητικό το ότι η ελληνική πλευρά δεν εξασφάλισε αναφορά σε κοινό ανακοινωθέν για την τουρκο-λιβυκή συμφωνία.
Αντίθετα ο Τούρκος Πρόεδρος βρήκε την ευκαιρία να συνομιλήσει με τον απρόβλεπτο Πλανητάρχη και να λάβει την στήριξή του πριν την συνάντηση με τον Έλληνα Πρωθυπουργό. Θα είναι αρνητική εξέλιξη για την Ελλάδα αν, όπως διαφαίνεται από κάποιες ενδείξεις, ο “Σουλτάνος” αξιοποιήσει την καταγραφή των διαφωνιών σε όλα τα ζητήματα που προκύπτουν από τις τελευταίες τουρκικές ενέργειες. Από διπλωματικής και επικοινωνιακής ελληνικής πλευράς δεν νοείται κατευναστική πρακτική, όταν η Τουρκία δεν κλιμακώνει απλώς την επιθετικότητα κατά της Ελλάδας, αλλά την εξάγει κιόλας διά της συμφωνίας με την Λιβύη.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο πως την ίδια μέρα της συνάντησης ο τούρκος υπουργός ενέργειας ανακοίνωνε πως σύμφωνα με την τουρκο-λιβυκή συμφωνία, η Τουρκία θα συνεχίσει νέες γεωτρήσεις και έρευνες σε περιοχές της “θαλάσσιας δικαιοδοσίας” της. Στη συνέχεια η πρεμούρα της απέναντι πλευράς να κυρώσει την επόμενη μέρα στη Βουλή τη “συμφωνία” με την Λιβύη αποδεικνύει την αποφασιστικότητα του απρόβλεπτου Ερντογάν. O Eρντογάν θα επιχειρήσει να δημιουργήσει τετελεσμένα γεγονότα με τις σχέσεις των δυο χωρών να βρίσκονται στην κόψη του ξυραφιού. Το κείμενο της συμφωνίας ήδη βρίσκεται στα χέρια του ελληνικού ΥΠΕΞ και μεταφράζεται από τα τουρκικά, προκειμένου να εξεταστεί συστηματικά. Το θέμα είναι βέβαια αν θα προλάβει να περάσει για έγκριση η συμφωνία από το κοινοβούλιο της Λιβύης, με δεδομένο ότι στην Τρίπολη η κατάσταση είναι πολιτικά έκρυθμη. Πάντως η κυβέρνηση έχει ξεκαθαρίσει, πως πρόκειται για μια συμφωνία νομικά άκυρη, αγεωγράφητη και ανιστόρητη που προσθέτει περίπλοκα προβλήματα σε μια ήδη τρικυμισμένη περιοχή. Η απέλαση του Λίβυου πρέσβη και η προγραμματισμένη επίσκεψη του Προέδρου της Βουλής Αντιπροσώπων της Λιβύης στην Αθήνα φανερώνει τον διπλωματικό πυρετό της χώρας, που εξυφαίνεται θετικά έστω και την τελευταία στιγμή. To ενδεχόμενο βέβαια να εκδηλωθεί τουρκική προβοκάτσια στο Αιγαίο στο διάστημα κατά το οποίο θα βρίσκεται στην Αθήνα ο Λίβυος Πρόεδρος της Βουλής, είναι κάτι που φοβίζει τις εγχώριες μυστικές υπηρεσίες. Ήδη η Άγκυρα αντέδρασε στην απέλαση του Λίβυου πρέσβη, συμπορευόμενη με την δήλωση του υπουργού Εξωτερικών της Λιβύης, Μοχάμεντ Σιγιάλα στο πρακτορείο Reuters, πως “η κίνηση αυτή από ελληνικής πλευράς είναι απαράδεκτη”.
Τούτες τις ώρες χρειάζονται γερές συμμαχίες, αφού η Ε.Ε και το ΝΑΤΟ κωφεύουν, οι δε ΗΠΑ με έναν απρόβλεπτο Τράμπ αλληθωρίζει προς την Άγκυρα. Ελάχιστες οι υποστηρικτικές φωνές, σαν αυτές της Κύπρου, του Ισραήλ της Αιγύπτου και της Γαλλίας του Μακρόν. Χαρακτηριστική η ανοιχτή στήριξη από τον Γάλλο Πρόεδρο δηλώνοντας ότι, “…η Τουρκία οφείλει να σέβεται τα κυριαρχικά δικαιώματα των μελών του ΝΑΤΟ. Εκφράζω την στήριξή μου για τις ανησυχίες της Ελλάδας αναφορικά με την Συμφωνία Λιβύης-Τουρκίας”. Φυσικά η στήριξη αναμένεται να είναι και στην πράξη, (αν και απευκταίο) σε περίπτωση που κάποιο “Γιαβούζ” αρχίσει να περιπλανάται στα χωρικά ύδατα της Κρήτης. Εξυπακούεται βέβαια ότι χρειάζεται και εσωτερική ενότητα για εθνική συνεννόηση γιατί μπροστά σ’ αυτή την κατάσταση η Ελλάδα καλείται πράγματι να πάρει γρήγορα αποφάσεις ριζοσπαστικές, καθ’ όσον, “oι καιροί ου μενετοί”.
Κώστας Μπουμπουρής
Αστυν.Δ/ντής ε.α.- Συγγραφέας
(k.boubouris@yahoo.gr)
