‘Η δημοσιογραφία χρειάζεται θάρρος…’

2002

Σε συμφωνία κατέληξαν, πριν από λίγες μέρες οι ευρωβουλευτές με τα κράτη μέλη για να υπερασπιστούν τους δημοσιογράφους. Διαβάζουμε στο efsyn.gr ότι «οι νέοι κανόνες θα αντιμετωπίσουν τον αυξανόμενο αριθμό των αποκαλούμενων «στρατηγικών αγωγών κατά της δημόσιας συμμετοχής» (SLAPP) κατά δημοσιογράφων και μέσων ενημέρωσης. Εφαρμόζεται σε διασυνοριακές υποθέσεις. Τα κράτη μέλη να μην αναγνωρίζουν καταχρηστικές κρίσεις από χώρες εκτός ΕΕ, λένε οι ευρωβουλευτές.

Ο νέος νόμος θα εφαρμόζεται σε διασυνοριακές υποθέσεις και θα προστατεύει άτομα και οργανισμούς που δραστηριοποιούνται σε τομείς όπως τα θεμελιώδη δικαιώματα, το περιβάλλον, η καταπολέμηση της παραπληροφόρησης και οι έρευνες διαφθοράς κατά καταχρηστικών δικαστικών διαδικασιών που αποσκοπούν στον εκφοβισμό και την παρενόχληση. Οι ευρωβουλευτές εξασφάλισαν ότι οι υποθέσεις θα θεωρούνται διασυνοριακές, εκτός εάν και τα δύο μέρη έχουν την κατοικία τους στην ίδια χώρα με το δικαστήριο και η υπόθεση αφορά μόνο ένα κράτος μέλος. Οι κατηγορούμενοι θα μπορούν να υποβάλουν αίτηση για την πρόωρη απόρριψη προδήλως αβάσιμων αξιώσεων και σε τέτοιες περιπτώσεις οι υποστηρικτές του SLAPP θα πρέπει να αποδείξουν ότι η υπόθεσή τους είναι βάσιμη. 

Τα δικαστήρια θα πρέπει να εξετάζουν γρήγορα τέτοιες αιτήσεις. Για την αποτροπή καταχρηστικών αγωγών, τα δικαστήρια θα μπορούν να επιβάλλουν αποτρεπτικές ποινές στους ενάγοντες, που συνήθως εκπροσωπούνται από ομάδες λόμπι, εταιρείες ή πολιτικούς. Επίσης, τα δικαστήρια μπορούν να υποχρεώσουν τον ενάγοντα να πληρώσει όλα τα έξοδα της διαδικασίας, συμπεριλαμβανομένης της νομικής εκπροσώπησης του εναγόμενου. Όταν η εθνική νομοθεσία δεν επιτρέπει την πλήρη πληρωμή αυτών των δαπανών από τον αιτούντα, οι κυβερνήσεις της ΕΕ θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι καλύπτονται, εκτός εάν είναι υπερβολικές.

Οι ευρωβουλευτές κατάφεραν να συμπεριλάβουν στους κανόνες ότι όσοι στοχοποιούνται από SLAPP ενδέχεται να αποζημιωθούν για ζημίες που προκλήθηκαν. Εξασφάλισαν επίσης ότι τα θύματα SLAPP θα έχουν πρόσβαση σε ολοκληρωμένες πληροφορίες σχετικά με μέτρα υποστήριξης, συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής βοήθειας, της νομικής βοήθειας και της ψυχολογικής υποστήριξης μέσω ενός κατάλληλου καναλιού, όπως ένα κέντρο πληροφοριών. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να παρέχουν νομική συνδρομή σε διασυνοριακές αστικές διαδικασίες, να διασφαλίζουν ότι οι οριστικές αποφάσεις που σχετίζονται με το SLAPP δημοσιεύονται σε εύκολα προσβάσιμη και ηλεκτρονική μορφή και να συλλέγουν δεδομένα για υποθέσεις SLAPP. Οι χώρες της ΕΕ θα διασφαλίσουν ότι οι αποφάσεις τρίτων χωρών σε αβάσιμες ή καταχρηστικές διαδικασίες κατά ατόμων ιδρυμάτων που εδρεύουν στην επικράτειά τους δεν θα αναγνωρίζονται. Όσοι στοχοποιούνται από το SLAPP θα μπορούν να διεκδικήσουν αποζημίωση για τα σχετικά έξοδα και ζημιές στο εθνικό τους δικαστήριο».

Κατά την ψήφιση των παραπάνω από την Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το καλοκαίρι, η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Roberta Metsola δήλωσε: «Η δημοσιογραφία χρειάζεται θάρρος – αλλά οι δημοσιογράφοι δεν πρέπει να αναγκάζονται να είναι γενναίοι για να την ασκήσουν. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα προστατεύει πάντα όσους αναζητούν την αλήθεια και θα υπερασπίζεται το δημοκρατικό μας δικαίωμα να ενημερωνόμαστε. Εφόσον με αβάσιμες αγωγές απειλούνται ζωές και μέσα διαβίωσης, εφόσον καταχρώνται τα δικαστικά μας συστήματα, θα πρέπει να αντιδράσουμε νομοθετώντας. Με το σημερινό νομοσχέδιο, το οποίο στηρίχθηκε σθεναρά στην ολομέλεια, αυτό ακριβώς πράττουμε.»

Μετά την ψηφοφορία, ο εισηγητής Tiemo Wölken (Σοσιαλδημοκράτες, Γερμανία) δήλωσε: «Οι καταχρηστικές αγωγές αποθαρρύνουν τις αντίπαλες φωνές από το να φέρουν στο φως ζητήματα δημόσιου ενδιαφέροντος. Οι δημοσιογράφοι και οι ακτιβιστές αποτελούν ακρογωνιαίο λίθο των δημοκρατιών μας και θα πρέπει να είναι σε θέση να εκτελούν το έργο τους χωρίς να εκφοβίζονται. Με την οδηγία αυτή επιδιώκουμε να διασφαλίσουμε ότι θα προστατεύονται σε ολόκληρη την ΕΕ, ότι τα θύματα θα λαμβάνουν οικονομική και ψυχολογική στήριξη και ότι θα υπάρχει ευρύτερος ορισμός των διασυνοριακών υποθέσεων. Τα δικαστήριά μας δεν μπορούν να αποτελούν πεδίο δράσης για τους πλούσιους και ισχυρούς.»

Και όλα αυτά λίγες μόλις μέρες πριν το χθεσινό δικαστήριο όπου θα δικαζόταν η έφεση του πρώην Βουλευτή Ευρυτανίας κατά της απόφασης που δικαίωσε τον Ευρυτανικό Παλμό στον άνισο και πολυετή δικαστικό αγώνα που ο πρώην Βουλευτής έσυρε τη μία εκ των δύο εφημερίδων του νομού που εκπροσωπούσε και μάλιστα με αφορμή το μεταναστευτικό.