Μικρασιατική Καταστροφή 1922. Η μεγαλύτερη συμφορά του ελληνισμού. Συνολικά η μικρασιατική εκστρατεία είχε ως αποτέλεσμα 25.000 νεκρούς και τραυματίες στρατιώτες από ελληνικής πλευράς. Πάνω από 1.500.000 Έλληνες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες των προγόνων τους και να έρθουν σαν πρόσφυγες στην Ελλάδα, αφήνοντας πίσω τους πάνω από 600.000 νεκρούς. Η Μικρασιατική Καταστροφή θεωρείται από τις μεγαλύτερες, αν όχι η μεγαλύτερη, συμφορά του ελληνισμού διαχρονικά. Με την Συνθήκη της Λωζάνης και την υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών, ο ελληνισμός της Ανατολής εξαφανίστηκε ύστερα από δύο χιλιάδες χρόνια και περίπου 1,5 εκατομμύριο πρόσφυγες ήρθαν υπό άθλιες συνθήκες στην Ελλάδα. Το σχεδόν χρεοκοπημένο ελληνικό κράτος έπρεπε τάχιστα να στεγάσει και να περιθάλψει αυτόν τον τεράστιο πληθυσμό.Παράλληλα, με την αποχώρηση μουσουλμάνων στο θρήσκευμα από την ελληνική επικράτεια, η Ελλάδα κατέστη περισσότερο εθνικά και θρησκευτικά ομοιογενής, αλλά η Μεγάλη Ιδέα -κύριος συνεκτικός δεσμός της κοινωνίας και ο κύριος στόχος της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής για σχεδόν 100 χρόνια- έλαβε τέλος.
Αυτές είναι οι πρώτες γραμμές που περιγράφουν συνοπτικά την Μικρασιατική Καταστροφή το ’22, που γράφεται με ‘Κ’ κεφαλαίο, γιατί δεν ήταν μάλλον σαν όλες τις άλλες καταστροφές. Πιθανά γιατί ήταν ο επίλογος μιας Μεγάλης Ιδέας και κάπου μέσα βαθιά στο Ελληνικό φρόνημα, οι εκατομμύρια θάνατοι, οι μαζικές πυρπολήσεις κτηρίων και ανθρώπων, οι βιασμοί, οι σφαγές, οι εκτελέσεις, τα βασανιστήρια, η καταστροφή του Ελληνικού στοιχείου που υπήρχε εκεί για πάνω από 2.000 χρόνια, η ηθική οδύνη τα «τάγματα εργασίας» των αιχμαλώτων και τόσα άλλα, μπορεί όλα αυτά να άξιζαν για μια Μεγάλη Ιδέα. Κι αν σκεφτεί κανείς ότι η σκέψη αυτή είναι υπερβολική ας κάνουμε όλοι μας ενδοσκόπηση και ας παραδεχτούμε με ειλικρίνεια πως φτερουγίζουμε όταν ακούμε για την ιστορία του μαρμαρωμένου Βασιλιά της Κωνσταντινούπολης και το ‘πάλι με χρόνια, με καιρούς…’. Και τι θα συνέβαινε αν κάποιος σήμερα μας έταζε, όπως το ‘22’ ότι θα ‘βάλει πλάτες’ για να ικανοποιηθούν οι Βυζαντινοί θρύλοι; Και τι θα συνέβαινε αν όπως και τότε όταν σηκώνονταν τα όπλα μέναμε πάλι μόνοι; Μέχρι που μπορεί να μας πάει μια νέα Μεγάλη Ιδέα; Με το Τρίτο Μάτι βλέπω ότι τέτοιον ρόλο θα παίξουμε ξανά στην ιστορία και ας ρίχνουμε την ευθύνη στους γείτονές μας και μακάρι όχι μόνο να μην ξαναζήσουμε το ’22, αλλά να μην σφάξουν τα δικά μας μαχαίρια αυτή τη φορά πατώντας πάνω σε μια Μεγάλη Ιδέα. Γιατί σήμερα την καταστροφή του Ελληνισμού το ’22, μπορούμε να την προσεγγίζουμε με χασαποσέρβικα και ρεμπέτικα, αλλά αύριο θα άντεχε το νεαρό κράτος μας μια ακόμα Μεγάλη Ιδέα;