“Σε φάγαν οι φασίστες σκύλοι, Ελλάδα
με μάσκα ή χωρίς μάσκα, ξένοι ντόπιοι.
Εσύ ‘σουνα Λαμπράκη, η αιώνια Ελλάδα
φως, αρετή, παλικαριά και πρώτος……..”
(Στον ήρωα Λαμπράκη)
Μ’ αυτούς τους στίχους αρχίζει το ποίημα του Κ. Βάρναλη, που δημοσιεύτηκε στις 9 Ιουνίου 1963 στην εφημερίδα “Αυγή” για τον θάνατο του Αρκάδα βουλευτή της Ε.Δ.Α ,γιατρό και βαλκανιονίκη πρωταθλητή Γρηγόρη Λαμπράκη. Ως ιδρυτικό μέλος και αντιπρόεδρος της “Ελληνικής επιτροπής για την διεθνή ύφεση και ειρήνη” ο ίδιος, δεν πειθάρχησε στην απαγόρευση της 1ης Μαραθώνιας πορείας, στις 21 Απριλίου 1963 και αυτό, το Ακροδεξιό παρακράτος δεν το συγχώρεσε. Αργά το απόγευμα της αποφράδας ημέρας (22 Μαΐου 1963), ενώ έβγαινε από την αίθουσα της συγκέντρωσης στη Θεσ/κη που ήταν ομιλητής για την “Ειρήνη και τον πυρηνικό αφοπλισμό”, δέχτηκε προσχεδιασμένη επίθεση από τους παρακρατικούς Μανώλη Εμμανουηλίδη και Σπύρο Γκοτζαμάνη, που οδηγούσε το μοιραίο δολοφονικό τρίκυκλο. Λίγο πιο πριν είχε τραυματισθεί από άλλους παρακρατικούς, ο βουλευτής Ε.Δ.Α Καβάλας Γιώργος Τσαρουχάς. Ο τραυματισμός του Γρηγόρη Λαμπράκη ήταν θανάσιμος και παρά τις προσπάθειες των γιατρών υπέκυψε στις 27 του ίδιου μήνα. Η δολοφονία προκάλεσε διεθνή κατακραυγή. Οι αυταρχικές πρακτικές της κυβέρνησης Ε.Ρ.Ε του Κων/νου Καραμανλή και των Σωμάτων ασφαλείας, όχι μόνο ανέχονταν, αλλά εξέτρεφαν το ανεξέλεγκτο παρακράτος. Πάντως ο τότε πρωθυπουργός, το πρωί της 23ης Μαΐου που πήγε στο πολιτικό του γραφείο, δήλωσε εκείνο το αμίμητο : “Ποιός επιτέλους κυβερνά αυτή τη χώρα”, όπως αφηγήθηκε αργότερα ο αείμνηστος Παναγιώτης Κανελλόπουλος. Ήταν μια ομολογία για τις κυβερνητικές του αδυναμίες και ευθύνες.
Κατά την διάρκεια της ανάκρισης, όσο κι αν οι αρχές ασφαλείας της Θεσ/κης προσπάθησαν να αποκρύψουν στοιχεία και να παρουσιάσουν την ανθρωποκτονία ως ατύχημα, έπεσαν πάνω σ΄ένα αδέκαστο και θαρραλέο ανακριτή, τον Χρήστο Σαρτζετάκη, τον μετέπειτα Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Εκτός των κατηγοριών για τους δυο παρακρατικούς δολοφόνους, ο ανακριτής στήριξε κατηγορίες για ηθική αυτουργία σε έξι αξιωματικούς της Χωρ/κής, μεταξύ αυτών και του Υποστράτηγου Κων/νου Μήτσου, Γ.Αστυν.Δ/ντή Θεσ/κης. Η υπόθεση Λαμπράκη αναζωογόνησε τον “Ανένδοτο αγώνα” του Γεωργίου Παπανδρέου και έπαιξε σημαντικό ρόλο στην πτώση της κυβέρνησης Καραμανλή τον ίδιο χρόνο. Η δίκη για την δολοφονία Λαμπράκη άρχισε στο Κακουργιοδικείο Θεσ/κης στις 2 Οκτωβρίου 1966 και τελείωσε στις 30 Δεκεμβρίου. Τα στοιχεία που τεκμηρίωσαν την συνεργασία του κράτους της Δεξιάς με το παρακράτος μπήκαν στο περιθώριο. Στον Γκοτζαμάνη και τον Εμμανουηλίδη επεβλήθησαν ποινές 11 και 8,5 ετών κάθειρξη αντίστοιχα. Από τους υπόλοιπους ταραχοποιούς που είχαν συλληφθεί για τα επεισόδια, έξι μόνο καταδικάστηκαν για πλημμεληματικές αξιόποινες πράξεις. Μεταξύ αυτών καταδικάστηκε και ο Ξενοφών Γιασμάς ,που τραυμάτισε τον βουλευτή Γιώργο Τσαρουχά, αλλά με μόνη κατηγορία την “διατάραξη της κοινής ειρήνης”. Για τους κατηγορούμενους έξι αξιωματικούς της Χωροφυλακής δεν επεβλήθη καμία ποινή, αφού δεν κρίθηκαν ένοχοι παράβασης καθήκοντος. Με την επικράτηση της Απριλιανής χούντας οι δυο καταδικασθέντες αποφυλακίστηκαν. Παρακράτος και ελεγχόμενη Δικαιοσύνη σε όλο τους το μεγαλείο..!
Παρεμπιπτόντως με την μαύρη αυτή επέτειο των 55 χρόνων είχαμε και τις πρόσφατες δηλώσεις του Αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης πως “ένα σημερινό 17χρονο δεν τον ενδιαφέρει πως και γιατί δολοφόνησαν τον Γρηγόρη Λαμπράκη πριν 55 χρόνια…”. Πάντως η εκπρόσωπος τύπου του κόμματος κα Μαρία Σπυράκη δικαιολόγησε τον αρχηγό της, πως αυτός γεννήθηκε 6 χρόνια μετά από αυτό το γεγονός, λες και η ιστορία πριν την γέννηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, πρέπει να ξεχαστεί. Θα πρέπει βέβαια κάποιοι πιο συνετοί και ειδήμονες από την παράταξη να τους γνωρίσουν ότι τόση άγνοια της ιστορίας είναι αδικαιολόγητη και η ταφόπλακα στην ιστορική μνήμη επιλεκτικά είναι ύποπτη κι επικίνδυνη.
Κώστας Μπουμπουρής
Αστυν.Δ/ντής ε.α.-Συγγραφέας
(k.boubouris@yahoo.gr)