Ο ομώνυμος τίτλος του βιβλίου “Οι νεκροί περιμένουν”, της Διδώς Σωτηρίου δεν έχει σχέση με το παρόν άρθρο. Αυτό το μνημειώδες χρονικό, μας ταξιδεύει στους περασμένους ηρωϊσμούς της φυλής μας και στην προαιώνιά μας τραγικότητα και έχει επίκεντρο τους αγώνες και τις θυσίες του Μικρασιάτικου ποντιακού ελληνισμού, αρχές του 20-ου αιώνα.
Όμως και οι 7.796 ηρωικοί Έλληνες, αξιωματικοί και στρατιώτες από τους συνολικά 13.936 ηρωικά πεσόντες στο Αλβανικό μέτωπο στον πόλεμο του ’40 περιμένουν την ελάχιστη δικαίωση. Είναι αυτοί που έμειναν άταφοι ή τοποθετήθηκαν σε ομαδικούς τάφους στις περιοχές της Β. Ηπείρου δίπλα στα πεδία των μαχών. Σε πολλές περιπτώσεις εκείνοι οι νεκροί φαντάροι έμπαιναν σε άδεια ξύλινα κιβώτια των πυρομαχικών και στα σημεία της ταφής τοποθετούνταν ένας απλός ξύλινος σταυρός. Η ταφή όλων των νεκρών δεν ήταν πάντοτε εφικτή, γιατί πολλοί σε ορισμένες περιπτώσεις εγκαταλείφθηκαν, σκεπάστηκαν από τα χιόνια και έμειναν άταφοι ή θάφτηκαν μεμονωμένα από τους συμπολεμιστές τους. Αρκετοί διαμελίστηκαν και έγιναν βορά στα άγρια ζώα. Λόγω της σκληρότητας του αγώνα και των δυσμενέστατων καιρικών συνθηκών εγκαταλείφθηκαν, αφού δεν υπήρχε ευχέρεια να περισυλλεγούν, σκεπάστηκαν από τα χιόνια , πέθαναν με φρικτό θάνατο κι έμειναν άταφοι. Άλλοι καταπλακώθηκαν από πέτρες και χώματα λόγω των σφοδρών βομβαρδισμών του πυροβολικού και της πολεμικής αεροπορίας των Ιταλών. Οι 7.796 πεσόντες έμειναν άταφοι ή θαμμένοι στις περιοχές Δέλβινο, Ντεβόλ, Ντραγκότι, Βουλιαράτες, Κλεισούρα, Κορυτσά Σκουτάρα και αλλού. Βορειοηπειρώτες έχουν καταγράψει πολλά από τα σημεία των πεσόντων με την ελπίδα, ότι κάποτε θα υπήρξε διακρατική φροντίδα της χώρας μας με την Αλβανία για την ανεύρεση των σορών των πεσόντων και να ταφούν κανονικά. Οι περισσότεροι από αυτούς τους πατριώτες Βορειοηπειρώτες όμως ήταν και είναι μεγάλης ηλικίας και σιγά-σιγά φεύγουν από τη ζωή. Όταν άνοιξαν τα σύνορα με την γειτονική χώρα, αρκετοί συγγενείς κάθε χρόνο, ανήμερα της εθνικής επετείου μας, επισκέπτονται τα πεδία των μαχών και ανάβουν ένα κερί, με την ευχή και την ελπίδα επιτέλους να βρουν και να τακτοποιήσουν τον δικό τους άνθρωπο. Στις 9-2-2009 υπογράφτηκε συμφωνία μεταξύ των δυο χωρών
για την “αναζήτηση, εκταφή και ενταφιασμό των πεσόντων στρατιωτικών”, η οποία κυρώθηκε και από τα δυο Εθνικά κοινοβούλια. Συμφωνήθηκε η κατασκευή δυο Στρατιωτικών κοιμητηρίων στην Αλβανία ,στην Κλεισούρα και τους Βαλιαράτες, όπου μέχρι σήμερα έχει γίνει δεκτός ελάχιστος αριθμός πεσόντων. Αποφασίστηκε ταυτόχρονα και συγκρότηση Μικτής Διακρατικής Επιτροπής για την υλοποίηση της Συμφωνίας. Στις 23-4-2012 η εν λόγω Επιτροπή συνεδρίασε στα Τίρανα και εκπονήθηκε ο κανονισμός συνεργασίας για την έναρξη των εργασιών του πεδίου. Έκτοτε η κατάσταση τελμάτωσε μέχρι τον Οκτώβρη 2016,οπότε ξανασυνεδρίασε η Επιτροπή έπειτα και από τις πιέσεις της Ε.Ε. περί του θέματος μετά την σχετική πιεστική επερώρηση Ελλήνων Ευρωβουλευτών. Πριν από λίγες ημέρες μετά από 77 ολόκληρα χρόνια, επιτέλους ξεκίνησαν οι απαραίτητες διαδικασίες αναζήτησης-εκταφής και τελικά της ταφής των πεσόντων ηρώων μας. Η Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού (του Γ.Ε.Σ.) και το 401 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο (για την διενέργεια DNA επί των ανευρισκομένων οστών από τις έρευνες και εκταφές) πρωτστατούν επί του θέματος. Δεν μπορούμε βέβαια να μην μνημονεύσουμε τον πρωτεργάτη όλων αυτών τον προσπαθειών εδώ και μια δεκαετία, του Επίτιμου Προέδρου της Ένωσης τέκνων-συγγενών πεσόντων κατά το έτος 1940-41,πρώην Αντιπροέδρου της Βουλής και πρώην Υπουργού κ. Γιώργου Σούρλα. Ας ελπίσουμε ότι σύντομα θα υπάρξουν θετικά αποτελέσματα, γιατί οι νεκροί ήρωές μας ,περιμένουν..!
Κώστας Μπουμπουρής Αστυν. Δ/ντής ε.α. Συγγραφέας k.boubouris@yahoo.gr
