Με αφορμή τον κλασικό Μαραθώνιο δρόμο της Αθήνας που διεξήχθη το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε και πλήθος κόσμου συμμετείχε, πολύς ο λόγος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για τον «ευτελισμό» της ονομασίας του μαραθωνίου με ονόματα χορηγών να παρεμβαίνουν κλπ κλπ.
Από το 1983, ο κλασικός Μαραθώνιος της Αθήνας φέρει το όνομα του εμβληματικού μαραθωνοδρόμου Γρηγόρη Λαμπράκη και διεξάγεται προς τιμήν του κάθε χρόνο.
«Η ιστορία του Γρηγόρη Λαμπράκη είναι γεμάτη από συμβολισμούς και ο ίδιος τους συγκέντρωσε όλους επάνω του, σαν ανθρώπινος φάρος. Σπουδαίος αθλητής, επιφανής γιατρός, πολιτικός, αιώνιος οραματιστής και αγωνιστής, έβλεπε τη ζωή σαν ένα στίβο, στον οποίο ο αγώνας δεν σταματούσε ποτέ. Μέχρι να πέσεις κάτω… Ήταν και ο εμπνευστής του Μαραθωνίου της Ειρήνης, ο οποίος διεξήχθη στις 21 Απριλίου 1963. Και ο μόνος δρομέας που κατάφερε να τρέξει σε αυτόν, όχι επειδή οι άλλοι εγκατέλειψαν, αλλά επειδή η κυβέρνηση της ΕΡΕ και του Κωνσταντίνου Καραμανλή απαγόρευσε τη συμμετοχή σε αυτόν» γράφει σε άρθρο της στο cnn.gr η κα Μαρία Δεδούση.
Ο Λαμπράκης γεννήθηκε στις 3 Απριλίου 1912 στο χωριό Κερασίτσα της Ορεινής Αρκαδίας και ήταν το μικρότερο αγόρι ανάμεσα σε 14 παιδιά. Από τα εφηβικά του κιόλας χρόνια ασχολήθηκε με τον αθλητισμό. Το Σεπτέμβριο του 1931 γράφτηκε στην Εμπορική και Λογιστική Σχολή «Παναγιωτόπουλου» με σκοπό να γίνει λογιστής, αλλά το 1933 άλλαξε γνώμη και μπήκε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ήταν από τους πρώτους και τα περισσότερα χρόνια των σπουδών του έπαιρνε υποτροφίες. Παράλληλα, από το 1931, ασχολείται με τον κλασικό αθλητισμό. Όπου διαπρέπει επίσης.
Στα 19 του αναδεικνύεται πρώτος πανελληνιονίκης στο τριπλούν με 13,62 μ. Το 1935 βελτιώνει το πανελλήνιο ρεκόρ στο μήκος με 7,15μ καταρρίπτοντας το παλαιό 7,02μ. Μια βδομάδα αργότερα στην Κωνσταντινούπολη κερδίζει δυο χρυσά στους Βαλκανικούς στο μήκος (7,10 μ) και στο τριπλούν (14,13 μ).
«Ήταν αναπόφευκτη η εμπλοκή του Λαμπράκη με την πολιτική, νομοτελειακή. Στις εκλογές «της βίας και της νοθείας», όπως έμεινε στην ιστορία η εκλογική αναμέτρηση της 29ης Οκτωβρίου 1961, πολιτεύθηκε με το ΠΑΜΕ (Πανδημοκρατικό Αγροτικό Μέτωπο Ελλάδος), ένα συνασπισμό αριστερών δυνάμεων με επικεφαλής την ΕΔΑ και εξελέγη Βουλευτής Πειραιά. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος και αντιπρόεδρος της οργάνωσης υπέρ της ειρήνης και του αφοπλισμού ΕΕΔΥΕ (Ελληνική Επιτροπή για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη). Και επίμονος ακτιβιστής.
Στις 21 Απριλίου 1963 αποφασίζεται να γίνει η πρώτη Μαραθώνια Πορεία Ειρήνης. Αφετηρία ορίζεται ο Τύμβος του Μαραθώνα και τερματισμός η Πνύκα. Η πορεία οργανώθηκε από το «Σύνδεσμο Μπέρτραντ Ράσελ» και την ΕΕΔΥΕ.
Έχουν προσκληθεί για να πάρουν μέρος πολλοί ξένοι ειρηνιστές απ’ όλο τον κόσμο – κυρίως από τη Βρετανία.
Η κυβέρνηση της ΕΡΕ υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή απαγορεύει την πορεία και ανακοινώνει ότι όποιος επιχειρήσει να προσεγγίσει θα συλλαμβάνεται. Η προειδοποίηση αφορά και τους ξένους προσκεκλημένους. Τίθενται σε επιφυλακή Στρατός, Αστυνομία, Χωροφυλακή, ακόμη και άνδρες του Λιμενικού, αφού έπρεπε να αποκοπεί και η προσέλευση διά θαλάσσης.
Επί ποδός βρίσκονται συνολικά 10.000 άνδρες της Aστυνομίας, της Xωροφυλακής, του Λιμενικού Σώματος. Κάθε πρόσβάση προς τον Mαραθώνα αποκλείεται.
O κύριος όγκος των «οδοιπόρων της ειρήνης», περιγράφει ο Tύπος της εποχής, περί τους 3.000, αναχαιτίζεται και διαλύεται στους Aμπελόκηπους στο ύψος της Αγίας Tριάδας και στον Άγιο Δημήτριο, στην οδό Πανόρμου. Συλλαμβάνονται 628, ανάμεσά τους ο Mίκης Θεοδωράκης, ο Mίνως Aργυράκης, ο Aλέκος Aλεξανδράκης, η Aλίκη Γεωργούλη και πρώην βουλευτές και υποψήφιοι του κόμματος της Eνιαίας Δημοκρατικής Aριστεράς (EΔA).
Το πρωί της Κυριακής 21 Απριλίου, στις 8:00, ο Λαμπράκης αρχίζει μόνος του την πορεία. Kρατάει στα υψωμένα χέρια του ένα απλό πανό με τη λέξη EΛΛAΣ και με το σύμβολο του «Συνδέσμου Eιρήνης Mπέρτραντ Pάσελ», τον κύκλο με τον τσακισμένο σταυρό, παγκόσμιο σύμβολο της ειρήνης. Φωνάζει: «Ζήτω η Ειρήνη, ζήτω η Δημοκρατία».
Ο Λαμπράκης θα συνεχίσει. Πότε μόνος του και πότε μαζί με μερικούς συναγωνιστές του που κατάφεραν να περάσουν από τα μπλόκα της Χωροφυλακής. Θα διανύσει έτσι πέντε χιλιόμετρα προς την Αθήνα.
Στη Ραφήνα οι αρχές ασφαλείας θα επιχειρήσουν να τον σταματήσουν και να τον σύρουν στο δάσος. Θα αποτύχουν μετά από την επέμβαση κατοίκων της περιοχής και όσων συνοδεύουν το Λαμπράκη. Οι τελευταίοι θα συλληφθούν κοντά στο Πικέρμι. Ο ίδιος ο Λαμπράκης θα συλληφθεί κοντά στο Χαρβάτι. Τον περιφέρουν επί ώρες στην Αθήνα με αστυνομικό καμιόνι και τελικά τον αφήνουν στη Νέα Ιωνία.
Αργά το βράδυ της ίδιας μέρας ο Λαμπράκης φτάνει στα γραφεία της ΕΕΔΥΕ και από εκεί στέλνει τηλεγράφημα στις εφημερίδες, το οποίο άρχιζε ως εξής: «Πόθος δημοκρατικού λαού μας διά πορείαν Ειρήνης “Μαραθών – Αθήναι” επραγματοποιήθει». Στη συνέχεια καταγγέλλει τη σύλληψή του και τη μεταχείρισή τους από τους αστυνομικούς και κατονομάζει τους υπεύθυνους.
Στις 22 Μαΐου 1963, ο Γρηγόρης Λαμπράκης δολοφονείται στη Θεσσαλονίκη.
Η κηδεία του Λαμπράκη πραγματοποιήθηκε σε τεταμένο κλίμα. Την παρακολούθησε πλήθος 500.000 ανθρώπων, φωνάζοντας τα συνθήματα «Λαμπράκη ζεις, εσύ μας οδηγείς», «Ζει, Ζει, Ζει» και «Κάθε νέος και Λαμπράκης»».
(τμήμα του άρθρου της κας Δεδούση Μαρίας, cnn.gr)