Γράφει ο Πάρης Παπαχρήστος, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, M.Sc.,
Ιδρυτής του medNutrition.gr
Για να καταλάβουμε καλύτερα τον ρόλο της διατροφής στην υγεία, θα αναφέρουμε ένα απλό παράδειγμα. Σκέψου ότι ο οργανισμός λειτουργεί σαν ένα αμάξι. Εάν δεν τροφοδοτήσουμε το αμάξι με καύσιμα, τότε δεν θα μπορέσει να κινηθεί. Ας προχωρήσουμε τώρα ένα βήμα παρακάτω. Η ποιότητα των καυσίμων παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στην απόδοση του αμαξιού. Εάν επιλέξουμε καύσιμα χαμηλότερης ποιότητας το αμάξι θα κινείται μεν, αλλά πιθανόν να εμφανίσει ορισμένες βλάβες και η απόδοση του να μην είναι η μέγιστη.
Ποιότητα ή Ποσότητα;
Έτσι και με την διατροφή, οι σωστές και ισορροπημένες επιλογές θα διασφαλίσουν την σωματική, αλλά και ψυχική υγεία. Η κατανάλωση τροφίμων από όλες τις ομάδες παρέχει στον οργανισμό τα απαραίτητα μακροθρεπτικά (υδατάνθρακες, λίπη, πρωτεΐνες) και μικροθρεπτικά συστατικά (βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία).
Σκέψου Διατροφικά
Τα φρούτα, για παράδειγμα, περιέχουν υδατάνθρακες και η γλυκιά τους γεύση οφείλεται στα φυσικά τους σάκχαρα. Σάκχαρα περιέχουν και τα επεξεργασμένα τρόφιμα, όπως πολλά αρτοπαρασκευάσματα. Στα αρτοπαρασκευάσματα, όμως, τα σάκχαρα έχουν προστεθεί μέσω επεξεργασιών και πιθανόν να συνοδεύονται και από άλλα συστατικά όπως τα κορεσμένα λίπη, αλάτι κ.α. Τα φρούτα από την άλλη δεν έχουν υποστεί κάποια επεξεργασία και παρέχουν, επίσης, πολλές φυτικές ίνες στον οργανισμό.
Πες μου πως Τρως
Μια σημαντική παράμετρος για τη διατήρηση της υγείας είναι και η διατροφική συμπεριφορά, δηλαδή με ποιον τρόπο τρώμε και ποια είναι η νοοτροπία γύρω από το φαγητό. Παρακάτω, θα αναλύσω 3 παραμέτρους της διατροφικής συμπεριφοράς που επηρεάζουν το βάρος και την υγεία.
Σύνθεση Γεύματος
Το πως συνθέτεις το γεύμα παίζει καθοριστικό ρόλο στις ποσότητες και στην ποιότητα της διατροφής. Συμπεριέλαβε στο γεύμα 3 διαφορετικές ομάδες τροφίμων: Α. Αμυλούχες τροφές (π.χ. ζυμαρικά, ρύζι, ψωμί, πατάτες), Β. Πηγή πρωτεΐνης (κρέας, κοτόπουλο, ψάρι, αβγό, γαλακτοκομικά), Γ. Φρέσκο τρόφιμο (φρούτα/λαχανικά). Ένας εύκολος και πρακτικός τρόπος για να συνθέσεις σωστά το γεύμα είναι να γεμίζεις το πιάτο για κάθε κυρίως γεύμα στη μισή ποσότητα του πιάτου (1/2) με λαχανικά, το ¼ του πιάτου με πρωτεΐνη και το υπόλοιπο ¼ με αμυλούχα τρόφιμα.
Η Ταχύτητα που Τρως
Αν τρως γρήγορα, ο οργανισμός δεν προλαβαίνει να συνειδητοποιήσει πότε έχεις χορτάσει, με αποτέλεσμα να καταναλώνεις μεγάλη ποσότητα φαγητού. Για να καταναλώσεις μικρότερες ποσότητες, προσπάθησε να μασάς καλά και αργά το φαγητό. Χρειάζονται 20 λεπτά από την στιγμή που ξεκινάς να μασάς μέχρι να φτάσει “το σήμα” στον εγκέφαλο ότι έχεις χορτάσει.
Συναισθηματικό Φαγητό
Αναφέρεται στην κατανάλωση φαγητού που πυροδοτείται από τη συναισθηματική κατάσταση, χωρίς στην πραγματικότητα να πεινάς. Με άλλα λόγια, είναι η σύνδεση μιας (θετικής ή αρνητικής) κατάστασης που βιώνει κανείς με την ανάγκη να φάει ως εκτόνωση, χωρίς ωστόσο να πεινά πραγματικά (βιολογική πείνα). Το συναισθηματικό φαγητό μπορεί να επηρεάσει το βάρος και την υγεία γιατί:
- Προσδίδει επιπλέον θερμίδες
- Δημιουργεί τύψεις και ρίχνει την αυτοεκτίμησή
- Δυσκολεύει να αναγνωρίζεις τα σημάδια πείνας και κορεσμού