Ελληνικό δημόσιο… Δύο λέξεις που έχουν εγείρει έναν ατελείωτο διάλογο αλλά και πολλές διαμάχες μέσα στα χρόνια.
Το ελληνικό δημόσιο είναι το όνειρο κάθε νεοέλληνα εδώ και πάνω από 40 χρόνια. Είναι το όνειρο των γονιών μας όταν μας σπουδάζουν, να διοριστούμε σε κάποια υπηρεσία για να έχουμε εξασφαλισμένη δουλειά. Ήταν το όνειρο των παππούδων μας για να βγουν τα παιδιά τους από τη φτώχεια των βουνών και της σκληρής ζωής της υπαίθρου και να μπορέσουν να έχουν μια καλύτερη ζωή.
Ο δημόσιος τομέας στην Ελλάδα δεν ήταν πάντα τόσο ελκυστικός, όσο τις τελευταίες δεκαετίες. Ο δημόσιος υπάλληλος, αρχικά, όχι μόνο δεν είχε καλές οικονομικές αποδοχές αλλά βρισκόταν και υπό ένα καθεστώς αβεβαιότητας, αφού δεν ήταν μόνιμος και ανά πάσα στιγμή μπορούσε να απολυθεί. Τη μονιμότητα θεσμοθέτησε με νόμο για πρώτη φορά ο Χαρίλαος Τρικούπης, κατά τα έτη 1882-1886. Προηγουμένως με κάθε κυβερνητική αλλαγή άλλαζαν, κατά κανόνα, και οι δημόσιοι υπάλληλοι. Οι απολυμένοι υπάλληλοι μαζεύονταν στην Πλατεία 25ης Μαρτίου, όπου βρισκόταν τότε το Υπουργείο Οικονομικών και το Νομισματοκοπείο και έκλαιγαν. Λόγω δε αυτού του κλαυθμού η πλατεία μετονομάστηκε, ως «Κλαυθμώνος». Η μονιμότητα, το 1911 καθιερώθηκε και συνταγματικά με την αναθεώρηση του Συντάγματος του 1864.
Σήμερα, όμως, ερχόμαστε σε μια πολύ διαφορετική πραγματικότητα που όχι μόνο μας προβληματίζει αλλά και συχνά μας θυμώνει. Το δημόσιο πια, κυρίως μετά τη μεταπολίτευση, θεωρείται η βασικότερη αναζήτηση κάθε νέου που ψάχνει για δουλειά. Δυστυχώς όμως, επειδή κάποτε για να μπει στις δημόσιες υπηρεσίες δεν χρειαζόταν απαραίτητα να έχει κάποιος τα τυπικά προσόντα για μια θέση ή το αντίστοιχο πτυχίο, αλλά τον πολιτικό που θα τον ‘χώσει’ κάπου γιατί ήταν του κόμματος, έχουμε καταλήξει, σε μεγάλη έκταση, να έχουμε έναν δημόσιο τομέα που υπολειτουργεί με κακές διοικήσεις και ακατάλληλους υπαλλήλους, οι οποίοι δεν έχουν κανένα κίνητρο να βελτιωθούν και να εξελιχθούν – μιας και δεν υπάρχουν ουσιαστικές κυρώσεις για αστοχίες – και η καλή λειτουργία μιας υπηρεσίας εξαρτάται από την ευσυνειδησία ενός ή περισσοτέρων υπαλλήλων. Το πιο λυπηρό, όμως, είναι η νοοτροπία του δημοσίου υπαλλήλου, η οποία αποτελείται από σχετική μιζέρια, μεμψιμοιρία αλλά και ‘δεν βαριέσαι, θα το κάνει ο άλλος…’.
Και για να μην τους βάζουμε όλους στο ίδιο τσουβάλι, υπάρχουν πολλοί υπάλληλοι στο δημόσιο που φιλότιμα προσπαθούν να εξυπηρετήσουν το κοινό και να κάνουν το καλύτερο δυνατό. Αλλά όταν ένας νέος άνθρωπος προσπαθεί με κάθε τρόπο να διοριστεί για να βολευτεί, αυτό από μόνο του αποτελεί δυσλειτουργία σε μια κοινωνία. Ο 25χρονος ή ο 30χρονος, θα έπρεπε να προσπαθεί να δημιουργήσει και να διακριθεί σε κάποιον τομέα, και όχι να αποζητά το σίγουρο και το μόνιμο που θα τον οδηγήσει σε απίστευτο τέλμα αν αφεθεί για λίγο.
Ένα είναι σίγουρο. Όσο εμείς οι ίδιοι δίνουμε τόση αξία στο διορισμό μας στο δημόσιο, τόσο αυτό θα γίνεται χειρότερο και θα μας εκμεταλλεύεται. Αν πετάξουμε από πάνω μας αυτή τη νοοτροπία, θα καταφέρουμε να γίνουμε επιτέλους μια χώρα που παράγει με εργατικότητα και δημιουργεί με ευφυΐα και όχι που απλώς καταναλώνει και περιμένει το μισθό κάθε μήνα για να τα κουτσοβολέψει…
Ελένη-Ευαγγελία Αρωνιάδα
Εκδότρια
