«Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας ο πετροπαιχνιδιάτορας λίγο το στόμα του άνοιξε κι ευθύς εμύρισε άνοιξη. Τα δέντρα κελαηδήσανε τα ζωντανά σουνίσανε κι οι άνεμοι χρωματιστούς γεμίσανε χαρταετούς…» γράφει ο Οδυσσέας Ελύτης.
Αυτός ο ήλιος και το φως γιορτάζουν σήμερα, 21 Ιουνίου 2021, Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος και θερινό ηλιοστάσιο μαζί. Μια μεγάλη γιορτή του Φωτός που κατεβαίνει και μας λούζει, από την κορυφή έως τα νύχια. Και ας μη το καταλαβαίνουμε εμείς. Και ας μην θέλουμε να κατανοήσουμε ότι πρέπει να έχεις ανοιχτές πόρτες και παράθυρα για να μπει το φως μέσα. Η Θεία Πρόνοια υπάρχει, το φως κατεβαίνει για να διώξει κάθε σκοτάδι, κάθε μούχλα και αρρώστια.
Δεν είναι τυχαίο ότι από την αρχαιότητα σε ολόκληρο τον κόσμο και σε όλες σχεδόν τις θρησκείες ο ήλιος τιμόταν σαν τον ζωοδότη Θεό.
Ο Ήλιος σύμφωνα με την Ελληνική Μυθολογία ήταν Τιτανίδης, παιδί του Υπερίωνα και της Θείας και είχε δύο αδελφές, την Σελήνη και την Ηώ. Από τον 5ο π.Χ αιώνα ο Ήλιος αρχίζει να συγχέεται με τον Απόλλωνα κι έτσι ο Απόλλων καλείται και Φοίβος που σημαίνει «λάμπων Θεός». Στην Αρχαία Ελλάδα η νύχτα του Ηλιοτρόπιου, ήταν γιορτή του φωτός και συμβόλιζε το πέρασμα των ψυχών στην Αθανασία, την επιστροφή της Περσεφόνης στον Όλυμπο και την συγκομιδή της Μητέρας Γης.
Οι Ορφικοί κατά την θερινή τροπή του Ηλίου τελούσαν γιορτές που εξέφραζαν την λατρεία τους προς την θεία δημιουργία. Την αποκορύφωση των εκδηλώσεων των Ορφικών αποτελούσε η εκδήλωση της ευγνωμοσύνης τους προς τον Θεό Απόλλωνα, το Θεό της αιωνίας νεότητας. Η τετάρτη και τελευταία μύηση των Ορφικών μυστηρίων εγίνετο κατά την θερινή τροπή του Ηλίου όταν οι ακτίνες του φωτός του είναι ζωηρότερες και οι καρποί ωριμάζουν.
Οι Μύστες της Ελευσίνας τελούσαν κατά την θερινή τροπή του Ηλίου γιορτή σε δόξα και ανάσταση της Κόρης Περσεφόνης και σε δόξα Διονύσου του Ελευθερέως (δηλαδή του ελευθερωτή των ανθρώπινων ψυχών). Η Περσεφόνη (η Αξιόκερσα κατά τα Καβείρια μυστήρια) είναι η ψυχή της Γης, η οποία διήλθε απ” όλες τις καταστάσεις των τεσσάρων εποχών και κατόπιν ήλθε στον Όλυμπο (δηλαδή στην χώρα της αιωνίας ζωής του πνεύματος).
Οι Μύστες των Δελφών κατά την θερινή τροπή του Ηλίου τελούσαν ανάλογη τελετή σε δόξα του Φοίβου Απόλλωνος.
Στη σημερινή Ελλάδα, υπάρχουν οι Φωτιές του Αη-Γιαννιού, του Κλήδονα, που σε κάποιες περιοχές τις λένε «του Αη-Γιαννιού του Ηλιοτροπιού». Οι φωτιές ανάβουν με τη δύση του ήλιου και στις φλόγες τους ρίχνονται τα ξερά στεφάνια της πρωτομαγιάς.
Φέτος, μετά τη μεγάλη γιορτή της Πεντηκοστής, που τιμάται η επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος στους μαθητές του Χριστού, τη Δευτέρα γιορτάζεται το τρίτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδας, το Άγιο Πνεύμα.
Έτσι, με τον τρόπο αυτό, διανύουμε τις μέρες του φωτός κι ας μην το βιώνουμε με όλα αυτά τα σκοτεινά που ζούμε. Ο ήλιος όμως είναι πάντα εδώ και μας ζεσταίνει, δέχεται όλες μας τις ασχήμιες και τις καίει, τις εξαϋλώνει για να μπορέσουμε να καθαρίσουμε και να προχωρήσουμε στο φως…
«Ο ΗΛΙΟΣ: …Στα χώματα όπου η ρίζα μ’ αφουκράστηκε
γύρισε τ’ άνθος κι από μένα πιάστηκε
Με το φαρμάκι δένει κόμπο στα κρυφά
το γιατρικό που σώζει κι όλ’ η ομορφιά
Το φως όπου σηκώνω και τον έρωτα
έννοια σας μήτ’ εγώ δεν τα ‘χω απλέρωτα
Μέσα μου ρίχνει ο χρόνος ασταμάτητα
του κόσμου όλα τα βρόμικα και τ’ άπλυτα
Κι όσον καιρό κρεμιέμαι πάνω απ’ τα νερά
κι όσον περνώ στα μακρινά τα Τάρταρα
Τυραγνίες ζηλοφθονίες φόνους παιδεμούς
τ’ αλέθω για τους χρόνους τους μελλούμενους
Τ’ αλέθω τα γυρίζω και τα πάω στη γη
που ‘δωσε το σκοτάδι φως για να το πιει
Κουράγιο περιστέρες και ανεμώνες μου
Οι ωραίες κι οι συντροφιαστές κι οι μόνες μου
Όπου μαυρίλα κλώθεται και γνέθεται
Ήλιοι μικροί γενείτε κι όλο αλέθετε
Σ’ ευλογημένη μέρα βγάζει το κακό
σε δημοσιά πλατιά το στενοσόκακο
Κι είναι στη σκοτεινιά και στην ερήμωση
όπου ριζώνει κι ευωδιάζει η θύμηση
Ρίζα πικρή μου ρίζα και κρυφή πηγή
δώσε την περηφάνια πάρε την οργή
Σ’ όλα τα σπίτια σ’ όλα τα παράθυρα
δάφνες και κουμαριές και φοινικόκλαρα
Σ’ ένα μακρύ τραπέζι κόκκινο κρασί
νέοι και γέροι κι άντρες ξεμανίκωτοι
Πάρτε μεράκι φλόγα λόγο μάλαμα
πάρτε μικρό λαγούτο πάρτε μπαγλαμά
Ν’ αρχίσει το τραγούδι ν’ ανεβεί ο καημός
να πάρει και να δώσει ο νους κι ο λογισμός
Τι με το «χα» και με το «νο» και με το «νται»
όλα του κόσμου τ’ άδικα ξε-χά-νο-νται…»
(Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας, Οδυσσέας Ελύτης)
Χαιρετισμός στον Ήλιο, λοιπόν κι όλες οι αδικίες θα βγουν στο φως…
Ελένη Ευαγγελία Αρωνιάδα
Εκδότρια