Το χρονικό του ΚΙΠΕ για τον ένα χρόνο λειτουργίας
Ένα από τα σύγχρονα και πρωτότυπα μουσεία στην Ελλάδα ως προς τον σχεδιασμό και τη θεματολογία και πόλος έλξης επισκεπτών της Ευρυτανίας γιόρτασε στις 29 Απριλίου τον ένα χρόνο λειτουργίας του.
Οι συζητήσεις για την ανέγερση ενός μουσείου στην Ευρυτανία ήταν γνωστή εδώ και πολλά χρόνια, όλοι οι Ευρυτάνες μιλούσαν για την ίδρυση ενός μουσείου αλλά με τι περιεχόμενο; Οι περισσότεροι μιλούσαν για την ίδρυση ενός λαογραφικού μουσείου. Η λαογραφία αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα θέματα της ελληνικής ιστορίας και του λαϊκού πολιτισμού. Όμως, θα μπορούσε ένα λαογραφικό μουσείο να παρουσιάσει την πλούσια ιστορία της Ευρυτανίας;
Με τη βοήθεια ευρυτανικών σωματείων, ο χώρος βρέθηκε και δεν ήταν άλλος από το παλιό δασαρχείο. Για περισσότερα από δέκα χρόνια το έργο βρισκόταν σε αδράνεια.
Ευρυτάνες και επισκέπτες για χρόνια αναρωτιόντουσαν γιατί δεν έχει η Ευρυτανία ένα μουσείο; Μήπως δεν έχει ιστορία; Μήπως δεν έχει τίποτα να εκθέσει; Είναι δυνατόν μια πρωτεύουσα νομού να μην έχει ένα μουσείο;
Την ανάγκη αυτή αφουγκράστηκε η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας ο τ. Περιφερειάρχης και νυν Δήμαρχος Αθηναίων κ. Κώστας Μπακογιάννης και ο Αντιπεριφερειάρχης Ευρυτανίας κ. Άρης Τασιός, οι οποίοι έθεσαν ως αναγκαιότητα για την Ευρυτανία, την κατασκευή ενός νέου μουσείου που θα διέθετε όλες τις απαραίτητες εγκαταστάσεις για μια σύγχρονη έκθεση.
Ένα μουσείο πρότυπο γεννιέται
Έτσι λοιπόν ξεκίνησαν πρώτα οι απαραίτητες εργασίες στο κτίριο που στεγάζεται σήμερα το μουσείο και παρουσιάζεται από τους μουσειολόγους- σχεδιαστές-επιμελητές κα. Ηλιάνα Ζιώγα και κ. Θανάση Αθανασιά στο κτίριο της Αντιπεριφέρειας Ευρυτανίας, παρουσία πολλών συλλόγων της Ευρυτανίας, η μακέτα και ο πρωτότυπος μουσειολογικός- μουσειογραφικός σχεδιασμός για το μουσείο. Εξ αρχή ο σχεδιασμός εντυπωσιάζει μιας και δεν αναφερόταν σε ένα τυπικό λαογραφικό μουσείο, όπως περίμεναν οι περισσότεροι αλλά σε ένα σύγχρονο μουσείο που περιελάμβανε έναν πρωτότυπο σχεδιασμό, θεματικών ενοτήτων, προθηκών, ειδικών κατασκευών, σύγχρονης τεχνολογίας και θα παρουσίαζε την ιστορία της Ευρυτανίας διαχρονικά. Έκπληξη όλων, ήταν το «πάντρεμα» της ιστορίας, των διαφορετικών θεματικών ενοτήτων και η χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας με τις διαδραστικές εφαρμογές, τις ψηφιακές παραγωγές επαυξημένης πραγματικότητας VR με τα πρωτότυπα σενάρια για τη Μάχη στο Κεφαλόβρυσο και τον Ναό της Επισκοπής που βρίσκεται βυθισμένος στη τεχνητή λίμνη των Κρεμαστών και την κατασκευή της Γέφυρας του Μανώλη.
Το ΚΙΠΕ ανοίγει την πόρτα στον πολιτισμού
Tα εγκαίνια του Κέντρου Ιστορίας Πολιτισμού Ευρυτανίας λοιπόν ορίζονται για τις 29 Απριλίου 2019. Πλήθος κόσμου παρευρίσκετε στον προαύλιο χώρο του μουσείου και περιμένει να εισέλθει στη μουσειακή έκθεση για να γνωρίσει τους «Θησαυρούς της Ευρυτανίας». Την επόμενη μέρα το μουσείο όχι μόνο δεν υπολειτουργεί, αλλά ξεκινά κανονικά τη λειτουργία του από τους σχεδιαστές του με διευρυμένο ωράριο, σχεδιάζοντας και υλοποιώντας εκδηλώσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα και δράσεις για όλες τις ομάδες κοινού και ΑμεΑ. Γίνεται ένα μουσείο ανοιχτό για όλους, η πρώτη μεγάλη δράση του αφορά την Παγκόσμια Ημέρα Μουσείων στις 18 Μαΐου 2019, η Περιφερειακή Ενότητα Ευρυτανίας μέσω του ΚΙΠΕ και η Ευρυτανία γιορτάζει για πρώτη φορά και συμμετέχει στο επίσημο πρόγραμμα του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων ICOM με όλα τα μουσεία του κόσμου Με αυτόν τον τρόπο θέτει γερές βάσεις για το διαφορετικό πλούσιο πολιτιστικό καλοκαίρι που θα ακολουθήσει στην Ευρυτανία. Παράλληλα, κάθε Σάββατο και Κυριακή υλοποιεί ειδικά σχεδιασμένα μουσειακά εκπαιδευτικά προγράμματα για μαθητές και ενήλικες με σκοπό το μουσείο να αποτελέσει έναν «ζωντανό οργανισμό», ένα χώρο συνάντησης μικρών και μεγάλων, ένα χώρο δημιουργίας και έμπνευσης μέσω της ιστορίας της Ευρυτανίας. Οι επισκέπτες και οι κάτοικοι της περιοχής αγκαλιάζουν το όλο εγχείρημα και η επισκεψιμότητα είναι ιδιαίτερα αυξημένη, με αποτέλεσμα το ΚΙΠΕ να λειτουργεί συνεχόμενα δώδεκα-δεκατρείς ώρες τη μέρα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Δράσεις για όλους και το ρεκόρ των 6.000 επισκεπτών
Το καλοκαίρι που ακολουθεί αποτελεί ένα πραγματικά πλούσιο πολιτιστικό καλοκαίρι με το πρωτότυπο πρόγραμμα του μουσείου «Museums Summer Camp», στο οποίο το ΚΙΠΕ ενώνει όλα τα μουσεία του νομού και αυτά με τη σειρά τους αγκαλιάζουν κατοίκους και επισκέπτες και τους παρασέρνουν σε ένα ταξίδι στην ιστορία της Ευρυτανίας. Το ΚΙΠΕ συμμετέχει ενεργά στην «Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία», με ειδικά σχεδιασμένες εκπαιδευτικές δράσεις καθιστώντας το μουσείο έναν χώρο ανοιχτό σε όλους, όπου όλοι μπορούν να γνωρίσουν την ιστορία της Ευρυτανίας συμμετέχοντας στα προγράμματα του μουσείου. Το ΚΙΠΕ σε συνεργασία με την Περιφερειακή Εκπαίδευση Στερεάς Ελλάδας πραγματοποιούν σεμινάρια εκπαιδευτικών με θέμα «Μουσείο- Σχολείο τον 21ο αιώνα», 60 εκπαιδευτικοί ενημερώθηκαν για το σκοπό του μουσείου, τα εκπαιδευτικά προγράμματα και συμμετείχαν σε ειδικά εργαστήρια. Πληθώρα σχολείων εντός και εκτός Ευρυτανίας επισκέπτονται το μουσείο συμμετέχοντας στα εκπαιδευτικά προγράμματα. Η δυναμική σχέση μουσείου- σχολείου ενισχύεται ακόμη περισσότερο με το πρόγραμμα «Το μουσείο πάει σχολείο», στο οποίο πραγματοποιούνται ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα στο σχολείο για τους μαθητές με τη συμμετοχή των εκπαιδευτικών. Οι μαθητές αρχίζουν να γνωρίζουν το μουσείο, στη συνέχεια το επισκέπτονται με τους γονείς τους και με φίλους, έτσι ξεκινά ένα νέο πρόγραμμα για το ΚΙΠΕ «Οι μικροί ξεναγοί της Ευρυτανίας», μαθητές από κάθε σχολική βαθμίδα δίνουν ραντεβού το Σαββατοκύριακο στο μουσείο. Αν επισκεφθείτε το μουσείο σίγουρα θα δείτε τους μικρούς ξεναγούς, να περιμένουν με χαρά και αγάπη να σας ξεναγήσουν στην ιστορία του τόπου μας. Το ΚΙΠΕ συνεχίζει να μας εκπλήσσει με τις δράσεις του στο πετυχημένο «Μuseum Christmas Camp» με πληθώρα πρωτότυπων δράσεων κατά τη διάρκεια των χριστουγεννιάτικων διακοπών.
Μέχρι σήμερα το ΚΙΠΕ απαριθμεί περίπου τους 6.000 επισκέπτες, αριθμός ρεκόρ για ένα νέο, μικρό μουσείο, ενός μικρού νομού. Όλες αυτές οι απαιτητικές δράσεις για ένα νεοσύστατο μουσείο σίγουρα φαντάζουν ακατόρθωτες, αλλά το ΚΙΠΕ και η επιστημονική ομάδα του έκαναν το ακατόρθωτο, ακόμα και για μεγάλα μουσεία της χώρας, να γίνει εφικτό με πολλή αφοσίωση και αγάπη σε αυτό που κάνουν και στη παρακαταθήκη της ίδιας της Ευρυτανίας.
Όλα δείχνουν ότι αυτό ήταν μόνο η αρχή και το ΚΙΠΕ έχει μια κεκτημένη ταχύτητα που θα του δώσει μια επιτυχημένη πορεία και τα επόμενα χρόνια. Για τα άμεσα σχέδια του ΚΙΠΕ, ο Ευρυτανικός Παλμός μίλησε με τους μουσειολόγους και επιμελητές του, κα. Ηλιάνα Ζιώγα και κ. Θανάση Αθανασιά, που συνεχίζουν αδιάκοπα να σχεδιάζουν κυριολεκτικά και μεταφορικά την επόμενη μέρα του ΚΙΠΕ και τις επόμενες δράσεις του.
ΕΠ. κα Ζιώγα το ΚΙΠΕ σε αυτόν τον 1ο χρόνο έβαλε την εξωστρέφεια σε πρώτο ρόλο… πως σκοπεύετε να συνεχίσετε;
ΗΖ. Η εξωστρέφεια και η επικοινωνία με το κοινό θα συνεχίσει να έχει τον πρωταρχικό ρόλο στο ΚΙΠΕ. Θα συνεχίσουμε με στοχευμένες πρωτότυπες δράσεις για όλες τις ομάδες κοινού και ΑμεΑ με θέμα την ιστορία της Ευρυτανίας και τη σύγχρονη τεχνολογία, όπου δίνουν έμφαση στη χρήση και εξοικείωση του κοινού με τις νέες τεχνολογίες. Το μουσείο έτσι γίνεται άμεσο, διαδραστικό κ εναρμονίζεται με τις σύγχρονες μεθόδους. Επόμενο διάστημα θέτουμε ως στόχο τη διεύρυνση και παρουσίαση νέων εκθεμάτων, νέων έργων υψηλής αισθητικής και ιστορικής σημασίας για την ευρύτερη περιοχή της Ευρυτανίας. Μέσα από τη χρήση νέων ψηφιακών παραγωγών το θεματικό πλαίσιο διευρύνεται. Η παρουσίαση ιστορικών γεγονότων ή εκθεμάτων γίνεται άμεση αλλά όπως ήδη έχουμε δει, καταφέρνει να κεντρίσει το ενδιαφέρον όλων των ηλικιών κ όλων των ομάδων καθώς ξεφεύγει από τη στείρα μετάδοση γνώσης που ακολουθούν οι παραδοσιακές μέθοδοι. Το ΚΙΠΕ θα ακολουθήσει επισκέψεις εντός και εκτός περιφέρειας στερεάς Ελλάδας, θα συνεχίζει να επισκέπτεται τόσο την ευρύτερη περιοχή της περιφέρειας στερεάς Ελλάδας αλλά κ έξω από αυτή για να πληροφορήσει το ευρύ κοινό για την Ευρυτανία την ιστορία, τη λαογραφία, την πολιτιστική της κληρονομιά. Στόχος του ΚΙΠΕ είναι να μπορέσει να συμμετάσχει σε εκθέσεις διεθνούς βεληνεκούς με σκοπό την προβολή του ιστορικού και πολιτισμικού αποθέματος της Ευρυτανίας έτσι θα καταφέρει να προσελκύσει το διεθνές ενδιαφέρον γύρω από την τοπική ιστορία. Ένας στόχος που τίθεται είναι η ίδρυση συλλόγου “Φίλοι του ΚΙΠΕ”. Ο σύλλογος θα έχει ενεργό ρόλο στον σχεδιασμό και την πραγματοποίηση δράσεων που θα γίνονται εντός κ εκτός του μουσείου. Οι ίδιοι θα συμμετέχουν ενεργά στην προβολή του ΚΙΠΕ μέσα από συγκεκριμένες δράσεις και πρωτοβουλίες. Το ΚΙΠΕ επιθυμεί να ενώσει τις δυνάμεις του τόσο με τους τοπικούς συλλόγους όσο κ με τους Ευρυτάνες του εξωτερικού. Μέσα από αυτή τη προσπάθεια διευρύνεται το πλαίσιο δράσης, προβολής της ιστορίας και της τοπικής κουλτούρας.
ΕΠ. Πως μέσα από τις δράσεις του ΚΙΠΕ η ιστορία και ο πολιτισμός της Ευρυτανίας, μπορούν να ταξιδέψουν σε όλο τον πλανήτη;
ΗΖ. Βασική μας επιδίωξη είναι η γνωριμία, η παρουσίαση της ιστορίας της Ευρυτανίας και των θεματικών του μουσείου μας σε όλο τον πλανήτη. Για τον λόγο αυτό την άνοιξη του 2021 θα βρεθούμε στην Αμερική για την παρουσίαση του μουσειολογικού- μουσειογραφικού σχεδιασμού του ΚΙΠΕ σε διεθνές συνέδριο με θέμα τα τεχνολογικά μουσεία, την ψηφιακή τέχνη και την επικοινωνία για να γίνει γνωστό το ΚΙΠΕ στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα. Σε όλο τον κόσμο βρίσκονται Ευρυτάνες που αναζητούν πεδία πολιτιστικής συνεργασίας και επιδιώκουν τη μετάδοση της ιστορίας της πατρίδας τους στις επόμενες γενιές, με ουσιαστική ενασχόληση των νέων στη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρυτανίας. Tο ΚΙΠΕ βρίσκεται σε στενή συνεργασία με τους Ευρυτάνες της Αμερικής, οι οποίοι πρόσφεραν και συνεχίζουν να προσφέρουν σημαντικό αρχειακό υλικό στο μουσείο και για τον σχεδιασμό δράσεων ιστορικού, πολιτισμικού και φυσιολατρικού ενδιαφέροντος και βέβαια για το επετειακό έτος 2021. Το ΚΙΠΕ της ΠΕ Ευρυτανίας, δημιούργησε την πρώτη VR παραγωγή για το 1821 της Μάχης στο Κεφαλόβρυσο θέτοντας τις βάσεις για τον σχεδιασμό πρωτότυπων και άρτιων εκδηλώσεων που θα πραγματοποιούνται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
ΕΠ. κ. Θανασιά ποια ήταν η υποδοχή που είχε το ΚΙΠΕ σε ότι αφορά τον καινοτόμο σχεδιασμό του;
ΘΑ. Το ΚΙΠΕ παρουσιάζει ερευνητικό ενδιαφέρον ήδη από τις πρώτες κιόλας μέρες παρουσίασης του μουσειολογικού- μουσειογραφικού σχεδιασμού το 2018 μέχρι και σήμερα έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον πολλών φοιτητών με καταγωγή από την Ευρυτανία και μη, οι οποίοι φοιτούν σε σχολές που σχετίζονται με τον πολιτισμό, την εκπαίδευση και την τεχνολογία, το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο Κύπρου, Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Σε πολλές περιπτώσεις το Κέντρο Ιστορίας Πολιτισμού Ευρυτανίας αποτελεί τη μελέτη περίπτωσης της εργασίας των φοιτητών για την ολοκλήρωση των σπουδών τους μελετώντας τον σχεδιασμό του. Καθηγητές πανεπιστημίων από την Ελλάδα και το εξωτερικό έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το εκθεσιακό σκεπτικό του μουσείου και ιδιαίτερα για την περιοδική έκθεση τα «Γεφύρια της Ευρυτανίας». Η φιλοσοφία της έκθεσης είναι να αποδώσει τη μοναδική αρχιτεκτονική που είχαν τα γεφύρια. Η αίθουσα διαμορφώθηκε έτσι ώστε να παραπέμπει σε μονότοξο γεφύρι ενώ υπάρχουν μοντέλα των γεφυριών που χαρακτηρίζουν την Ευρυτανία από την εποχή της κατασκευής τους τα πέτρινα μονότοξα γεφύρια έως και τη νεότερη ιστορία. Ο επισκέπτης μπορεί παράλληλα να πάρει πληροφορίες για την ιστορική διαδρομή των γεφυρών της ευρυτανικής γης για την οποία η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας συζητά να φιλοξενηθεί από οργανισμούς τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Η φιλοξενία αυτή θα αφορά όχι μόνο στην ανάδειξη της λαϊκής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής αλλά και στην τουριστική προβολή του νομού της Ευρυτανίας και τις άπειρες επιλογές για αθλήματα βουνού και νερού.
