Καρπενήσι 17– 19 Οκτωβρίου 2024
Την Τετάρτη 17 Οκτωβρίου, στο Συνεδριακό Κέντρο Δήμου Καρπενησίου, με την φιλοξενία του Δήμου Καρπενησίου και την υποστήριξη της Π.Ε. Ευρυτανίας, ξεκίνησε το 1ο Πανελλήνιο Αγροδασικό Συνέδριο, με την επιστημονική υποστήριξη του Τμήματος Δασοπονίας και ΔΦΠ Καρπενησίου του Γεωπονικού Πανεπιστημίου. Στόχος του συνεδρίου είναι να προσφέρει τη δυνατότητα σε αγρότες, επαγγελματίες του αγροτικού τομέα, συμβούλους, ερευνητές, αυτοδιοικητικούς και συνεργατικά σχήματα να προσεγγίσουν τις προκλήσεις του αγροτικού τομέα, μέσα από τις διαχειριστικές πρακτικές της Αγροδασοπονίας, στην κατεύθυνση της βιώσιμης και αειφορικής κυκλικής οικονομίας τοπικής κλίμακας. Αποσκοπεί στην προώθηση της χρήσης δέντρων στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις, καθώς και κάθε είδους δασοπονικά συστήματα, σε όλες τις διάφορες περιβαλλοντικές περιοχές της Ελλάδας.
Η επτά ενότητες του συνεδρίου είναι: Αγροδασικά Συστήματα & πρακτικές εφαρμογές (αγρότες και πράξη), Αγροδασικά συστήματα και κλιματική κρίση, Αγροδασικό τοπίο και βιοποικιλότητα, Αγροδασικά συστήματα και περιβαλλοντικές προκλήσεις, Σύγχρονες κοινωνικο-οικονομικές προκλήσεις, Εκπαίδευση και αγροδασοπονία, Αγροδασοπονία: Εθνική και Ευρωπαϊκή πολιτική.
Την Πέμπτη 17 Οκτωβρίου 2024 μετά την έναρξη του Συνεδρίου, ακολούθησε η εισαγωγική ομιλία, ‘‘Αγροδασοπονία στην Ελλάδα: προβλήματα και προοπτικές’’, και αμέσως μετά η Ενότητα ‘‘Αγροδασικά συστήματα και κλιματική κρίση’’ με τις εισηγήσεις: ‘‘Η αγροδασοπονία ως παραδοσιακή χρήση γης για τον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής: προβολή καλών πρακτικών μέσω του Ευρωπαϊκού έργου’’, ‘‘Eμπλουτισμός των αγροδασικών συστημάτων με μικρολιμνοδεξαμενές’‘, ‘‘Έρευνα της πιθανότητας επιβίωσης των δασολίβαδων και των οικολογικών αλληλεπιδράσεων τους’’, ‘‘Εδαφικές συνθήκες δασών οξιάς (Fagus sylvatica L.) στον Χολομώντα Χαλκιδικής’’, ‘‘LIVEMOUNT: Έρευνα για την αειφορική κτηνοτροφία στα ψηλά βουνά υπό την κλιματική αλλαγή’’. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας ακολουθούν οι εισηγήσεις: ‘‘Η σημασία των αγροδασικών τοπίων της Αιτωλοακαρνανίας σε διεθνές επίπεδο για τη διατήρηση σπάνιων και απειλούμενων ειδών αρπακτικών πουλιών της νοτιοανατολικής Ευρώπης’’, ‘‘Τύποι οικοτόπων αγροδασικών συστημάτων του οροπεδίου Ντουργοβίτσα Αιτωλοακαρνανίας’’, ‘‘Η οικολογική αξία των δασολιβαδικών συστημάτων της παραλίμνιας ζώνης των νοτιοανατολικών ακτών της Μεγάλης Πρέσπας’’, ‘‘Η διαχείριση αιωνόβιων δέντρων σε αγροδασικά τοπία: Τα προστατευόμενα δέντρα στο Φλώρι της Χίου’’, ‘‘Πρώτα αποτελέσματα της καταγραφής των ειδών θηλαστικών στο Δάσος Βελανιδιάς του Ξηρομέρου με τη χρήση φωτοπαγίδων’’. Στην Ενότητα ‘‘Εκπαίδευση και Αγροδασοπονία’’ , ακολουθούν οι παρουσιάσεις: ‘‘Το αγροδασικό τοπίο ως ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά: η περίπτωση του Δήμου Καρπενησίου’’, ‘‘Πιλοτικός σχεδιασμός και υλοποίηση εκπαιδευτικού προγράμματος για την Αγροδασοπονία’’, ‘‘Η συμβολή του περιαστικού δάσους της Θεσσαλονίκης στην Γεωργική και Περιβαλλοντική Εκπαίδευση’’, ‘‘Διερεύνηση των απόψεων και γνώσεων καταρτιζόμενων μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στα αγροδασοπονικά οικοσυστήματα’’.
Την Παρασκευή 18 Οκτωβρίου το Συνέδριο ξεκινάει με τις εισηγήσεις: ‘‘Προκλήσεις για την εφαρμογή των κλασικών δασοοικονομικών μοντέλων στα αγροδασικά συστήματα’’, ‘‘Τα αιωνόβια δένδρα ως μάρτυρες παραδοσιακών αγροδασικών συστημάτων ενταγμένα στον αστικό ιστό της πόλης του Καρπενησίου’’, ‘‘Κοινωνική αποδοχή και στάσεις αναφορικά με την εγκατάσταση και χρήση φωτοβολταϊκών πάρκων’’, ‘‘Συνεισφορά της κτηνοτροφίας στη βιώσιμη ανάπτυξη της Περιφερειακής Ενότητας Φθιώτιδας’’, ‘‘Αγροδασικά συστήματα και πρακτικές εφαρμογές (αγρότες και πράξη)’’, ‘‘Δενδροοικολογική διερεύνηση παραδοσιακών αγροδασοπονικών δραστηριοτήτων στο δάσος Ξηρομέρου Αιτωλοακαρνανίας’’, ‘‘Συντροπική Αγροδασοπονία: Μελέτη περίπτωσης στο μεσογειακό κλίμα’’, ‘‘Επίδραση της φυτικής κάλυψης στην διάβρωση και την ποικιλομορφία εδαφόβιων αρθροπόδων, σε ελαιώνες της Μεσσηνίας’’, ‘‘Μεταβολές εδαφικών συνθηκών κατά την διάρκεια της καλλιέργειας ελάτης για δέντρα Χριστουγέννων’’.
Ακολουθούν οι εισηγήσεις για την Εθνική και Ευρωπαϊκή πολιτική της Αγροδασοπονίας: ‘‘Εθνική και Ευρωπαϊκή πολιτική για τα αγροδασικά συστήματα, τελευταίες εξελίξεις’’, ‘‘Η προστασία των υγροτόπων στο νέο Στρατηγικό Σχέδιο ΚΑΠ της Ελλάδας’’, ‘‘Εμβληματικά δέντρα στο πολιτιστικό τοπίο του Ζαγορίου: Ζωντανά αποθετήρια ιστορίας και πολιτισμού’’, ‘‘Συνύπαρξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και γεωργικής παραγωγής: Διερεύνηση της προθυμίας υιοθέτησης αγρο-βολταϊκών από τους καλλιεργητές’’,
Στο κλείσιμο δεύτερης ημέρας θα πραγματοποιηθεί η Γενική Εισήγηση 1ου Πανελλήνιου Αγροδασικού Συνεδρίου από την Επιστημονική υπεύθυνη, Καθηγήτρια κα Αναστασία Παντέρα, η βράβευση καλύτερων πόστερ και τα συμπεράσματα του Συνεδρίου.Το Σάββατο 19 Οκτωβρίου θα πραγματοποιηθεί εκδρομή με επιστημονικό περιεχόμενο.
Η αγροδασοπονία παγκόσμια αναγνωρίζεται ως ένα πολύ σημαντικό μέσο επίτευξης των στόχων της Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ. Για τον λόγο αυτό καταβάλλονται μεγάλες προσπάθειες διατήρησης και ενδυνάμωσης των παραδοσιακών αγροδασικών συστημάτων και εγκατάστασης νέων, όπου οι περιβαλλοντικές και κοινωνικές συνθήκες είναι κατάλληλες. Η Ελλάδα έχει την τύχη το 23% της έκτασής της να καλύπτεται από παραδοσιακά αγροδασικά τοπία, ιδιαίτερα σε ορεινές και νησιωτικές περιοχές, όπου η εντατικοποίηση των χρήσεων γης υπήρξε σχετικά περιορισμένη. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε μια στιγμή που η ανάγκη εφαρμογής βιώσιμων πρακτικών, προσαρμοσμένων στις τοπικές ανάγκες και ιδιαιτερότητες είναι ευρέως αποδεκτή.
Το Ελληνικό Αγροδασικό Δίκτυο, υποστηρίζοντας αφενός τις αρχές που διέπουν την αειφορική και πολλαπλή χρήση της γης, αφετέρου την ανάγκη διατήρησης και ενδυνάμωσης του αγροτικού πληθυσμού, εργάζεται ώστε η αγροδασοπονία να χαρακτηρισθεί ως κλιματικά “έξυπνη” αγροτική πολιτική και να συμπεριληφθεί στα Στρατηγικά Σχέδια της ΚΑΠ, στα έργα του Ταμείου Συνοχής και του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, καθώς και στην Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα Προσέγγισης Οικοσυστήματος. Εξάλλου, η αγροδασοπονία είναι σύμφωνη τις στρατηγικές της ΕΕ για την Κλιματική Αλλαγή, τη βιοποικιλότητα, τη στρατηγική “Από το αγρόκτημα στο πιάτο”, την Ευρωπαϊκή και την εθνική στρατηγική για τα δάση και τη δέσμευση της ΕΕ για μηδενική υποβάθμιση της γης έως το 2030.