Την 05.30′ ώρα στις 20 Ιουλίου 1974, άρχισε η τουρκική εισβολή στην Κύπρο με αποβατικές και αεροπορικές επιχειρήσεις στην περιοχή της βόρειας πλευράς του νησιού. Αιτία της εισβολής ήταν η πραξικοπηματική ενέργεια στις 15 Ιουλίου για την ανατροπή του Κύπριου Προέδρου, Αρχιεπίσκοπου Μακάριου, που διατάχτηκε από την Χούντα των Αθηνών και πραγματοποιήθηκε από την Κυπριακή Εθνοφρουρά σε συνεργασία με την Οργάνωση ΕΟΚΑ Β’. Το πραξικόπημα ανέτρεψε τον Μακάριο και στόχος του ήταν η ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Ο τοποθετημένος από τους πραξικοπηματίες νέος Πρόεδρος, Νίκος Σαμψών, ανακήρυξε την Ελληνική Δημοκρατία της Κύπρου. Η τουρκική πολεμική επιχείρηση έμεινε γνωστή ως “Αττίλας” υπό τον αντιστράτηγο Νουρετίν Ερσίν, εκλεκτό του Τούρκου Πρωθυπουργού, Μπουλέντ Ετσεβίτ. Ονομάστηκε από την γείτονα χώρα ως “ειρηνευτική επέμβαση”, νομιμοποιούμενη με το άρθρο 4 της Συνθήκης εγγυήσεων ( Συνθήκες Ζυρίχης-Λονδίνου).
Εντός τριών ημερών οι Τούρκοι κατέλαβαν την Κερύνεια και την περιοχή γύρω απ’ την πόλη. Από ελληνικής πλευράς την 08.30′ στις 20 Ιουλίου ανακοινώθηκε η τουρκική επίθεση στην Κύπρο και στις 11.00′ το Ελληνικό Πεντάγωνο κινητοποιήθηκε και κήρυξε γενική επιστράτευση, που κατέληξε σε φιάσκο. Δυο ελληνικά υποβρύχια που κατευθύνθηκαν προς το λιμάνι της Κερύνειας, ανακλήθηκαν κι επέστρεψαν. Την 02.00′ στις 22 Ιουλίου δώδεκα ελληνικά μεταγωγικά τύπου Νοράτλες που μετέφεραν καταδρομείς στο νησί βλήθηκαν κατά λάθος από φίλια αντιαεροπορικά πυρά με αποτέλεσμα την κατάρριψη του ενός και να σκοτωθούν οι 4 πιλότοι και οι 27 επιβαίνοντες καταδρομείς. Από τα υπόλοιπα 2 έπαθαν σοβαρές ζημιές. Οι μονάδες της ΕΛΔΥΚ (12.000 άνδρες) πολέμησαν με αυτοθυσία, χωρίς αντιαεροπορική κάλυψη υπό την διοίκηση του ταξιάρχου Μιχάλη Γερωγίτση. Ο ελληνοκυπριακός ανδρικός πληθυσμός μετείχε σ’ αυτόν τον αγώνα σχεδόν άοπλος. Οι κάτοικοι βρέθηκαν στο έλεος των εισβολέων. Άοπλοι πολίτες δολοφονήθηκαν, γυναίκες βιάστηκαν, και αιχμάλωτοι στρατιώτες εκτελέστηκαν. Στις 23 Ιουλίου έγινε ανακωχή με Αμερικανική διαμεσολάβηση, με τον Υφυπουργό Εξωτερικών, Σίσκο, να πηγαινοέρχεται σε Αθήνα και Άγκυρα. Παρά ταύτα η ανακωχή αυτή από την τουρκική πλευρά παραβιάστηκε. Εν τω μεταξύ τόσο η Χούντα των Αθηνών όσο και η πραξικοπηματική κυπριακή Κυβέρνηση κατέρρευσαν. Ακολούθησαν δυο γύροι διαβουλεύσεων στη Γενεύη μεταξύ των εμπλεκομένων χωρών, κατά τις οποίες η Τουρκία ζητούσε ομοσπονδιακή λύση, ανταλλαγή πληθυσμού και το 34% των εδαφών της Κύπρου, να ελέγχεται από Τουρκοκύπριους. Στις 14 Αυγούστου οι συνομιλίες της Γενεύης κατέρρευσαν και η Τουρκία ξεκίνησε δεύτερη επιχείρηση “Αττίλας ΙΙ” κατά την οποία κατέλαβε το 37% των εδαφών του νησιού. Εκτός απ’ αυτό τα αποτελέσματα των λεονταρισμών της ελληνικής Χούντας ήταν: Ο εκτοπισμός 120.000 Ελληνοκυπρίων από τα καταληφθέντα εδάφη, 20.000 παρέμειναν εγκλωβισμένοι, συνολικά σκοτώθηκαν 3.000 Ελληνοκύπριοι και αρκετές εκατοντάδες παρέμειναν και παραμένουν αγνοούμενοι. Ένα χρόνο μετά 60.000 περίπου Τουρκοκύπριοι μετακινήθηκαν ως έποικοι από τις νότιες ελεύθερες περιοχές στις ελεγχόμενες από τις τουρκικές δυνάμεις βόρειες περιοχές. Στα 1983 ανακηρύχτηκε η Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου, αναγνωρισμένη μόνο από την Άγκυρα. Η κατοχή εξακολουθεί να θεωρείται παράνομη από την Διεθνή κοινότητα. Οι συνομιλίες για την επίλυση του Κυπριακού προβλήματος συνεχίζονται διαχρονικά, δυστυχώς χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Το καθεστώς του “Αττίλα” υπάρχει, και θα υπάρχει, όσο θα συνεχίζεται η γνωστή τουρκική αδιαλλαξία του σημερινού Ερντογάν..!
Κώστας Μπουμπουρής
Αστυν.Δ/ντής ε.α.- Συγγραφέας
(k.boubouris@yahoo.gr)