Η ανατίναξη της Γέφυρας του Γοργοποτάμου πριν από 75 χρόνια ακριβώς ήταν μια από τις πιο σημαντικές αντιστασιακές ενέργειες κατά την διάρκεια του βάρβαρου Β’ Παγκόσμιου πολέμου. Η προετοιμασία, η οργάνωση και η εκτέλεση αυτής της κορυφαίας πράξης δολιοφθοράς κατά των ιταλογερμανικών δυνάμεων κατοχής αποτελεί υπόδειγμα συνεργασίας των ελληνοβρετανικών συμμαχικών δυνάμεων εκείνης της χρονικής περιόδου.
Τέλος Σεπτέμβρη 1942, μια δωδεκαμελής ομάδα κομάντος κατόπιν εντολής του Στρατηγείου της Μέσης Ανατολής, που έδρευε στο Κάιρο, έπεσε με αλεξίπτωτα στο ελληνικό έδαφος. Μεταξύ αυτών ήσαν ο συνταγματάρχης Έντι Μάιερς ως επικεφαλής, ο ελληνομαθής ταγματάρχης Κρις Γουντχάουζ, ο Έλληνας Θεμιστοκλής Μαρίνος κι ένας Κύπριος με το κωδικό όνομα “Γιάννης”. Η μισή ομάδα έπεσε στην περιοχή της Γκιώνας στη Φωκίδα και η υπόλοιπη στην περιοχή του Καρπενησίου. Αποκλειστικός στόχος των Βρετανών σαμποτέρ ήταν η εκτέλεση της αποστολής με την κωδική ονομασία “HARLING”. H συγκεκριμένη αποστολή είχε σκοπό την ανατίναξη κάποιας κομβικής γέφυρας από την οποία διέρχονταν η σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκης-Αθηνών, για να καταφέρουν καίριο πλήγμα και διακοπή του ανεφοδιασμού της γερμανικής στρατιάς του Ρόμελ στη Βόρεια Αφρική. Σαν τέτοια γέφυρα επιλέχτηκε μια από τις, Παπαδιάς, του Ασωπού και του Γοργοποτάμου. Οι Βρετανοί σαμποτέρ έπειτα από προσυνεννόηση συναντήθηκαν στις 19 Νοέμβρη με τους επικεφαλής των δυο αντάρτικων δυνάμεων του ΕΔΕΣ και του ΕΛΑΣ, Ναπολέοντα Ζέρβα και Άρη Βελουχιώτη, αντίστοιχα, στο Μαυρολιθάρι Παρνασσίδας. Σ’ αυτή την συνάντηση αποφασίστηκε η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου, σαν πιο εύκολος στόχος, ο οποίος φυλάσσονταν με δρακόντεια μέτρα από 100 Ιταλούς και 5 Γερμανούς στρατιώτες. Η φρουρά διέθετε βαρύ οπλισμό και η εξουδετέρωσή της απαιτούσε τολμηρό και κεραυνοβόλο σχέδιο. Η επιχείρηση καταστρώθηκε στις 22 του μήνα με ημερομηνία εκτέλεσης τη νύχτα της 25ης Νοέμβρη με τις οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες κι αν επικρατούσαν. Στην επιχείρηση θα έπαιρναν μέρος 150 άνδρες (86 αντάρτες του Άρη, 52 του Ζέρβα και οι 12 κομάντος). Το σχέδιο που εκπονήθηκε από τους 3 επικεφαλής και ολοκληρωμένο υπαγορεύτηκε από τον Άρη μέσα σε μια τσοπάνικη καλύβα, έχοντας οπτική επαφή με την γέφυρα το σούρουπο της κρίσιμης ημέρας.
Την 23.00΄ώρα εκδηλώθηκε η επίθεση εναντίον της φρουράς της γέφυρας και στα δυο άκρα, ακριβώς όπως είχε προγραμματιστεί. Σύμφωνα με το σχέδιο μέχρι την 02.15′ της επόμενης είχαν ανατιναχτεί από τους σαμποτέρ δυο τμήματα της γέφυρας και έτσι ετέθη εκτός λειτουργίας η σιδηροδρομική γραμμή. Οι εχθρικές απώλειες πολλές, από την άλλη πλευρά ελάχιστες. Στις 04.30 είχε αποχωρήσει από το σημείο και ο τελευταίος αντάρτης και κατέφθανε στη τοποθεσία Καλύβια, που είχε οριστεί ως σημείο συνάντησης των θριαμβευτών. Τα αντίποινα των κατακτητών αναμενόμενα. Δυο μέρες μετά την ανατίναξη οι Ιταλοί πήραν από τις φυλακές Λαμίας 14 πατριώτες, από τους οποίους 7 εκτέλεσαν μπροστά στη γκρεμισμένη γέφυρα. Τους υπόλοιπους τους εκτέλεσαν στα Καστέλλια της Παρνασσίδας μαζί με άλλους 10 κατοίκους.
Η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου “ακούστηκε” σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Καθυστέρησε για αρκετές εβδομάδες ο ανεφοδιασμός των Ναζιστικών δυνάμεων στη Β. Αφρική με δυσάρεστες επιπτώσεις. Αυτή η ηρωική πράξη αναπτέρωσε το ηθικό των υπόδουλων κι έδωσε το έναυσμα να φουντώσει το αντάρτικο στα βουνά της Ρούμελης. Όμως από ΄δω και πέρα άνοιξε ο δρόμος της εδραίωσης της στρατιωτικής παρουσίας των Βρετανών στην Ελλάδα..!
Κώστας Μπουμπουρής
Ασυν.Δ/ντής ε.α.-Συγγραφέας
(k.boubouris@yahoo.gr)
