Χιλιάδες οργισμένοι πολίτες στους δρόμους ζητούν δικαίωση για τους νεκρούς
Ένα από τα πιο φοβερά δυστυχήματα της ιστορίας των σιδηροδρόμων έλαβε χώρα το βράδυ της Τρίτης 28 Φεβρουαρίου 2023 λίγο μετά τις 11 τη νύχτα στην περιοχή των Τεμπών, μετά τη σύγκρουση μίας επιβατικής αμαξοστοιχίας της HELLΕNICTRAIN και μιας εμπορικής αμαξοστοιχίας, σημαδεύοντας ανεξίτηλα τη χώρα. Η σφοδρότατη αυτή σύγκρουση μεταξύ των δύο τρένων έμελλε να στοιχίσει τη ζωή τουλάχιστον 57 ανθρώπων, κυρίως νέων σε ηλικία, οι οποίοι είχαν επιβιβαστεί στο επιβατικό τρένο intercity62 που εκτελούσε το δρομολόγιο Αθήνα – Θεσσαλονίκη.
Το χρονικό
Το προγραμματισμένο του δρομολόγιο πραγματοποιούσε το τρένο της ΤΡΑΙΝΟΣΕ το βράδυ της Τρίτης με τελικό προορισμό τη Θεσσαλονίκη με 342 επιβάτες και 10 άτομα προσωπικό, το οποίο ξεκίνησε από την Αθήνα στις 7:20 το απόγευμα. Το επιβατικό τρένο που είχε κατεύθυνση προς Θεσσαλονίκη συγκρούστηκε μετωπικά με την εμπορική αμαξοστοιχία που είχε αντίθετη κατεύθυνση. Τα δύο τρένα βρέθηκαν να κινούνται στην ίδια γραμμή, για περίπου 12 λεπτά κάτι που οδήγησε στη σφοδρή σύγκρουση και στο θάνατο πολλών συνανθρώπων επιβατών, αλλά και όλο του προσωπικού των δύο τρένων. Υπεύθυνος αυτού του τραγικού λάθους φέρεται να είναι ο 59χρονος σταθμάρχης της Λάρισας, ο οποίος τοποθετήθηκε στη θέση αυτή πριν από μερικές μέρες, αφότου έλαβε την πιστοποίηση του για τη συγκεκριμένη ειδικότητα. Ο σταθμάρχης Λάρισας προχώρησε σε πλήρη ομολογία, αναλαμβάνοντας την ευθύνη που του αναλογεί φέρνοντας στο προσκήνιο όμως και άλλους δύο σταθμάρχες, οι οποίοι έπρεπε να είναι στο πόστο τους εκείνη τη στιγμή, αλλά δεν ήταν και κλήθηκαν να καταθέσουν στον ανακριτή. Ο συλληφθείς παραδέχθηκε ότι έβαλε τη μοιραία αμαξοστοιχία σε λάθος τροχιά, ενώ πρόσθεσε ότι κατάλαβε το εγκληματικό λάθος μόλις πληροφορήθηκε για το τραγικό δυστύχημα. Οι αρχές έδωσαν τιτάνια μάχη για να απεγκλωβίσουν τους επιβαίνοντες, ωστόσο η σύγκρουση ήταν τόσο σφοδρή και η καταστροφή τεράστια. Στα νοσοκομεία εκτυλίχθηκαν σκηνές αρχαίας τραγωδίας, με συγγενείς να αναζητούν μέλη της οικογένειας τους. Υπήρξε αριθμός ανθρώπων που έδωσε δείγμα DNA προκειμένου να γίνει η αναγνώριση πτωμάτων που είχαν απανθρακωθεί. Μέχρι το βράδυ της Τετάρτης, από τους 72 νοσηλευόμενους επιβάτες, 15 πήραν εξιτήριο, ενώ 57 επιβάτες παρέμεναν για νοσηλεία. Οι έξι βρίσκονταν σε ΜΕΘ. Τραγικές φιγούρες οι συγγενείς των επιβατών που με αγωνία αναζητούσαν τους δικούς τους ανθρώπους ως αγνοουμένους, οι σοροί των οποίων όμως σιγά σιγά ταυτοποιούνταν σβήνοντας και την ελπίδα ανεύρεσής τους ζωντανούς, ενώ σε άλλες περιπτώσεις βρέθηκαν διαμελισμένα σώματα ή απανθρακωμένα. Οι καταγγελίες ότι η εταιρεία δεν γνώριζε τον ακριβή αριθμό επιβαινόντων αφήνει το περιθώριο για περισσότερους νεκρούς.
Το τρομερό αυτό δυστύχημα έχει προκαλέσει τεράστιο σοκ και οργή σε ολόκληρη τη χώρα, αλλά και στους Ευρυτάνες που χρησιμοποιούν κατά κόρον το τρένο για να ταξιδέψουν από και προς Αθήνα, Λάρισα ή Θεσσαλονίκη με αφετηρία ή τέρμα το Σιδηροδρομικό Σταθμό Λιανοκλαδίου. Πάνω από το 50-60 % των νεαρών φοιτητών, εργαζομένων ή στρατιωτών από το Καρπενήσι επιλέγουν το τρένο για τις μετακινήσεις τους όλα αυτά τα χρόνια ανυποψίαστοι, γεγονός που εξοργίζει και τρομάζει ακόμη περισσότερο τους Ευρυτάνες γονείς και συγγενείς που αντιλαμβάνονται ότι θα μπορούσαν ανά πάσα στιγμή να βρεθούν στη θέση των θυμάτων.
Η παραίτηση και το τριήμερο πένθος
Το μεσημέρι της Τετάρτης, την παραίτησή του ανακοίνωσε ο υπουργός Μεταφορών Κώστας Αχ. Καραμανλής, «ως ελάχιστη ένδειξη σεβασμού στη μνήμη των ανθρώπων που έφυγαν τόσο άδικα και αναλαμβάνοντας την ευθύνη για τα διαχρονικά λάθη του ελληνικού κράτους και του πολιτικού συστήματος», όπως ο ίδιος ανέφερε. Νωρίτερα είχε επισκεφθεί το σημείο της τραγωδίας μαζί με τον πρωθυπουργό.Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεσμεύθηκε ότι οι ευθύνες θα αποδοθούν, αναφέροντας παράλληλα ότι θα συσταθεί ανεξάρτητη και υπερκομματική επιτροπή εμπειρογνωμόνων, αλλά πέρασαν τρεις μέρες μέχρι να βγει και να ζητήσει δημόσια συγνώμη για την τραγωδία. Με εντολή του Πρωθυπουργού η Ελλάδα κήρυξε τριήμερο εθνικό πένθος ως ελάχιστο φόρο τιμής για τα θύματα.
Τα σύγχρονα συστήματα που δεν λειτουργούν
Σημαντικό ρόλο στην όλη υπόθεση είχαν τα συστήματα τηλεδιοίκησης και φωτοσήμανσης τα οποία δεν λειτουργούν, όχι κατ’ εξαίρεση, αλλά λόγω των διαχρονικών καθυστερήσεων στην αναβάθμιση των συστημάτων ασφαλείας. Η πρόεδρος της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων, Ιωάννα Τσιαπαρίκου, έκανε λόγο στην «Κ» για «εργολαβίες που έπρεπε να είχαν ολοκληρωθεί. Το σύστημα είναι αυτή τη στιγμή χειροκίνητο, επομένως ελλοχεύει ο κίνδυνος ανθρώπινου λάθους».Εκπρόσωπος μάλιστα της ΤΡΑΙΝΟΣΕ ανέφερε ότι τα τρένα εν έτη 2023 λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο όπως πριν από 30 χρόνια και στηρίζοντας την ασφάλεια και την προστασία των επιβατών στον ανθρώπινο παράγοντα.
Οι εργαζόμενοι στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ με έγγραφά τους, ένα μόλις μήνα πριν, ενημέρωναν για τα τεράστια προβλήματα που είχε η σιδηροδρομική σύνδεση και προειδοποιούσαν τους ανωτέρους τους στις δύο εταιρείες ότι πρέπει άμεσα να γίνουν αλλαγές για να αποφευχθεί κάποιο δυστύχημα. Μάλιστα καταγγέλλουν ότι κάθε φορά που διαμαρτύρονταν και κατέβαιναν σε απεργία, οι ανώτεροί τους την έκριναν παράνομη και καταχρηστική.
Αξίζει να σημειωθεί ότι εκπρόσωπος της Κομισιόν τόνισε ότι η ΕΕ στηρίζει με κοινοτικούς πόρους την αναβάθμιση των σιδηροδρομικών υποδομών στην Ελλάδα αλλά αποτελεί αρμοδιότητα των εθνικών αρχών να διερευνήσουν υπό ποιες συνθήκες έγινε η σύγκρουση τρένων στα Τέμπη. Ο αρμόδιος για θέματα μεταφορών, εκπρόσωπος της Επιτροπής Ανταλμπέρ Γιανς, σημείωσε ότι η Επιτροπή έχει υποστηρίξει εντατικά την Ελλάδα μέσω κοινοτικών κονδυλίων για τη βελτίωση των σιδηροδρομικών υποδομών και ότι μέσω των κονδυλίων του προγράμματος Connecting Europe, έχουν υποστηριχθεί 16 σιδηροδρομικά έργα από το 2014, με συνολική χρηματοδότηση σχεδόν 700 εκατομμυρίων ευρώ και συμπλήρωσε ότι σχεδόν το 90% των κονδυλίων του Connecting Europe για την Ελλάδα κατευθύνθηκαν σε σιδηροδρομικά έργα.
Όπως αναφέρει το gr.euronews.com όσον αφορά τη διαδικασία επί παραβάσει κατά της Ελλάδας που κίνησε η Επιτροπή το Δεκέμβριο του 2020 και την απόφαση της Επιτροπής, στις 15 Φεβρουαρίου 2023, να παραπέμψει την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, ο ίδιος εκπρόσωπος τύπου εξήγησε ότι η απόφαση αυτή σχετίζεται με τη μη σύναψη συμβατικής συμφωνίας μεταξύ της εθνικής ρυθμιστικής αρχής σιδηροδρόμων και του διαχειριστή σιδηροδρομικών υποδομών (ΟΣΕ). «Η σύναψη και δημοσίευση μιας τέτοιας συμφωνίας αποτελεί απαίτηση βάσει της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Αυτή η συμφωνία είναι πολύ σημαντική για τη διαφάνεια των επερχόμενων έργων στο δίκτυο των σιδηροδρομικών υποδομών. Είναι σημαντικό για τη διαφάνεια όσον αφορά τη χρήση των δημόσιων πόρων και αυτό δεν είναι κάτι που σχετίζεται ειδικά με την ασφάλεια των σιδηροδρόμων», ξεκαθάρισε ο εκπρόσωπος της Επιτροπής.
Πλημμύρισαν οι δρόμοι και οι πλατείες
Φόρος τιμής στους νεκρούς και στο Καρπενήσι
Σιωπηρή διαμαρτυρία για το τραγικό δυστύχημα πραγματοποίησαν δεκάδες πολίτες στο Καρπενήσι το βράδυ της Παρασκευής στην Κεντρική πλατεία Καρπενησίου, ενώνοντας τη θλίψη και την οργή τους με πολίτες σε ολόκληρη την Ελλάδα που βγήκαν μαζικά στους δρόμους εις ένδειξη πένθους για τα αδικοχαμένα θύματα στα Τέμπη. Μάλιστα στο Καρπενήσι με κεράκια σχημάτισαν την φράση “Φτάνει πια” εκφράζοντας την αγανάκτηση τους για την ανεπάρκεια του κράτους που θέτει σε κίνδυνο τις ζωές των ανθρώπων καθημερινά. Ανάμεσα στους διαμαρτυρόμενους ήταν άτομα όλων των ηλικιών, όπως και μαθητές σχολείων. Παρόμοια διαμαρτυρία πραγματοποιήθηκε την ίδια μέρα και στην πόλη της Λαμίας στην κεντρική πλατεία της πόλης, όπου για πρώτη φορά τις τελευταίες δεκαετίες ήταν χιλιάδες οι πολίτες που βγήκαν στους δρόμους οργισμένοι, θλιμμένοι για τους συμπατριώτες τους που χάθηκαν τόσο άδικα και ζητούσαν απαντήσεις, μιας και ήταν δύο εργαζόμενοι από τη Στυλίδα και το Λιανοκλάδι στα μοιραία τρένα καθώς και επιβάτες. Σε όλες τις πόλεις φοιτητές και εργαζόμενοι με πλακάτ και συνθήματα δηλώνουν τη συμπαράστασή τους στις οικογένειες των θυμάτων αλλά και απαιτούν από το πολιτικό σύστημα να αποδοθούν οι διαχρονικές ευθύνες σε όσους πρέπει και όχι μόνο σε έναν άνθρωπο που ουσιαστικά βρίσκεται στο τέλος των ευθυνών, καταγγέλλοντας την απαξίωση των σιδηροδρόμων για το κέρδος των εταιρειών σε βάρος της ασφάλειας επιβατών και εργαζομένων.
Διαμαρτυρία με έναν διαφορετικό τρόπο πραγματοποίησαν και οι μαθητές του ΓΕΛ Καρπενησίου, σχηματίζοντας με τις σχολικές τους τσάντες την φράση «έφτασες;». Αντίστοιχες φράσεις που συνδέονται με το τραγικό συμβάν σχηματίστηκαν και σε πολλά άλλα σχολεία της χώρας, είτε με σχολικές τσάντες είτε οι μαθητές με τα σώματά τους, αποτίοντας με το δικό τους τρόπο οι μαθητές φόρο τιμής προς τα θύματα.
Σήμερα Τετάρτη, 8 Μαρτίου, πραγματοποιούνται σε ολόκληρη τη χώρα συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας και 24ωρη απεργία που εξήγγειλε η ΑΔΕΔΥ και όλα τα σωματεία των εργαζομένων, με κεντρικό αίτημα να ‘μη συγκαλυφθεί το έγκλημα στα Τέμπη’ όπως αναφέρει ανακοίνωσή τους. Στο Καρπενήσι η συγκέντρωση θα πραγματοποιηθεί στην Κεντρική Πλατεία της πόλης στις 7μμ.
Στα δικαστήρια προσφεύγουν οι οικογένειες των θυμάτων
Πολλοί είναι οι γονείς και συγγενείς των θυμάτων στα Τέμπη που προσφεύγουν στα δικαστήρια προκειμένου να αποδοθεί δικαιοσύνη για το θάνατο των παιδιών και των δικών τους ανθρώπων.
Ανάμεσα στα θύματα ήταν και η 28χρονη Ελπίδα Χούπα από την Αταλάντη με καταγωγή του παππού της από τη Βράχα Ευρυτανίας. Την εξόδιο ακολουθία τέλεσε ο Μητροπολίτης Φθιώτιδας κκ Συμεών στον Ιερό Ναό Μεταμόρφωσης του Σωτήρος στην πόλη της Αταλάντης.
Η οικογένεια της αδικοχαμένης Ελπίδας Χούπα, βρέθηκε στο Δικαστικό Μέγαρο Λάρισας συνοδευόμενη από τον δικηγόρο της, Μανώλη Βονικάκη, δήλωσαν παράσταση προς υποστήριξη κατηγορίας και έλαβαν γνώση της δικογραφίας που έχει ήδη σχηματιστεί για την υπόθεση.
Ο πατέρας της 28χρονης δεν έκανε οποιαδήποτε δήλωση στους δημοσιογράφους, ωστόσο ευχαρίστησε τον κόσμο για τη συμπαράσταση και την υποστήριξή του, ενώ ο κ. Βονικάκης δήλωσε «Πραγματική αξίωση της οικογένειας Χούπα για τον αδόκητο θάνατο της 28χρονης αδικοχαμένης Ελπίδας είναι στην υπόθεση αυτήν, σε αυτή την εθνική τραγωδία, η δικαιοσύνη άμεμπτη, ακέραιη, ανεπηρέαστη, να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να αποδώσει ευθύνες στους ιθύνοντες που έχουν ονοματεπώνυμο». Ο δικηγόρος τόνισε πως η προφυλάκιση του σταθμάρχη από μόνη της δεν αρκεί για την ικανοποίηση του από κοινού περί δικαίου αισθήματος.