“Εμείς, οι μετανάστες της Ευρυτανίας στην Αμερική…”
του Γιάννη Γιαννακόπουλου
Οι μαρτυρίες τους είναι συγκλονιστικές. Έφυγαν από την άγονη και ρημαγμένη από τον πόλεμο Ευρυτανία με 5 δολάρια στην τσέπη και έκαναν σπίτια, μαγαζιά και περιουσίες στις ΗΠΑ. Έχυσαν ιδρώτα στον ξένο τόπο, πέρασαν στερήσεις αλλά τα κατάφεραν με ένα πείσμα ελληνικό, που όταν βρίσκεται σε περιβάλλον ευνομίας, ριζώνει και βγάζει καρπούς. Ελάτε να ακούσουμε τις συγκινητικές ιστορίες τους αλλά και την πίκρα για τη «μαμά Ελλάδα»…
Ένωση Ευρυτάνων Αμερικής “ΤΟ ΒΕΛΟΥΧΙ”
Η μετανάστευση των Ευρυτάνων αρχίζει από πολύ παλιά, από την εποχή της Τουρκοκρατίας, όταν οι πιο ανήσυχοι πήγαν στην Κωνσταντινούπολη και έκαναν προκοπή με το εμπόριο. Αιτία της μετανάστευσης ήταν πάντα η δυσκολία της επιβίωσης στην άγονη και δυσπρόσιτη Ευρυτανία.
Όταν άνοιξε ο δρόμος για την Αμερική οι πρώτοι Ευρυτάνες, που μετανάστευσαν εκεί, ήταν από την Κωνσταντινούπολη. Στη συνέχεια κάλεσαν κάποιους συγγενείς τους και ο ένας με τον άλλο άρχισαν να οργανώνονται σε παροικία.
ΜΑΡΤΥΡΙΑ Α΄: Αθανάσιος Νικόπουλος
«Το παγκόσμιο συμβούλιο εκκλησιών πλήρωσε τα εισιτήριά μου για να πάω στην Αμερική. Δεν είχα όμως καθόλου λεφτά για το ταξίδι. Ευτυχώς βρέθηκε ένας άνθρωπος στην Αθήνα και μου έδωσε 5 δολάρια για να φτάσω στον προορισμό μου. Εγώ, συντηρητικός άνθρωπος καθώς είμαι, τα φύλαξα στην τσέπη και έβγαλα το ταξίδι χωρίς να ξοδέψω ούτε ένα σέντ. Όταν έφτασα στο Σάρλοτ, στις 29 Δεκεμβρίου του 1955, ζήτησα από τους ανθρώπους, που με φιλοξενούσαν, ένα μολύβι και ένα χαρτί για να γράψω στους δικούς μου ότι έφτασα καλά. Ψάχνω στις τσέπες μου και βρίσκω αυτά τα πέντε δολάρια. Τα έβαλα στο γράμμα και τους τα έστειλα (κλαίει)… Ήταν τα πρώτα χρήματα που έπιανε ο πατέρας μου, από μένα…»
ΜΑΡΤΥΡΙΑ Β΄: Νίκος Αποστολόπουλος
«Περάσαμε δύσκολες μέρες οι Ευρυτάνες στην Αμερική. Πάρα πολύ σκληρή δουλειά, πολλές ώρες, 15-18 ώρες την ημέρα επί επτά μέρες την εβδομάδα και ο μισθός ήταν κάτω από 10 δολάρια την εβδομάδα. Με το πέρασμα του χρόνου, τα πράγματα βελτιώθηκαν…»
ΜΑΡΤΥΡΙΑ Γ΄: Χρήστος Βαστάκης
«Το 1961φύγαμε με τον αδελφό μου από τα Δολιανά Ευρυτανίας για την Αμερική. Δεκατεσσάρων εγώ, δεκατρία ο αδελφός μου. Έπειτα από 13 μέρες βρεθήκαμε στην Νέα Υόρκη… Το πρωί στο σχολείο και το βράδυ για δουλειά… Σε μερικά χρόνια μαζέψαμε λίγα λεφτά για να ανοίξουμε ένα μαγαζί…»
ΜΑΡΤΥΡΙΑ Δ΄: Βασίλης Νικολόπουλος
«Έφυγα από την Ευρυτανία το 1973 για να έρθω στην Αμερική να καθαρίζω τραπέζια… Ο θείος μου ήταν στα καροτσάκια. Του λέω: θέλω κι εγώ να έρθω στα καροτσάκια. Μου απαντά: πως θα τα καταφέρεις 16 χρονών παιδί; Δεν ξέρεις ούτε τη γλώσσα! «Θα τα καταφέρω, του απαντώ. Θα σε παρακολουθώ δυο τρεις μέρες και μετά θα τα βγάλω πέρα μόνος μου»… Το χιόνι έφτανε μέχρι τη μέση μου κι εγώ έπρεπε να σπρώξω το καροτσάκι τρία μίλια για να πάω να δουλέψω… Ήταν πολύ δύσκολα αλλά τελικά έκανα καλά λεφτά».
Οι Ευρυτάνες στις ΗΠΑ δούλεψαν σκληρά και πρόκοψαν. Έκαναν μικρές ή μεγαλύτερες επιχειρήσεις, απέκτησαν σπίτια, έστησαν φαμελιές αλλά ποτέ δεν ξέχασαν τους ανθρώπους που άφησαν πίσω. Χρηματοδότησαν την κατασκευή του γυμνασίου στο Καρπενήσι, που είχε καταστραφεί από τους Γερμανούς και μόλις ίδρυσαν την “Ευρυτανική Ένωση Αμερικής το Βελούχι”, το 1944 στό Σάρλοτ της Βόρειας Καρολίνας των ΗΠΑ μία ομάδα Ευρυτάνων ιδρύουν την “Ευρυτανική Ενωση Αμερικής το Βελούχι”, άρχισαν να συγκεντρώνουν χρήματα για την ανέγερση νοσοκομείου στο Καρπενήσι. Τα κατάφεραν σε χρόνο ρεκόρ και το νοσοκομείο μπόρεσε να περιθάλψει τα δεκάδες θύματα του πολέμου και του εμφυλίου, που είχαν λαβώσει την περιοχή…
Στη συνέχεια, η “Ευρυτανική Ένωση Αμερικής το Βελούχι” χρηματοδότησε την ανέγερση του γηροκομείου του Καρπενησίου, την δημιουργία οικοτροφείου στο Κερασοχώρι για την διαμονή και σίτιση μαθητών του γυμνασίου από τα γύρω χωριά, συνεισέφερε στην προικοδότηση απόρων κοριτσιών, σε υποτροφίες για μαθητές των σχολείων της Ευρυτανίας και βοήθησε ασθενείς με σοβαρά προβλήματα υγεία να μεταβούν στο εξωτερικό.
Πέρα από την βοήθεια προς την γενέτειρα, “το Βελούχι” ένωσε και έφερε κοντά όλους τους Ευρυτάνες της Αμερικής. Σε κάθε πολιτεία που υπήρχε Ευρυτανικό στοιχείο ιδρύθηκαν τμήματα (παραρτήματα, κατά κάποιο τρόπο), ώστε να βρίσκονται τα μέλη ποιό εύκολα μεταξύ τους. Οι Ευρυτάνισσες της Αμερικής, πάντα στα πλαίσια του «Βελουχιού», δημιούργησαν τμήμα με την ονομασία “Θυγατέρες της Ευρυτανίας” με μεγάλη φιλανθρωπική δράση.
Τα τελευταία χρόνια όλη η ιστορία και οι δραστηριότητες “του Βελουχιού” καταγράφηκαν σε ένα DVD που αποτελεί πηγή πολλών πληροφοριών για κάθε ενδιαφερόμενο και μελετητή της ιστορίας του.
Η «Ένωση Ευρυτάνων Αμερικής» είναι ένας από τους μεγαλύτερους και ουσιαστικότερους συλλόγους της ομογένειας, που πέρα από την φιλανθρωπική και κοινωνική του δράση, υπερασπίζεται και προβάλει την Ελλάδα στην Αμερική.
ΜΑΡΤΥΡΙΑ Δ΄: Σπύρος Σταθόπουλος
«Τον μετανάστη πρέπει να τον ζήσεις για να τον καταλάβεις. Μπορεί να έχουμε δημιουργήσει πράγματα, να είμαστε οικονομικά κάπως καλά, αλλά δεν παύει να σου λείπει η πατρίδα… Η Ελλάδα είναι πάντα στην καρδιά μου αλλά η Αμερική μου προσέφερε την ευκαιρία να ζήσω και να δημιουργήσω, να στήσω τη δουλειά μου, που στην πατρίδα μας δεν θα μπορούσα…»
ΜΑΡΤΥΡΙΑ Ε΄: Δημήτρης Κακαβίτσας
«Ήμασταν μεγάλη οικογένεια, οκτώ αδέλφια… Μεγάλη φτώχεια στην Ευρυτανία και αποφασίσαμε να έρθουμε στην Αμερική για λίγα χρόνια, να βγάλουμε χρήματα, και να επιστρέψουμε. Και πραγματικά έκανα προσπάθεια να γυρίσω αλλά το κατεστημένο δεν μ’ άφησε… Είχα μαζέψει 80.000 δολάρια, πήγα στη Λαμία, αγόρασα μ’ αυτά τα λεφτά ένα ουζερί, πήγαινα καλά για έξι μήνες, αλλά όταν ήρθε η αγορανομία, μου λέει «το ταβάνι είναι χαμηλό, το ένα, το άλλο…». Εγώ ήξερα από την Αμερική ότι, αν βγάλεις λεφτά να πληρώσεις κρατική υπηρεσία πας φυλακή κι έτσι δεν το σκέφτηκα να τους δώσω κάτι για να μου βγάλουν την άδεια. Κι έτσι με κλείσανε. Ο επόμενος πήρε την άδεια. Κι όταν τον ρώτησα «πως την πήρες;», μου λέει «τους έδωσα 5.000 και μου την έδωσαν. Τόσο απλά!».
Ευτύχισα να γνωρίσω τους ανθρώπους του «Βελουχιού» σε δύο ταξίδια μου στην Αμερική και είμαι υπερήφανος για αυτό. Στο βίντεο που ακολουθεί παρουσιάζω κάποιες πτυχές από τις περιπέτειες και τη δράση τους στην Αμερική…
Πηγή: www.postmodern.gr
