του Tim Marshall, Εκδόσεις ΔΙΟΠΤΡΑ
O Tim Marshall είναι βρετανός δημοσιογράφος και συγγραφέας, γνωστός για το έργο του σχετικά με τον αντίκτυπο της γεωγραφίας στην παγκόσμια πολιτική και τις διεθνείς σχέσεις αλλά και το πολεμικό ρεπορτάζ σε πάνω από τριάντα χώρες. ‘Οι λέξεις μπορούν να σου εξηγήσουν τι συμβαίνει, αλλά οι χάρτες είναι αυτοί που θα σε βοηθήσουν να κατανοήσεις το γιατί.’, διατείνεται ο Marshall, ο οποίος πλοηγείται σε 10 τοπία και εξηγεί πώς τα γεωγραφικά τους χαρακτηριστικά επιδρούν στις γεωπολιτικές προκλήσεις και ευκαιρίες που αντιμετωπίζουν ενώ παράλληλα μπορούν να γίνουν μέσο πρόβλεψης μελλοντικών συγκρούσεων.
Το πώς μπορεί η γεωγραφία να κρατήσει ‘αιχμάλωτη’ μια χώρα θέτοντάς της συγκεκριμένες στρατιωτικές επιταγές αναλύεται σε ποικίλες περιπτώσεις μέσα στο βιβλίο. Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί αυτή της Λατινικής Αμερικής. Το κεντρικό και νότιο τμήμα της αμερικανικής ηπείρου εμφανίζει διάφορους γεωγραφικούς περιορισμούς, εξαιτίας των οποίων οι χώρες αυτής της περιοχής υπολείπονται σε μεγάλο βαθμό από αυτές της Βόρειας Αμερικής και της Ευρώπης. Το Μεξικό, όπως αναφέρει, θα έχει πάντα στα βόρεια την έρημη άγονη γη, στα ανατολικά και τα δυτικά τα βουνά και στα νότια τις ζούγκλες ως φυσικά εμπόδια που εμποδίζουν την οικονομική του ανάπτυξη και το θέτουν σε καθεστώς αποξένωσης. Το ίδιο συμβαίνει με τη Βραζιλία, η ενδοχώρα της οποίας αποτελείται από περιοχές που είναι απομονωμένες η μία από την άλλη.
Μία ακόμη περίπτωση, την οποία αναλύει διεξοδικά, είναι αυτή της Ρωσίας, αυτού του τιτάνιου κράτους με τις τεράστιες εκτάσεις γης και το ψυχρό κλίμα, που έχουν ιστορικά επηρεάσει την προσπάθειά του για ασφάλεια και επέκταση. Ο συγγραφέας εμβαθύνει στο πώς η γεωγραφία σε αυτήν τη χώρα έχει διαμορφώσει τη νοοτροπία της και έχει οδηγήσει σε μία συνεχή προσπάθεια για δημιουργία ζωνών ασφαλείας. Το παρακάτω απόσπασμα είναι ενδεικτικό:
«Η Ρωσία δεν έχει στα δυτικά της μια οροσειρά που να τη χωρίζει από τη Δυτική Ευρώπη όπως συμβαίνει με τα Ιμαλάια, τα οποία αποτελούν φυσικό σύνορο για δύο μεγαθήρια, την Ινδία και την Κίνα. Στα δυτικά της Ρωσίας υπάρχει η βορειοευρωπαϊκή πεδιάδα, η οποία αποτέλεσε ιστορικά πεδίο μεγάλων συγκρούσεων. Επιπλέον, τα περισσότερα λιμάνια της Ρωσίας τον χειμώνα παγώνουν. Το μόνο που μένει προσπελάσιμο είναι το λιμάνι της Σεβαστούπολης στις ακτές του Εύξεινου Πόντου. Επομένως, όταν το ΝΑΤΟ επιχείρησε να εντάξει στο δυναμικό του την Ουκρανία, ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, δεν είχε άλλη επιλογή από το να εισβάλει στη χερσόνησο της Κριμαίας. Η γεωγραφία δεν του άφηνε άλλα περιθώρια.»
