Όνομα: Κακός Δημήτριος
Ιδιότητα: Κατασκευαστής βιολιών
Τόπος Καταγωγής: Πρόδρομος Πρασιάς Ευρυτανίας
Τόπος Διαμονής: Αθήνα
Ο Δημήτρης Κακός είναι καλλιτέχνης της μουσικής, με έναν διαφορετικό τρόπο. Δεν γράφει μουσική, ούτε νότες, δεν είναι στιχουργός και δεν τραγουδάει… αν και ξέρει από μουσική. Είναι ένας δεύτερης γενιάς κατασκευαστής χειροποίητων βιολιών. Μας μιλάει για την αγάπη του στην τέχνη αυτή, καθώς επίσης και για το απαιτητικό, τεχνικό κομμάτι του να φτιάχνεις ένα βιολί.
ΕΠ. Πότε και πώς ξεκίνησε η ενασχόληση με την κατασκευή μουσικών οργάνων;
ΚΔ. Η ενασχόληση με την κατασκευή του βιολιού άρχισε σε πολύ μικρή ηλικία, 7-8 ετών, για τον λόγο ότι ο πατέρας μου είναι και αυτός κατασκευαστής βιολιών. Μεγάλωσα μέσα στα ξύλα και τη μυρωδιά του βερνικιού. Σε ηλικία 15 ετών, ολοκλήρωσα το πρώτο μου βιολί. Μάλιστα, έχω κάνει σπουδές στην κλασική μουσική και έχω αποκτήσει δίπλωμα που είχε έως αποτέλεσμα την περαιτέρω εξερεύνηση της κατασκευής.
ΕΠ. Πότε αποφασίζετε να ταξιδέψετε στην Κρεμόνα και πώς ήταν η εμπειρία της μαθητείας στην Κρεμονέζικη Σχολή (Academia Cremonensis);
ΚΔ. Αποφάσισα να ταξιδέψω στην Κρεμόνα σε ηλικία 23 ετών, για να σπουδάσω σχετικά με την κρεμονέζικη κατασκευή. Η εμπειρία της μαθητείας μου ήταν πραγματικά πολύ όμορφη, είναι το όνειρο κάθε κατασκευαστή βιολιών να ταξιδέψει και να μαθητεύσει δίπλα στους μεγάλους μαέστρους της σχολής. Επίσης, ο τρόπος ζωής ολόκληρης της πόλη κινείται γύρω από την κατασκευή και το βιολί. Όπου και να κοιτάξεις, θα δεις βιολιά, κατασκευαστές εργαλεία. Πραγματικά, δεν μπορείτε να φανταστείτε. Ήταν ένα όνειρο που με γέμισε με γνώσεις, όμορφες εμπειρίες, γνωριμίες με σημαντικούς κατασκευαστές στην εποχή μας και φιλίες ανεξίτηλες στον χρόνο μοιράζοντας την ίδια αγάπη.
ΕΠ. Πότε δημιουργήσατε το δικό σας εργαστήριο και πόσο εύκολη διαδικασία ήταν;
ΚΔ. Δημιούργησα το δικό εργαστήριο μου το 2017. Δεν ήταν καθόλου εύκολο, διότι η κατασκευή βιολιού χρειάζεται πολλά ειδικά εργαλεία που είναι πολύ ακριβά, επίσης απόθεμα σε ξυλεία και προμήθεια από το εξωτερικό, άρα μιλάμε για ένα καλό budget χρημάτων που συνέχεια ανανεώνεται. Σε ό,τι αφορά τους κρατικούς φορείς για την ίδρυση μιας τέτοιας επιχείρησης, είναι εύκολη. Απλώς πρέπει να γνωρίζουμε τη μεγάλη φορολογία που έχουμε που είναι 24%.
ΕΠ. Τι όργανα κατασκευάζετε και ποια υλικά οργανοποιίας χρησιμοποιείτε;
ΚΔ. Κατασκευάζω όργανα της οικογένειας του βιολιού, δηλαδή βιολί, βιόλα και βιολοντσέλο. Χρησιμοποιώ ξύλα, σφένδαμο για την πλάτη, τα πλαϊνά και το κεφάλι, έλατο για το καπάκι στο πάνω μέρος, έβενο για την ταστιέρα, κόλλες ζωικής προέλευσης hide glue rabbit skin glue, βερνίκι με βάση το λινέλαιο και ρητίνη πεύκου, βερνίκι με βάση το οινόπνευμα και τη γόμα, μαστίχα Χίου και άλλα.
ΕΠ. Ποια στάδια περιλαμβάνει η διαδικασία επεξεργασίας των υλικών για τη δημιουργία οργάνων;
ΚΔ. Η διαδικασία διαρκεί περίπου 600 ώρες. Αρχικά, είναι η επιλογή των ξύλων που είναι καθοριστική. Πρώτα, στη φόρμα που διαλέγουμε, δημιουργούμε τα πλαϊνά μας που είναι από σφένδαμο. Με τη διαδικασία της θερμότητας, λυγίζουμε λεπτές φέτες ξύλου, πάχους 1,2 χιλιοστών, και κολλάμε επάνω στο καλούπι. Ύστερα, σχεδιάζουμε το καπάκι και την πλάτη με βάση τα πλαϊνά μας. Κόβουμε και δίνουμε το αρχικό σχήμα, τις καμπύλες και δημιουργούμε το τελικό σχήμα των γωνιών. Ύστερα, τοποθετούμε τα φιλέτα, λεπτά ξυλάκια 1,2 χιλ., που σκάβοντας το καπάκι και την πλάτη τοποθετούνται στην άκρη, που είναι όχι μόνο διακοσμητικά αλλά και προστατευτικά, για να μην ανοίξει το ξύλο. Μετά, σκάβουμε εσωτερικά, δίνουμε το τελικό πάχος με τη βοήθεια παχύμετρων και καταλήγουμε σε πάχος περίπου 2,5 χιλ. Στη συνέχεια, ανοίγουμε τις οπές των f, κάνουμε το τελικό κούρδισμα με την μπάρα των μπάσων με την τεχνική tap tone. Έπειτα, κολλάμε καπάκι και πλάτη στα πλαϊνά μας, ετοιμάζουμε το κεφάλι, τον κοχλία και την ταστιέρα, όπου τον τοποθετούμε στο σώμα του βιολιού και στη συνέχεια ξεκινάει η διαδικασία του Βερνίκου!
ΕΠ. Πείτε μας δυο λόγια για την τεχνική “antiquizzato” ή αλλιώς τεχνητή παλαίωση. Πώς γίνεται;
ΚΔ. Η τεχνική παλαίωσης είναι αρκετά δύσκολη, γιατί πρέπει να σκεφτείς πως έχει φθαρεί ένα όργανο φυσικά και, για να το υλοποιήσεις, περνάς αρκετές ώρες, για να γίνει πειστικό στο μάτι! Το πιο σημαντικό είναι να δώσεις μια φυσική οξείδωση στο ξύλο με τη βοήθεια επιτρεπτών μεθόδων και την έκθεσή του σε λάμπες uva-uvb-uvc υπεριώδους ακτινοβολίας και επιτρεπτών χημικών. Ύστερα, η φθορά του Βερνίκου με μικρές πέτρες ή ‘χτυπηματάκια’ στο βερνίκι, ώστε να είναι πειστικά παλιό, είναι αναγκαία. Μετά από αυτό, περνάμε μια πατίνα, η οποία θα πάει πάνω από το βερνίκι και θα δώσει κάποιο βάθος και σκιά σαν πίνακας. Στο τέλος, στιλβώνουμε με γαλλικό πέρασμα βερνικιού.
ΕΠ. Πώς βρίσκει πρακτική εφαρμογή στη δουλειά σας η έκφραση “Αν υπάρχει εμπορικότητα, δεν υπάρχει τέχνη”;
ΚΔ. Δεν μπορεί να υπάρχει εμπορικότητα στη δουλειά μας, γιατί κάθε όργανο χρειάζεται πάνω από 600 ώρες, ώστε να γίνει. Οπότε τα όργανα που μπορεί να φτιάξει ένας κατασκευαστής δεν μπορούν να ξεπεράσουν των αριθμό των 4-6 βιολιών τον χρόνο! Φυσικά, υπάρχει η προσωπικότητα του κάθε κατασκευαστή στο όργανο που δημιουργεί και ο πειραματισμός εξαρτάται από αυτήν σε μεγάλο βαθμό, αλλά γενικότερα πρέπει να υπάρχει σεβασμός στην τέχνη των παραδόσεων.
