Πλήρης ημερών, αλλά με εφηβικό πνεύμα, ο Δημήτριος Φαλλής, ο Ευρυτάνας ιστοριοδίφης που εργάστηκε ολόκληρη την ζωή του για την ιστορία του τόπου μας, αναπαύετε πια στην ‘αγκαλιά’ του αγαπημένου του Κλαυσίου. Αμφισβητήθηκε έντονα για όσα υποστήριζε για την ιστορία της Ευρυτανίας, αλλά σήμερα η αρχαιολογική σκαπάνη επιβεβαιώνει πολλά απ’ όσα ο ίδιος υποστήριζε.
Την Παρασκευή 27 Σεπτεμβρίου συγγενείς, φίλοι και συγχωριανοί είπαν το τελευταίο αντίο, στον αγαπητό σε όλους Δημήτρη Φαλλή. Σε κλίμα συγκίνησης ο πρόεδρος της Πανευρυτανικής Ένωσης, κ. Κώστας Παπαδόπουλος αποχαιρέτησε τον επί ετών φίλο και συνεργάτη του. Συγκεκριμένα στον επικήδειό του ανέφερε:
‘‘Περίλυποι βρισκόμαστε σήμερα προ του σεπτού σκηνώματος του σεβαστού και λίαν αγαπητού φίλου και αδελφού εν Χριστώ Δημητρίου Φαλλή. Και βρισκόμαστε εδώ για τον τελευταίο ασπασμό αλλά και τον ύστατο χαιρετισμό. Χαιρετισμό εκ μέρους των υπολοίπων μελών του Δ.Σ. της ιστορικής Πανευρυτανικής Ένωσης, αφενός, αλλά και χαιρετισμό προσωπικό, οφειλόμενο εκ μέρους μου λόγω της μακροχρόνιας αδελφικής φιλίας μας.
Ο Δημήτρης γεννημένος εδώ, στο Κλαυσί το 1929 από τη βρεφική του ακόμα ηλικία είχε να αντιμετωπίσει τον κατατρεγμό της τύχης. Η μητέρα του πέθανε όταν ήταν μόλις 6 μηνών και έτσι μεγάλωσε το χωρίς χάδι της. Τον φοβερό χειμώνα 1941-42 έχασε και τον πατέρα του. ΄Έτσι, υποχρεώθηκε να παλέψει από μικρός, πρώτα για την υλική και ύστερα για την πνευματική του επιβίωση, Και τα κατάφερε. Το 1948 άφησε το Καρπενήσι, όπου εργαζόταν στην ταβέρνα του Τσιώκου και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Ξεκίνησε ως εργαζόμενος στην «Πειραϊκή – Πατραϊκή» και παράλληλα έχοντας την έφεση και τη θέληση για μάθηση με κατατακτήριες εξετάσεις και ύστερα από χίλιες δυο ταλαιπωρίες πήρε το απολυτήριο του Δημοτικού Σχολείου το 1949 και συνέχισε ταυτόχρονα με τη δουλειά του να σπουδάσει και στην Εμπορική Σχολή. Το 1959 άνοιξε δικό του κατάστημα, με συνέταιρο, στην οδό Ερμού. Το 1990 συνταξιοδοτήθηκε. Στο μεταξύ νυμφεύτηκε την Αικατερίνη Χρυσάλλη, την Κατίνα του, όπως χαϊδευτικά την αποκαλούσε, με την οποία και έζησε αρμονικά και ευτυχισμένα μέχρι της εκδημίας της εις Κύριον, προ έτους, περίπου.
Μετά την συνταξιοδότησή του η αγάπη για τη γενέθλια γη του τον οδήγησε στο Κλαψί, όπου εγκαταστάθηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα και διοχέτευσε την ζωτικότητά του ενασχολούμενος με τα κοινά ως εκλεγμένος Πρόεδρος του Χωριού.
Ο Δημήτρης, από μικρό παιδί βρισκόταν κοντά και μέσα στην Εκκλησία. Στην Αθήνα εντάχθηκε στην Χριστιανική Ένωση Εργαζόμενης Νεολαίας (Χ.Ε.Ε.Λ.)και σύντομα έγινε ενεργότατο στέλεχος με ομιλίες σε διάφορα παραρτήματα αλλά και με κηρύγματα σε ναούς κ.λπ. Έγινε δηλ. ένας διακεκριμένος λαϊκός ιεροκήρυκας. Άρθρα του κοινωνικού, και θρησκευτικού περιεχομένου, βρίσκονται θησαυρισμένα στο περιοδικό «Εργατικό Φως». Αλλά και εδώ στην Ευρυτανία μας, σε διάφορους ναούς έχει κηρύξει το λόγο του Θεού. Η ζωή του συμπορευόταν πάντα με το λόγο του Θεού.
Αλλά, ο Δημήτρης, δεν κήρυττε το λόγο του Θεού μόνον από του άμβωνος, αλλά με «ζήλο θαυμαστό» ύμνησε το Θεό, αλλά και τους αγώνες του Έθνους μας για Ελευθερία, με τα ποιήματά του, τα οποία υπέγραφε με το ψευδώνυμο «ΒΡΑΧΟΣ». Ένα άγνωστο ταλέντο του, είναι θησαυρισμένο σε 4 τόμους συλλογών με τον τίτλο «ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ».
Όμως θα σταθώ ιδιαίτερα σε ένα άλλο πάθος του: Το πάθος των ιστοριοδιφικών και αρχαιολογικών ερευνών και μελετών. Έγινε γνωστός σ΄ολόκληρη την Ευρυτανία και στην ευρύτερη περιοχή για τις αρχαιολογικές του έρευνες και μελέτες και συνέδεσε, αναμφισβήτητα, το όνομά του, άρρηκτα, με τις ιδιαίτερες προσπάθειές του για μια διαφορετική θεώρηση του αρχαιολογικού παρελθόντος στην Ευρυτανία. Με ιδιαίτερο πάθος και πείσμα, ως άλλος Σλήμαν, με κύριο όπλο του την πίστη ότι ο τόπος μας έχει πλούσιο αρχαιολογικό παρελθόν, περιήλθε, σχεδόν, όλον τον νομό Ευρυτανίας, ιδίως εκεί όπου υπήρχαν πληροφορίες ότι υπάρχει κάτι από την αρχαιότητα. Ευρήματά του από την αρχαία Ευρυτανία εκτίθενται στο Μουσείο της Λαμίας, όπως η περίφημη περικεφαλαία των Στάβλων (Ιλλυρικής περιόδου) και άλλων σε αυτό της Υπάτης.
Ιδιαίτερες ήταν οι έρευνές του για την επιδρομή των Γαλατών (Κοκκάλια, 279 π. Χ.) και τον Ιερό Ναό Αγίου Λεωνίδη στη γενέτειρά του, το Κλαυσείον (Κλαψί). Τα πορίσματά του αποτυπώθηκαν στα βιβλία του: «Κάλλιον Ευρυτανίας, Νέα θεώρηση της ιστορίας του» (1972), «Ευρυτανία, αρχαία ιστορία και θρύλος» (1987) και « Ο Άγιος Λεωνίδης ο Μάρτυς. Η ταυτότητά του. Ο παλαιοχριστιανικός ναός του στο Κλαψί (Κλαυσείον) Ευρυτανίας» (1999, 2022).
Ο Δημήτρης Φαλλής με τα παραπάνω βιβλία του, αλλά και με τις ανακοινώσεις του σε διάφορα συνέδρια και ημερίδες και με πλήθος άλλων δημοσιευμάτων του στον τοπικό – και όχι μόνον – τύπο (περιοδικά – εφημερίδες) υποστήριζε με πάθος τα αποτελέσματα των ερευνών του. Ήδη, δικαιώθηκε για τις απόψεις του γύρο από τον Ιερό Ναό Αγίου Λεωνίδη Κλαυσείου μετά τα μέχρι τούδε ευρήματα των ανασκαπτικών εργασιών, που εκτελούνται στον χώρο αυτόν και οι οποίες άνοιξαν και επίσημα πλέον νέους δρόμους. Απομένουν και νέες έρευνες για τις υπόλοιπες θέσεις του. Έτσι, ο Δημήτρης Φαλλής από αμφιλεγόμενο σημείο κατέστη σημείο αναφοράς.
Το Δ. Σ. της Πανευρυτανικής Ένωσης αισθάνεται ιδιαίτερη ικανοποίηση γιατί είχε την τιμή να έχει στους κόλπους της ως μέλος των Δ.Σ. επί πολλές δεκαετίες τον Δημήτρη Φαλλή αλλά και την τύχη να επανεκδώσει κατά την τελευταία διετία και τα τρία παραπάνω αναφερόμενα βιβλία του. Το τελευταίο, μάλιστα έχει εκδοθεί μεταφρασμένο και στην αγγλική γλώσσα, με την επιμέλεια του απόδημου στις Η.Π.Α. Ευρυτάνα (από την Χόχλια) λόγιου πρεσβυτέρου π. Γεωργίου Παπαδημητρίου.
Τελειώνοντας, θα ήθελα να τονίσω πως το όλο έργο του Δημήτρη Φαλλή αποτελεί αναμφισβήτητα σπουδαία παρακαταθήκη για μας και για τις επερχόμενες γενιές. Έφυγε όπως και προσευχόταν. Τα τέλη του ήταν ειρηνικά, ανώδυνα και ανεπαίσχυντα.
Καλή αντάμωση στον Παράδεισο, που εσένα σου ανήκει, φίλτατε αδελφέ Δημήτρη. Μου το έλεγες σε κάθε συνομιλία μας. Είθε! Αιωνία η μνήμη σου!’’ Εμείς από την ομάδα του ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΟΥ ΠΑΛΜΟΥ, που είχαμε την τιμή να τον γνωρίσουμε, να
συνομιλήσουμε μαζί του, να μοιραστούμε ιδέες με τον Δημήτρη Φαλλή, ευχόμαστε να είναι ελαφρύ το χώμα του θα τον σκεπάσει, και είμαστε βέβαιοι ότι αν θα ξαναγύριζε πίσω, πάλι αυτόν τον τόπο θα επέλεγε. Κλείνοντας παραθέτουμε ένα ποίημα από την συλλογή του ‘‘ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ’’.
Το κύκνειο άσμα μου
«Αγαπήσω σε, Κύριε, η ισχύς μου.
Κύριος στερέωμά μου και καταφυγή μου
και ρύστης μου» (Ψαλμ. 17)
Κύριε, όπως το διψασμένο ελάφι
τρέχει στις καθαρές πηγές
στα γάργαρα νερά να ξεδιψάσει,
έτσι η ψυχή μου αχόρταστη διψά Εσένα
που είσαι η μοναδική «πηγή
ύδατος αλλομένου εις ζωήν αιώνιον (Ιω. Α΄14)
Εσένα το φως, η σωτηρία της ψυχής μου
κι ο Άρχοντας κι Αφέντης της καρδιάς μου!
Βράχος
Από αυγινή δροσοσταλίδα.
