Όνομα: Θωμάς Η. Κουτρομάνος
Ιδιότητα: Διευθυντής Γενικού Γραμματέα Ανώτατης Εκπαίδευσης στο Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού
Τόπος καταγωγής: Πρασιά Ευρυτανίας
Τόπος διαμονής: Αθήνα
ΕΠ. Πείτε μας λίγα λόγια για την επαγγελματική σας πορεία.
ΘΚ. Γεννήθηκα στην Πρασιά Ευρυτανίας και προέρχομαι από πολύτεκνη οικογένεια με άλλα 9 αδέρφια. Κατόρθωσα να σπουδάσω εντούτοις στην Παιδαγωγική Ακαδημία της Λαμίας και, όταν διορίστηκα, υπηρέτησα στον τόπο καταγωγής μου για 4 χρόνια. Στους πρώτους μου μαθητές έβλεπα τον εαυτό μου και επιθυμούσα την ανάλογη πρόοδό τους. Γι’ αυτόν και ακριβώς τον λόγο, νομίζω, έδωσα τον καλύτερό μου εαυτό εξαρχής. Έπειτα πήρα μετάθεση στην Αθήνα, όπου υπηρέτησα ως δάσκαλος και ως διευθυντής σε διαφόρους τύπους σχολείων, τόσο εκεί, όσο και αργότερα στο Εξωτερικό. Συνέχισα παράλληλα τις σπουδές μου σε προπτυχιακό επίπεδο στο ΕΚΠΑ και στο Πάντειο, καθώς και σε μεταπτυχιακό στο ΑΠΘ. Διετέλεσα έπειτα από όλη αυτήν την εμπειρία Μορφωτικός Ακόλουθος στην Γερμανία. Ασχολήθηκα με πλήθος μελετών και εισηγήσεων σε συνέδρια, ημερίδες και σεμινάρια παιδαγωγικού χαρακτήρα. Εκλέχτηκα Δημοτικός Σύμβουλος στο Δήμο Αθηναίων. Στη σημερινή μου θέση ως Διευθυντής Γενικού Γραμματέα Ανώτατης Εκπαίδευσης στο Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, έχω υπηρετήσει δυο θητείες. Από το 2019 έως 2022 και από τον Αύγουστο έως σήμερα.
Σε όλη μου αυτή την πορεία, η σύζυγός μου ως εκπαιδευτικός, τα δύο μου παιδιά, γιατροί οι ίδιοι με γιατρούς συζύγους και τα δύο γλυκύτατα εγγονάκια μου αποτελούν το στήριγμά μου.
ΕΠ. Τελέσατε διευθυντής στο μονοθέσιο ΤΜΓ στο Βερολίνο. Εκεί διοργανώσατε ένα νέο μοντέλο σχολείου. Πείτε μας λίγα λόγια σχετικά με αυτό.
ΘΚ. Όταν δίδασκα στο Βερολίνο στα τμήματα μητρικής γλώσσας, προσπάθησα να ανταπεξέλθω στις ανάγκες της διασποράς. Εκτός από το να τονώσω την ελληνική συνείδηση και την εκμάθηση της μητρικής γλώσσας στα παιδιά, με τα κατάλληλα βιβλία, αλλά και με εκδηλώσεις και Εθνικές Εορτές, συνέλαβα την ιδέα αυτή η τόνωση να εμπεδώνεται και στις μεγαλύτερες ηλικίες. Μια δια Βίου Μάθηση στην ελληνική συνείδηση! Και μπορώ να εναβρύνομαι ότι υπήρξε ενθουσιώδης ανταπόκριση ομοθυμαδόν από την ελληνική Κοινότητα.
ΕΠ. Πείτε μας λίγα λόγια για την εμπειρία σας ως δάσκαλος και διευθυντής στο Δημοτικό Σχολείο του Νοσοκομείου Παίδων «Αγία Σοφία».
ΘΚ. Αυτή ομολογουμένως υπήρξε η συγκλονιστικότερη και πιο δημιουργική πτυχή της καριέρας μου. Όταν πρωτοαποσπάστηκα εκεί ως δάσκαλος, το εγχείρημα ήταν στα σπάργανα. Έπρεπε να εφεύρουμε νέους παιδαγωγικούς τρόπους, ώστε να απαλύνουμε τον πόνο των παιδιών, είτε ήταν πρόσκαιρος είτε όμως και χρόνιος. Εκεί εκτίμησα το «Θείο Δώρο» της ζωής. Ως διευθυντής έπρεπε να οργανώσω κατάλληλα το έργο μας που συνίστατο στο να εξακτινιζόμαστε κυριολεκτικά από κλινική σε κλινική και από κρεβάτι σε κρεβάτι και στην ΚΕΕΘ με τις πολύ σοβαρές ασθένειες. Άλλωστε ήμασταν οι μοναδικοί που δε φορούσαμε άσπρη ποδιά! Βλέπαμε στα πρόσωπα των παιδιών ότι ήταν η καλύτερή τους ώρα!
ΕΠ. Θεωρείτε ότι ο βιωματικός τρόπος μάθησης είναι πιο αποτελεσματικός για την κατανόηση και την αφομοίωση των γνώσεων από τα παιδιά και γιατί;
ΘΚ. Ο βιωματικός τρόπος μάθησης που βασίζεται στην ενεργή συμμετοχή, την εμπειρία και τη σύνδεση της γνώσης με πραγματικές/καθημερινές καταστάσεις έχει αποδειχθεί εξαιρετικά αποτελεσματικός για την κατανόηση και αφομοίωση των γνώσεων από τα παιδιά, καθώς και την ανάπτυξη κινήτρων για μάθηση.
Τα παιδιά εμπλέκονται ενεργά στη μαθησιακή διαδικασία, γεγονός που ενισχύει τη συγκέντρωση, την αυτονομία, την αυτοπεποίθησή και τη συναισθηματική εμπλοκή τους. Μέσω δραστηριοτήτων, όπως παιχνίδια ρόλων, πειράματα ή πρακτικές εφαρμογές, εμπεδώνουν τις γνώσεις πιο αποτελεσματικά. Η άμεση εμπειρία είναι ισχυρότερη από μία απλή θεωρητική διδασκαλία. Όταν τα παιδιά «μαθαίνουν κάνοντας», χρησιμοποιούν πολλαπλές αισθήσεις, διαδικασία που αναπτύσσει την κριτική τους σκέψη και βοηθά στην καλύτερη κατανόηση και απομνημόνευση.
ΕΠ. Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερα παιδιά διαγιγνώσκονται με μαθησιακές δυσκολίες. Θεωρείτε ότι η μεγάλη έκθεση σε οθόνες και από μικρή ηλικία έχει αποτελέσει καθοριστικό παράγοντα για αυτό το φαινόμενο;
ΘΚ. Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια, έχει αυξηθεί ο αριθμός των μαθητών/τριων, που διαγιγνώσκονται με μαθησιακές δυσκολίες, καθώς έχουν αυξηθεί και οι θεσμοί που ανιχνεύουν μαθησιακές δυσκολίες, και εφαρμόζουν πρώιμες παρεμβάσεις. Η έκθεση στις οθόνες αποτελεί ένα φαινόμενο που προκαλεί ανησυχία, δεν αποτελεί όμως τον μοναδικό παράγοντα, για την εκδήλωση μαθησιακών δυσκολιών, φαινόμενο ασφαλώς πολύπαραγοντικό και σύνθετο στην ανάλυσή του.
Η κατάχρηση της οθόνης και η έκθεση των παιδιών πρώιμης ηλικίας σε αυτή (τηλεόραση, τάμπλετ, smartphones, υπολογιστές) έχει συζητηθεί ευρέως ως πιθανός παράγοντας που επηρεάζει τη γνωστική, γλωσσική και ψυχοκοινωνική ανάπτυξη, καθώς τα παιδιά περνούν πολλές ώρες μπροστά σε οθόνες χάνοντας πολύτιμο χρόνο από το αλληλεπιδραστικό παιχνίδι και το διάβασμα.
Επιπλέον, η γρήγορη εναλλαγή εικόνων και ήχων στις οθόνες μπορεί να δυσκολεύει τα παιδιά να αναπτύξουν την ικανότητα συγκέντρωσης και διατήρησης προσοχής σε μακροχρόνιες δραστηριότητες, βασική προϋπόθεση για τη μάθηση. Τέλος, η χρήση οθονών, ειδικά πριν τον ύπνο, μπορεί να διαταράξει τον κύκλο ύπνου των παιδιών. Ο ανεπαρκής ύπνος επηρεάζει άμεσα τη συγκέντρωση, τη μνήμη και την ικανότητα μάθησης.
ΕΠ. Πόσο διαφορετική είναι η εκπαίδευση στο εξωτερικό σε σχέση με την Ελλάδα;
ΘΚ. Τα τελευταία χρόνια, πραγματικά, έχουν γίνει εντυπωσιακές αλλαγές, στο εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας. Έχουν εισαχθεί πρωτοποριακοί θεσμοί που αποδεικνύουν ότι το Ελληνικό Εκπαιδευτικό σύστημα, προσιδιάζει σε αυτά των αναπτυγμένων χωρών τόσο στην Πρωτοβάθμια -όσο είναι εφικτό- αλλά και στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Στον τομέα της Ανώτατης Εκπαίδευσης, τον οποίο τώρα υπηρετώ, τα Ελληνικά ΑΕΙ καλλιεργούν την εξωστρέφεια τους, ενώ με το θεσμό της κινητικότητας, οι φοιτητές/τριες, μπορούν να αποκτούν ακαδημαϊκή εμπειρία τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό.
