Οτέλο ντε Καρβάλιο, “Ο Λοχαγός του Απρίλη”, ο ηγέτης-σύμβολο
Η Πορτογαλία στις αρχές της δεκαετίας του ’70 βρίσκονταν σε δύσκολη οικονομική κατάσταση. Κύρια αιτία ήταν η προσπάθεια διατήρησης της αποικιακής δύναμης, που απορροφούσε το 40% του κρατικού προϋπολογισμού. Τον Αντόνιο ντε Ολιβέιρα Σαλαζάρ που κυβερνούσε τη χώρα από το 1932 μέχρι το 1968, διαδέχτηκε ο Μαρσέλο Καετάνο, που και οι δυο έκαναν και κυβερνούσαν ένα “νέο κράτος”, όπως το αποκαλούσαν, με πολλά στοιχεία φασισμού. Κάποιοι από τους χαμηλόβαθμους αριστερούς Αξιωματικούς του στρατεύματος, δυσαρεστημένοι από την πορεία της χώρας και την επαγγελματική τους εξέλιξη συγκρότησαν το “Κίνημα των Ενόπλων Δυνάμεων”, με σκοπό να αλλάξουν την κατάσταση.
Πρωινές ώρες στις 25 Απρίλη του 1974 επεχείρησαν Στρατιωτικό κίνημα, που ήταν σχεδόν αναίμακτο, μόνο με 4 νεκρούς και είχε αποτέλεσμα την πτώση του δικτατορικού καθεστώτος. Αρχηγός ήταν ο Ταγματάρχης Οτέλο Σαράιβα ντε Καρβάλιο. Το συνθηματικό της εξέγερσης ήταν 2 τραγούδια από το κρατικό ραδιόφωνο. Το πρώτο “μετά το αντίο” με ερμηνευτή τον Πάολο ντε Καρβάλιο, εκπροσωπώντας τη χώρα του στη Γιουροβίζιον εκείνο το βράδυ, που ακούστηκε την 24.00′ της 24 του Απρίλη. Μετά από λίγο, την 00.20΄ της επομένης, ακούστηκε το τραγούδι “Γκράντολα, μελαψή πόλη” του αντιστασιακού τραγουδιστή Ζέκα Αφόνσο, δίνοντας και το έναυσμα της εξέγερσης. Η εξέγερση αυτή έμεινε ως “Επανάσταση των γαρυφάλλων”, επειδή πολλοί κυβερνητικοί στρατιώτες είχαν τοποθετήσει στις κάννες των όπλων τους γαρύφαλλα, με την προτροπή των χιλιάδων εξεγερμένων κατοίκων που βγήκαν στους δρόμους. Ο δικτάτορας Κατεάνο το απόγευμα της ίδιας ημέρας αναχώρησε για την Βραζιλία, όπου και πέθανε το 1980, χωρίς ποτέ να επιστρέψει στην Πορτογαλία.
Τα επόμενα 2 χρόνια την διακυβέρνηση της χώρας ανέλαβε η “Επταμελής Χούντα Εθνικής Σωτηρίας”, με επικεφαλής πρόεδρο τον Στρατηγό Αντόνιο ντε Σπίνολα. Μεγάλη διαμάχη προέκυψε μεταξύ των αριστερών και δεξιών Αξιωματικών με τελική επικράτηση των μετριοπαθών δυνάμεων. Το 1976 ψηφίστηκε νέο δημοκρατικό Σύνταγμα, έγιναν οι πρώτες πολυκομματικές εκλογές, οι οποίες ανέδειξαν Πρόεδρο τον Στρατηγό Αντόνιο Ραμάλιο Εάνες και στην Πρωθυπουργία τον σοσιαλιστή Μάριο Σοάρες. Το 1986 η Πορτογαλία μπήκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Άμεσο αποτέλεσμα της επικράτησης των εξεγερθέντων ήταν η διάλυση της αποικιοκρατικής Πορτογαλίας. Η Γουϊνέα, η Μοζαμβίκη, η Αγκόλα, τα Νησιά του Πράσινου Ακρωτηρίου απόκτησαν την ανεξαρτησία τους. Η “Επανάσταση των γαρυφάλλων” προκάλεσε κύμα εκδημοκρατισμού που εξαπλώθηκε στην Ελλάδα τον Ιούλη του ’74, στην Ισπανία το ’75 και την Λατινική Αμερική.
Αργότερα ο “Επαναστάτης των γαρυφάλλων” αλλιώς και ο “Λοχαγός του Απρίλη”, Οτέλο ντε Καρβάλιο, κατηγορήθηκε για συνωμοσία, διώχτηκε, αλλά στο τέλος δικαιώθηκε. Σήμερα ο 77χρονος θρυλικός επαναστάτης δηλώνει: “…Αν ήξερα ότι η χώρα μου από την επανάσταση θα έφτανε σε τέτοια οικονομική λιτότητα δεν θα την επιχειρούσα τότε με τους συνεργάτες μου. Η οικονομική λιτότητα του λαού είναι η θανατική καταδίκη των ελπίδων και των αξιών της επανάστασης…”. Μπορεί να ΄χει και δίκιο αυτός ο ηγέτης-σύμβολο. Μεγάλη ήταν προσωπικά η τιμή, που τον γνώρισα από κοντά τον χειμώνα του ’79 που είχε έλθει ως επισκέπτης στο Μαυρολιθάρι Φωκίδας…!
Κώστας Μπουμπουρής
Αστυν.Δ/ντής ε.α.-Συγγραφέας
(k.boubouris@yahoo.gr)
