Σε μια προσπάθεια αναβίωσης του ιστορικού, λαϊκού δρώμενου του Καρπενησίου, ο Δήμος προχώρησε στην ακόλουθη ανακοίνωση – πρόσκληση:
‘‘Θυμάστε τον Πανάρατο;
Το λαϊκό θεατρικό δρώμενο που κάποτε ήταν η κορυφαία εκδήλωση Αποκριάς στο Καρπενήσι; Για ορισμένους από εμάς αποτελεί μια αχνή ανάμνηση των παιδικών μας χρόνων, κάπου ανάμεσα σε όλες τις άλλες: τα μασκαρέματα, τις επισκέψεις στα σπίτια, το αποκριάτικο τραπέζι πριν τη νηστεία, η παράσταση του Πανάρατου στην πλατεία που οπωσδήποτε έπρεπε να την παρακολουθήσουμε με τους γονείς μας, ήταν σημαντικό γεγονός!
Λίγα λόγια για το δρώμενο
Ο Πανάρατος βασίζεται στο κορυφαίο λογοτεχνικό έργο του 17ου αιώνα, την «Ερωφίλη» του Γεωργίου Χορτάτζη. Το λαϊκό δρώμενο ωστόσο, που έγινε έθιμο και πέρασε στην λαϊκή παράδοση, τόσο στο Καρπενήσι όσο και σε άλλες περιοχές της δυτικής Ελλάδας, ενώ μεν κρατάει την ιστορία του έργου, τον έρωτα δηλαδή του παλικαριού με τη βασιλοπούλα, την οργή του βασιλιά που διατάζει τον αποκεφαλισμό του Πανάρατου και την αυτοκτονία της Ερωφίλης στη συνέχεια, επιλέγει να δώσει ένα διαφορετικό τέλος στην ιστορία. Ένα τέλος που να ταιριάζει στη γιορτή της Αποκριάς. Ο Χάρος δίνει εντολή και οι δύο νέοι ανασταίνονται. Η προσωρινή θλίψη από τον θάνατο των νέων μετατρέπεται σε χαρά και μέσα από τον συμβολικό χαρακτήρα του έργου ευφραίνονται γιατί ο χειμώνας τελειώνει και έρχεται ή άνοιξη. Η ζωή νικάει τον θάνατο.
…Και λίγα λόγια για το έθιμο στο Καρπενήσι
Μία προφορική παράδοση θέλει το έθιμο να ήρθε στο Καρπενήσι από Ηπειρώτη μάστορα που έστησε την πρώτη παράσταση λίγο πριν το 1920. Είχε γραμμένο το έργο σε τετράδιο και από εκεί το διάβαζαν οι ηθοποιοί. Σήμερα αυτό το τετράδιο, κατά πληροφορίες φυλάσσεται στο αρχείο Ποδοσφαιρικού Συλλόγου Καρπενησίου, και περιλαμβάνει μια παραλλαγή 260 στίχων. Αργότερα κάποιοι, ίσως ηθοποιοί, πρόσθεσαν και άλλους στίχους από την αυθεντική τραγωδία της Ερωφίλης, δίνοντάς μας την εκτενέστερη εκδοχή, των 312 στίχων. Με βάση την δεύτερη εκδοχή, ανέβαιναν οι τελευταίες παραστάσεις μέχρι το 1981 που το έθιμο ατόνησε.
Τι προσδοκούμε
Γνωρίζουμε ότι έγιναν προσπάθειες και στο παρελθόν να αναβιώσουμε το έθιμο, επιθυμία μας είναι αυτή τη φορά να το κάνουμε πράξη. Δεν είναι στόχος μας μόνο να ζωντανέψουμε νοσταλγικά τις θύμησες των παιδικών μας χρόνων. Μας ενδιαφέρει και να γίνουμε συνεχιστές μιας παράδοσης που ομόρφαινε την Αποκριά των παππούδων, των γονιών μας, και αρκετών από εμάς στα πολύ παιδικά μας χρόνια, και κυρίως μας ενδιαφέρει να δημιουργήσουμε μνήμες για τα δικά μας παιδιά. Τα τελευταία χρόνια έχουν πληθύνει οι φωνές που καλούν στην αναβίωση ενός γνήσιου, όμορφου, καλαίσθητου λαϊκού δρώμενου, ενός εθίμου που επισφραγίζει την ιδιαιτερότητα του Καρπενησιώτικου λαϊκού πολιτισμού. Η αναβίωση του Πανάρατου όμως, μιας και είναι λαϊκό δρώμενο, απαιτεί πάνδημη συμμετοχή. Η συμβολή του καθενός μας, με οποιονδήποτε τρόπο, θα είναι ανεκτίμητης αξίας. Δεν χρειάζονται μόνο “ηθοποιοί”. Χρειάζεται το ταλέντο του καθενός από εμάς, από την τέχνη του μαστορέματος και των κατασκευών, μέχρι την ικανότητα οργάνωσης και διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού.
Απευθυνόμαστε σε όλους από εμάς τους εθελοντές, ιδιώτες, επιστημονικούς φορείς, αθλητικούς και πολιτιστικούς φορείς και χορηγούς, που θα θέλατε να αποτελέσετε κομμάτι αυτής της προσπάθειας, να δηλώσετε το ενδιαφέρον σας, με τα στοιχεία επικοινωνίας σας, ώστε να ορίσουμε έγκαιρα την πρώτη μας συνάντηση. Βλέπετε, αν θέλουμε να τηρήσουμε το έθιμο … επιβάλλεται η προετοιμασία για τον “Πανάρατο” να ξεκινά από το φθινόπωρο.
Επικοινωνία: Τηλ. 2237350043, 2237350086, e-mail: d.kollimenos@0716.syzefxis.gov.gr , k.kelesi@0716.syzefxis.gov.gr.’’
