Γράφει ο Χουλιάρας:
Η καλλιέργεια άρχιζε όταν τελείωνε το ξεχέρσωμα και το χωράφι ήταν έτοιμο να γονιμοποιηθεί με τον σπόρο του καλού σπορέα. Το σκάψιμο για την καλλιέργεια των χωραφιών ήταν εξ΄ ίσου κουραστικό με αυτό που έκαναν για την κατασκευή τους. «Βαρύ το σκαφείον (δηλ. το τσαπί)» έλεγαν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι. Γι΄ αυτούς το σκάπτειν την γην ήταν εργασία για τους δούλους και μόνο το… «ένδον σκάπτειν» ήταν η εργασία για τους ελεύθερους πολίτες. Και οι συγχωριανοί μου, ευθυγραμμιζόμενοι με τους αρχαίους έλεγαν: «Το τσαπί και το δικέλλι η ψυχή μου δεν το θέλει». Με το σκάψιμο ο άνθρωπος από συλλέκτης καρπών και τροφών που ήταν – σαν όλα τα ζώα – έγινε παραγωγός κι έτσι διαφοροποιήθηκε από αυτά. Πρέπει να τονίσουμε ότι τα τσαπιά πρόσφεραν μεγαλύτερη υπηρεσία στον άνθρωπο και στην ανθρωπότητα απ΄ ότι όλες μαζί οι μηχανές εσωτερικής και εξωτερικής καύσεως.
Ο επαγγελματίας του τσαπιού ήταν ο σκαφτιάς, ο οποίος είχε το ίδιο πρεστίζ με αυτό του τσοπάνη, μόνο που ο δεύτερος συνήθως χόρταινε ραχάτι και ύπνο. Το είδος και η μορφή του τσαπιού προσδιοριζόταν ανάλογα με το έδαφος και το είδος της σκαπτικής εργασίας. Έτσι έχουμε:
Τσαπί βαρύ: Ετυμολογικά το τσαπί άλλοι το προσδιορίζουν από το ιταλ. zapa και άλλοι από το τουρκ. capa, που είναι και το πιο πιθανό. Πάντως η λέξη μάλλον είναι ηχοποιημένη από το ήχο «τσαπ» που κάνει το τσαπί εργαζόμενο. Το βαρύ τσαπί ήταν στον τόπο μας το κυρίως τσαπί, κατάλληλο για όλες τις δουλειές. Από την μια μεριά ήταν στενό (κασμοειδές) για ημιβραχώδη εδάφη κι από την άλλη πλατύ για σκάψιμο σε γαιώδες έδαφος. Δεν έλλειπε από κανένα σπίτι και είναι το τσαπί, που έχω σιχτιρίσει περισσότερο από κάθε άλλο! ( Α1δ1)
Τσαπί ελαφρύ: Είχε την ίδια μορφή και μέγεθος με το βαρύ τσαπί όμως, ως ελαφρύ και ντελικάτο, ήταν κατάλληλο για ελαφρά σκαψίματα (δεύτερο χέρι) και για σκάλο. (Α1δ2)
Τσαπούλα: Ήταν το βασικό τσαπί, μετά από το κυρίως τσαπί, και δεν έλλειπε από κανένα σπίτι. Ήταν κατάλληλη για σκαλίσματα στα χωράφια (κυρίως καλαμπόκια), για ποτίσματα και για άλλες δουλειές. (Α1δ3)
Πλατοτσάπι: Ήταν πλατύ (όπως μαρτυράει και τ΄ όνομα) με καμπύλη ακμή, κατάλληλο για άνοιγμα φωλεών σε σκαμμένο έδαφος για φύτεμα πατατών. (Α1δ4)
Τσάπα: Ήτανπλατοτσάπι, όμως με ευθύγραμμη ακμή σε τετράγωνη ή ρομβοειδή λάμα και ήταν κατάλληλη για ξεχορταριάσματα και επιφανειακά σκαψίματα. (Α1δ5)
