Η εξέλιξη του ανθρώπου

2011
1643194308594

Διαβάζουμε ότι η πλειοψηφία των μηχανικών ηλεκτρονικών υπολογιστών στο Silicon Valley του San Francisco (οι προγραμματιστές, δηλαδή, της Google, της Apple και της Yahoo), στέλνουν τα παιδιά τους σε σχολεία που ακολουθούν το εκπαιδευτικό σύστημα Waldorf και όχι στα συμβατικά. Προτιμούν μια διαφορετική μέθοδο εκπαίδευσης που κάθε άλλο παρά high-tech είναι, που χρησιμοποιεί μολύβια, χαρτί, αλλά και βελόνες πλεξίματος και χώμα, ως εργαλεία που μεταφέρουν τη γνώση, και καθόλου υπολογιστές και οθόνες. Σε μια εποχή που τα περισσότερα σχολεία ανά τον κόσμο πασχίζουν να εξοπλίσουν τις αίθουσές τους με κάθε νέο τεχνολογικό μέσο, με διαδραστικούς πίνακες και tablets, στα σχολεία Waldorf όλα αυτά απαγορεύονται, γιατί, σύμφωνα με τους υποστηρικτές της μεθόδου, παρεμποδίζουν τη δημιουργική σκέψη, την κίνηση, την ανθρώπινη αλληλεπίδραση και την αυτοσυγκέντρωση.

Η μέθοδος αυτή δεν είναι νέα. Εμφανίστηκε πριν από περίπου έναν αιώνα, από τον Rudolf Steiner, Αυστριακό φιλόσοφο, κοινωνικό αναρρυθμιστή, αρχιτέκτονα και εμπνευστή της Ανθρωποσοφίας. Η Ανθρωποσοφία είναι η φιλοσοφία που αξιώνει την ύπαρξη ενός αντικειμενικού, νοητικά κατανοητού πνευματικού κόσμου, ο οποίος είναι προσβάσιμος από την άμεση εμπειρία του ατόμου μέσω της εσωτερικής ανάπτυξης. Δηλαδή, έμφαση στην φαντασία κατά την μάθηση, και ολιστική ανάπτυξη του μαθητή, τόσο σε πνευματικό, όσο και σε πρακτικό, αλλά και σε καλλιτεχνικό επίπεδο.

Το εκπαιδευτικό σύστημα Waldorf ή Steiner βασίζεται στην ανθρωποσοφική θεωρία και κατανόηση του ανθρώπινου είδους, δηλαδή, του ανθρώπου ως σώμα, ψυχή και πνεύμα. Η εκπαίδευση στο πλαίσιο αυτό απεικονίζει τα βασικά στάδια της ανάπτυξης του παιδιού, από την παιδική έως την ενήλικη ζωή, η οποία σε γενικές γραμμές αντικατοπτρίζει την εξέλιξη της ανθρωπότητας στην ιστορία, από την αρχή της μέχρι σήμερα.

Στο επίκεντρο του εκπαιδευτικού συστήματος Waldorf είναι η ανάπτυξη της ουσίας σε κάθε άτομο, η οποία είναι ανεξάρτητη από την εξωτερική εμφάνιση. Αυτό το καταφέρνει ο δάσκαλος ενσταλάζοντας στους μαθητές του την κατανόηση και εκτίμηση των ριζών τους και της θέσης τους στον κόσμο, όχι μόνο σχετικά με την εθνικότητά τους, αλλά ως μέλη της ανθρωπότητας και του πλανήτη γενικότερα.

Πιο συγκεκριμένα, στον παιδικό σταθμό καλλιεργείται και «δουλεύεται» η βαθιά, έμφυτη πίστη και θέση του παιδιού στο να αντιμετωπίζει τον κόσμο με σεβασμό και να τον αποδέχεται ως ένα ενδιαφέρον και καλό μέρος για να ζει κανείς.

Στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού, το παιδί οδηγείται στο να χρησιμοποιεί καλλιτεχνικά μέσα και στοιχεία (ρυθμό, κίνηση, χρώμα, σχήμα, μουσική, τραγούδι, απαγγελία), όχι μόνο για να εκφράζεται το ίδιο, αλλά και για να μαθαίνει μέσω αυτών τον κόσμο και το πώς συνδέεται με αυτόν. Έτσι, το παιδί μαθαίνει ότι ο κόσμος είναι όμορφος, με την ευρεία έννοια.

Στις μεγαλύτερες τάξεις του Δημοτικού και στο Γυμνάσιο, το παιδί οδηγείται σε μια πιο συνειδητή καλλιέργεια της παρατήρησης, αντίληψης και εμπειρικά επιστημονικής στάσης απέναντι σε ό,τι το περιβάλλει. Δίνεται έμφαση στο να καταλάβει τι είναι αληθινό, βασισμένο στις προσωπικές του εμπειρίες, τις σκέψεις και την κρίση του.

Στόχος, τελικά, του συστήματος, είναι βοηθήσει τους μαθητές όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένα και ελεύθερα, να επιλέξουν και να πραγματοποιήσουν τα δικά τους, εξατομικευμένα βήματα στη ζωή τους, ως ενήλικες.

Την ίδια στιγμή στον τόπο μας ακούμε από εκπαιδευτικούς ότι η μουσική και τα καλλιτεχνικά δεν είναι για τα παιδιά των χωριών και από κοινωνικούς λειτουργούς ότι τα ορφανοτροφεία είναι πολύ καλύτερα από μια ανάδοχη οικογένεια…