Μεγάλη είναι η κινητοποίηση το τελευταίο διάστημα από την Επιτροπή Αγώνα Ευρυτάνων & Αιτωλοακαρνάνων, αλλά και από πλήθος πολιτών ανάμεσα σε αυτούς και του πρώην Βουλευτή Ευρυτανίας Θωμά Κώτσια, οι οποίοι απευθύνουν κάλεσμα προς όλους για το Συλλαλητήριο που θα πραγματοποιηθεί στις 30 Ιουνίου 2024 και ώρα 11:30 π.μ., στη γέφυρα Τατάρνας με κεντρικό σύνθημα ‘’Σώστε τις λίμνες του Αχελώου – Όχι στον δεύτερο ξεριζωμό’’.
Αναλυτικότερα, όπως είναι γνωστό, η Αιτωλοακαρνανία και η Ευρυτανία συνεισφέρουν εδώ και πολλές δεκαετίες στην παραγωγή καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας, χωρίς να έχουν λάβει τις απαραίτητες κοινωνικές και οικονομικές αντισταθμίσεις με την εκμετάλλευση της Λίμνης Κρεμαστών. Το κάλεσμα της Επιτροπής Αγώνα αναφέρει την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στις περιοχές του Αχελώου αλλά και στα σχέδια της ΡΑAΕY για την κατασκευή πλωτών φωτοβολταϊκών που μπορούν να προξενήσουν ανεπανόρθωτες βλάβες στην περιοχή.
Συγκεκριμένα η Επιτροπή αναφέρει τα εξής:
«Θυσιάστηκε μια για πάντα ένα τεράστιο τμήμα του θρυλικού ποταμού Αχελώου για την κατασκευή τριών (3) αλλεπάλληλων Υδροηλεκτρικών Σταθμών, ήτοι Κρεμαστών, Καστρακίου και Στράτου, οι οποίοι στην ουσία αποτελούν ένα ενιαίο έργο συνολικής ισχύος 440+320+156= 916 MW, γεγονός που σε καμία άλλη περιοχή της Ελλάδας δεν έχει συμβεί έως τώρα. Πέραν της τεράστιας προσφοράς στον εξηλεκτρισμό της χώρας τα φαραωνικά αυτά έργα κανένα άλλο θετικό αντίκτυπο δεν έχουν επιφέρει, καθώς ολόκληρη η γύρω περιοχή έχει ερημοποιηθεί πλήρως. Οι πρωτοφανείς επιπτώσεις των έργων αυτών (30 θανάσιμα δυστυχήματα, αφανισμός 15 χωριών, σεισμοί, κατολισθήσεις, περιβαλλοντική, οικονομική, & κοινωνική υποβάθμιση), συνετέλεσαν στον οριστικό ξεριζωμό της τοπικής κοινωνίας, στην μαζική αστικοποίηση και στην χαριστική βολή του πρωτογενούς τομέα της περιοχής, στον οποίο δραστηριοποιούνταν οι τότε κάτοικοι. Έκτοτε, η εναπομείνουσα τοπική κοινωνία προσπαθεί διαρκώς να ορθοποδήσει, χρησιμοποιώντας τις ελάχιστες δυνάμεις που της έχουν απομείνει. Ερχόμενοι όμως στο σήμερα, ακριβώς πάνω στην χρονική στιγμή που δημιουργούνται προοπτικές για την ανάδειξη και την ήπια αξιοποίηση του μοναδικής ομορφιάς λιμναίου τοπίου που κυριαρχεί πλέον στην περιοχή, έχουμε να αντιμετωπίσουμε έναν δεύτερο ξεριζωμό και μια άνευ προηγουμένου οικονομική και περιβαλλοντική καταστροφή, καθώς σύμφωνα με τον χάρτη της ΡΑAΕY (https://geo.rae.gr/) στην ίδια ακριβώς περιοχή σχεδιάζεται να εγκατασταθούν πλωτά φωτοβολταϊκά στις τεχνητές λίμνες Κρεμαστών, Καστρακίου και Στράτου, Φωτοβολταϊκά στους βοσκοτόπους της Βαλαώρας Αγράφων, Αντλησιοταμιεύσεις και Ανεμογεννήτριες. Η καταστροφή αυτή θα είναι η ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΤΑΦΟΠΛΑΚΑ ολόκληρης της υπαίθρου των Δήμων Αγράφων, Αγρινίου και Αμφιλοχίας, καθώς κάθε σπιθαμή γης και κάθε λίτρο νερού, δεσμεύονται μια για πάντα και μετατρέπονται σε αντικείμενα βιομηχανικής δραστηριότητας με μόνο σκοπό το εμπόριο ενέργειας.»
Ποιες οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις
Σημαντικό είναι να αναφερθούν οι πιθανές περιβαλλοντικές επιπτώσεις που προξενεί η εγκατάσταση πλωτών ηλιακών φωτοβολταϊκών συστημάτων σύμφωνα με άρθρο που έχει δημοσιευτεί τον Μάιο του 2024 με τίτλο «Potential environmental impacts of floating solar photovoltaic systems». Στο άρθρο αυτό, μεταξύ άλλων, αναφέρονται τα εξής: «Η λειτουργική διάρκεια ζωής της υποδομής FPV που πρόκειται να αναπτυχθεί για το γλυκό νερό και τη θάλασσα αναμένεται να είναι σε κλίμακες 10-20 ετών, η οποία είναι αρκετά μεγάλη ώστε να έχει περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε διάφορες κλίμακες. Οι επιπτώσεις αυτές οργανώνονται στα εξής θέματα: 1) σκίαση, 2) επιπτώσεις στην υδροδυναμική και ανταλλαγή νερού-ατμόσφαιρας, 3) εκπομπές ενέργειας, 4) επιπτώσεις σε βενθικές κοινότητες, και 5) επιπτώσεις στα κινητά είδη. Κάποιες επιπτώσεις είναι αποτέλεσμα της φυσικής παρουσίας της δομής FPV, των αγκυροβολιών κ.λπ., ενώ άλλες συμβαίνουν λόγω της αναχαίτισης της δομής του ηλιακού φωτός (δηλαδή η σοβαρότητά τους μειώνεται ή απουσιάζει τη νύχτα). Η σκίαση είναι πιθανό να επηρεάσει αρνητικά τα τοπικό φυτά και τις κοινότητες φυκών (και άλλοι οργανισμοί που απαιτούν φως, όπως π.χ σκληρακτινικά κοράλλια) κάτω από τα πάνελ των FPV και οδηγούν σε αυξημένη περιβαλλοντική ετερογένεια λόγω χωρικά διακριτών, ημιστάσιμων, απότομων αλλαγών στα επίπεδα φωτισμού περιβάλλοντος. Η πλήρης κάλυψη υδάτινων σωμάτων με FPV θα μπορούσε επίσης να περιορίσει ακούσια την πρόσβαση σε επιφανειακά ύδατα για ένα ευρύ φάσμα χερσαίων και υδρόβιων ειδών. Τα συστήματα FPV αναμένεται να οδηγήσουν σε τοπική ψύξη του νερού κάτω από τα πάνελ λόγω μειωμένης έκθεσης στη θέρμανση από την ηλιακή ακτινοβολία. Όπως, τα περισσότερα υδρόβια είδη, οι φυσιολογικές διεργασίες συνδέονται στενά με τις θερμοκρασίες του υδάτινου περιβάλλοντος, έτσι ώστε μια αρκετά μεγάλη αλλαγή στη θερμοκρασία θα μπορούσε να επηρεάσει τις φυσιολογικές καταστάσεις ή/και συμπεριφορές των οργανισμών. Επίσης η παρουσία των φωτοβολταϊκών επιφέρει αλλαγές στην τοπική υδροδυναμική μπορεί να επηρεάσουν την αναπλήρωση των διαλυμένων θρεπτικών συστατικών που είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη του φυτοπλαγκτού, με αποτέλεσμα καταστροφικές επιπτώσεις για πελαγικές κοινότητες. Σε επίγειες ρυθμίσεις, έχουν εκφραστεί ανησυχίες ότι οι εκτάσεις των ανακλαστικών Φ/Β συστοιχιών μπορεί να γίνονται αντιληπτά ως υδάτινα σώματα από τα αποδημητικά υδρόβια πτηνά, τα οποία στη συνέχεια συγκρούονται με τις κατασκευές αυτές, καθώς προσπαθούν να προσγειωθούν (γνωστό ως «φαινόμενο της λίμνης»)». Ως συμπέρασμα το άρθρο αναφέρει ότι «Η τεχνολογία πλωτών φωτοβολταϊκών (FPV) αναδεικνύεται ως σημαντικό συστατικό των συνεχιζόμενων προσπαθειών για την απαλλαγή από τα συστήματα ανθρακούχων εκπομπών της παγκόσμιας παραγωγής ενέργειας. Είναι, επομένως, η κατάλληλη στιγμή να αναλογιστούμε τις διάφορεςπιθανές περιβαλλοντικές επιπτώσεις που μπορεί να παρατηρηθούν στην ευρεία ανάπτυξη αυτού του νέου είδους υποδομής. Τα συστήματα FPV αναμένεται να έχουν τις ισχυρότερες επιπτώσεις τους σε καταστάσεις όπου οι FPVκαλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος ή το σύνολο της διαθέσιμης επιφάνειας νερού, ιδιαίτερα στα οικοσυστήματα του γλυκού νερού. Αναμένεται επίσης να υπάρξουν σημαντικές επιπτώσεις όταν τα έργα FPV εγκαθίστανται σε προστατευμένες παράκτιες τοποθεσίες, ειδικά σε εκείνες με την περιορισμένη ανταλλαγή νερού με την ανοιχτή θάλασσα όπως παράκτιες λιμνοθάλασσες».
(Η μετάφραση έγινε για λογαριασμό του ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑΣ για την ΕΥΡΥΤΑΝΙΑ και τα ΑΓΡΑΦΑ (ευρυτανικοί σύλλογοι), από την Περσεφόνη Τσιμάκη.
Το ΠΡΟΤΥΠΟ ΑΡΘΡΟ που μεταφράστηκε έχει τίτλο: Potential environmental impacts of floating solar photovoltaic systems Article in Renewable and Sustainable Energy Reviews · May 2024)
Θωμάς Κώτσιας: Γιατί θέλουν τα Άγραφα να γίνουν η “μπαταρία” της Ευρώπης
Στο ραδιόφωνο του STARκεντρικής Ελλάδας φιλοξενήθηκε ο πρώην Βουλευτής Ευρυτανίας Θωμάς Κώτσιας και μέλος της Επιτροπής στην εκπομπή της Όλγας Λαθύρη με σκοπό να απευθύνει κάλεσμα και να μιλήσει για το σκοπό του Συλλαλητηρίου. Ο ίδιος ανέφερε τα εξής: «Βγήκε στη διαβούλευση στο διαύγεια και μάλιστα στο νότιο κομμάτι που είναι στις παλιές προβλήτες δίπλα στο φράγμα των Κρεμαστών η απόφαση για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών. Είναι 6.500 στρέμματα από την επιφάνεια της Λίμνης. Αυτό που είναι στη Βαλαώρα είναι 2.500 στρέμματα. Σε συνέχεια του λιμναίου της Σιβίστας ξεκινά το χερσαίο της Βαλαώρας 6.500 στρέμματα. Δεν είναι μόνο η Λίμνη των Κρεμαστών, είναι και οι υπόλοιπες λίμνες του Καστρακίου και του Στράτου. Πάμε σε ένα δεύτερο ξεριζωμό. Αυτός ο τόπος πλήρωσε βαρύ το τίμημα της δημιουργίας των λιμνών του Αχελώου. Ήμουν μικρό παιδί όταν είδα όλο αυτόν τον ξεριζωμό και τον πόνο των ανθρώπων που είδαν την περιουσία τους να καταστρέφεται. Η λίμνη Κρεμαστών ανακαλύφθηκε από τους πολίτες κυρίως με την κίνηση της Περιφέρειας με τις βαρκάδες και άρχισε να αναπτύσσεται και η επιχειρηματική δραστηριότητα και να φτιάχνονται στην περιοχή μας Airbnb και ενοικιαζόμενα δωμάτια και ξενοδοχεία. Ενώ όλα αυτά δίνουν μια ελπίδα, τώρα αν σκεπαστούν οι λίμνες με φωτοβολταϊκά το αποτέλεσμα θα είναι αποκρουστικού πέρα από το αισθητικό κομμάτι θα επιφέρει προβλήματα και στην ιχθυοπανίδα. Ακόμη δεν υπάρχουν ασφαλή συμπεράσματα. Κυριαρχεί όμως ο νόμος του κέρδους. Οι λίμνες χρησιμοποιούνται για αντλησιοταμίευση, τα βουνά γεμίζουν με ανεμογγενήτριες. Όλα αυτά δίνουν θέσεις εργασίες, αλλά είναι σαν να πληρώνεται κάποιος να γκρεμίσει το σπίτι του. Μετά όμως όταν το γκρεμίσει δεν έχει ούτε σπίτι ούτε δουλειά. Δεν είναι θέσεις εργασίες με προοπτική και ανάπτυξη. Στο Oρφανό κάποτε ζούσαν 6.500 άνθρωποι για την κατασκευή της Λίμνης τώρα είναι όλα γκρεμισμένα. Είναι μόνο δέκα άνθρωποι. Δε δίνουν θέσεις εργασίας. […]. Αν βάλουμε στη Λίμνη τόσα στρέμματα φωτοβολταϊκά τότε τελειώνει η κτηνοτροφία κυρίως στο πιο παραγωγικό χωριό τη Βαλαώρα. Κάποιοι νέοι άνθρωποι που αναπτύσσουν επιχειρήσεις με εναλλακτική δραστηριότητα με καγιάκ και βάρκες δε θα βοηθηθούν γιατί οι επισκέπτες δε θα θέλουν να πάνε να δουν τους καθρέφτες. Επίσης η γη απορροφά θερμοκρασίες. Αν γεμίσουμε καθρέφτες δίπλα στο χωριό η αντανάκλαση θα επηρεάσει το κλίμα και πάμε σε νέο ξεριζωμό. Να τονίσουμε ότι πριν δυο χρόνια που υπήρξε ήδη η αδειοδότηση από την πολιτεία για τα πρώτα φωτοβολταϊκά οργάνωνε για 2-3 μέρες με συνδιοργανωτή το Δήμο Αγράφων μια ημερίδα για τους κτηνοτρόφους να τους ενημερώσουν για το πως βελτιώσουν τις επιχειρήσεις τους, να γίνουν πιο επαγγελματίες και να αυξήσουν την παραγωγή τους. Αν θέλουν κτηνοτροφία τότε γιατί θέλουν να κάνουν την περιοχή βιομηχανική για την παραγωγή ενέργειας; Η αντίδραση πραγματοποιείται από τα κινήματα που έχουν δημιουργηθεί, όπως το Κίνημα Αγράφων αλλά και της Αιτωλοακαρνανίας. Είπαμε να συναντηθούμε στη γέφυρα της Τατάρνας που πέρα από τις ιστορικές στιγμές που τη χαρακτηρίζουν είναι στα μισά της Λίμνης και εκεί θα συναντηθούμε όλοι μαζί να πούμε ένα ΟΧΙ σε αντίθεση αυτού του ξεριζωμού. Αν αφήσουμε επίσης να μπουν τόσες ανεμογεννήτριες που σχεδιάζουν τότε αυτές θα είναι περισσότερες από τα έλατα. Θέλουν να κάνουν τα Άγραφα την μπαταρία της Ευρώπης. Επειδή όμως η Ευρώπη δε δέχεται τα σχέδιά τους, επιθυμούν να κάνουν τα Άγραφα βιομηχανική περιοχή».
* Για διευκόλυνση όσων επιθυμούν να παρευρεθούν στο συλλαλητήριο, θα υπάρξει η δυνατότητα μετακίνησης με λεωφορεία. Οι κρατήσεις θέσεων, ανάλογα με τον τόπο αναχώρησης, γίνονται κατόπιν επικοινωνίας στα παρακάτω τηλέφωνα:
Αναχώρηση από Αγρίνιο: 6946871356, 6941449675, Καρπενήσι: 6989995773, 6972717726 και Αθήνα: 6974792318, 6987743206.
