Ανδρέας Ι. Σώκος (1900-1979)
Μια μεγάλη πνευματική φυσιογνωμία, υπήρξε ο τοπογράφος μηχανικός Ανδρέας Σώκος, καθηγητής φωτοτοπογραφίας στο Ελληνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Σημαντικός πανεπιστημιακός δάσκαλος, δημόσιος λειτουργός, επιστήμονας, συγγραφέας. Γεννήθηκε στο Αιτωλικό Αιτωλοακαρνανίας στις 20 Φεβρουαρίου 1900, είχε καταγωγή από τη Δομνίστα Ευρυτανίας και πέθανε στην Αθήνα το 1979.
Η οικογένεια Σώκου
Ήταν το μικρότερο παιδί του δάσκαλου Γιάννη Σώκου και της Μαριγώς Ευταξία. Σύζυγός του ήταν η Αικατερίνη Δ. Παναγιωτουνάκου. Είχε αδέλφια, τη Φρόσω (Ευφροσύνη), που παντρεύτηκε στο Αιτωλικό τον έμπορο Παναγιώτη Μπουκογιάννη, τη Λενιώ που πέθανε νέα και τον Γιώργο (1892-1937), που ήταν εκδότης, δημοσιογράφος, θεατρικός συγγραφέας και πατέρας της δημοσιογράφου Ροζίτας Σώκου (Ζωής Μαρίας Σώκου). Ο αδελφός του, ο Γιώργος, ήταν ο εκδότης της γνωστής σπουδαίας εξάτομης «Μεγάλης Στρατιωτικής και Ναυτικής Εγκυκλοπαίδειας» και παράλληλα της δίτομης «Αγώνες και Νεκροί» για τους νεκρούς και ήρωες στρατιωτικούς της εκατονταετίας 1830-1930. Ανιψιά του Ανδρέα Σώκου, είναι και η ηθοποιός Εκάλη Σώκου (1927-1987), κόρη της αδελφής του Ευφροσύνης, η οποία ζούσε στο σπίτι του και της οποίας αυτός είχε προτείνει το όνομα, από το προάστιο της Αθήνας την Εκάλη, που είχε δουλέψει στο πολεοδομικό της σχέδιο.
Εκάλη Σώκου
Ροζίτα Σώκου
Η καταγωγή από την Ευρυτανία
Ο Ανδρέας Σώκος, είχε καταγωγή από τη Δομνίστα Ευρυτανίας. Ήταν γόνος παλαιάς και ιστορικής οικογένειας των Σωκαίων από τη Δομνίστα Ευρυτανίας, απ’ όπου κατέβηκαν στο Αιτωλικό Αιτωλοακαρνανίας. Πρόγονοί του έλαβαν μέρος στην Επανάσταση του 1821 και πολέμησαν υπό τους οπλαρχηγούς Κων. Γιολδάση, Γεώργιο Καραϊσκάκη, Σκαλτσοδήμο και Ράγκο.
Στα στρατιωτικά αρχεία του ΓΕΣ μνημονεύονται Σωκαίοι (Σώκος ή Σιώκος ή Σόκος ή Σόκας) ως «οπλαρχηγοί του ιερού Αγώνος του 1821 εκ Δομνίστης Ευρυτανίας μετασχόντες πλείστων μαχών της Δυτικής Στερεάς Ελλάδος και τιμηθέντες δι’ όλων των μεταλλίων του αγώνος». Σύμφωνα με την ιστορία του ΓΕΣ, πολλοί Σωκαίοι μετοίκησαν και εγκαταστάθηκαν στην Αιτωλοακαρνανία στη Γαβαλού και στο Αιτωλικό. Εκπρόσωποι του γένους των Σωκαίων έχουν φτάσει σε υψηλά αξιώματα στο χώρο των επιστημών, των τεχνών, της οικονομίας και της πολιτικής και συνεχίζουν τωρινοί απόγονοι, όπως οι δημοσιογράφοι Ροζίτα Σώκου και Ζαχαρίας Σώκος, ο Θύμιος Ν. Σώκος δήμαρχος για πολλά χρόνια του Αγρινίου και Νομάρχης Αιτωλοακαρνανίας κ.α. Η Δομνίστα Ευρυτανίας, δίκαια μπορεί να υπερηφανεύεται ως η μήτρα, η φύτρα, η πηγή τόσων σημαντικών ανθρώπων, τόσων μεγάλων προσωπικοτήτων.
Τα νεανικά χρόνια, οι σπουδές και η επαγγελματική σταδιοδρομία του
Στο Αιτωλικό έζησε τα παιδικά του χρόνια ο Ανδρέας Σώκος, όπου τελείωσε Δημοτικό Σχολείο και Ελληνικό Σχολείο (Σχολαρχείο) και συνέχισε στο Μεσολόγγι το Γυμνάσιο. Σπούδασε στην Αθήνα. Το 1917 είχε εισαχθεί στη Φυσικομαθηματική Σχολή του Εθνικού Πανεπιστημίου Αθηνών και το 1918 στην Ανωτάτη Σχολή των Τοπογράφων Μηχανικών του Ελληνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου από όπου αποφοίτησε το 1923. Το 1920 υπηρέτησε ως στρατιώτης την πατρίδα και έλαβε μέρος στη Μικρασιατική εκστρατεία μαζί με τον αντισυνταγματάρχη αδελφό του Γιώργο. Εκεί, ως προϊστάμενος συνεργείου στη Χαρτογεωγραφική Υπηρεσία Σμύρνης, τοπογράφησε και την περιοχή Αφιόν Καραχισάρ.
Ειδικεύτηκε στη φωτογραμμετρία (φωτοτοπογραφία) : α) στην Χαρτογραφική Υπηρεσία Στρατού (1922-23),β) στην Τοπογραφική Υπηρεσία Δημ. Έργων και γ) στο εξωτερικό, μαθήματα, διαλέξεις σε Δρέσδη, Ιένα, Βερολίνο (1932), Ιένα, Βερολίνο (1937), Ρώμη, Φλωρεντία(1938). Γνώριζε τρεις ξένες γλώσσες : Αγγλική, γαλλική και γερμανική.
Στο Υπουργείο Δημοσίων Έργων (1924-1964), είχε προαχθεί μέχρι το βαθμό του Επιθεωρητή Τοπογράφου. Προϊστάμενος φωτοτοπογραφίας και οργανωτής (1929-1950), Προϊστάμενος -Διευθυντής Τοπογραφικής Υπηρεσίας (1950-1954). Προϊστάμενος Διευθύνσεων Κτηματογραφήσεων και Κτηματολογίου (1954- 1958). Προϊστάμενος Υπηρεσίας Τοπογραφήσεων και Κτηματολογίου (1958-1964). Καθηγητής Φωτοτοπογραφίας του Ελληνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και Διευθυντής του Εργαστηρίου Φωτογραμμετρίας του αυτού Πολυτεχνείου (1961-1968). Επιστημονικός συνεργάτης της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας Ελλάδος (1958-1964). Γενικός Επόπτης Σπουδών Κέντρου Τεχνολογικών Εφαρμογών (1964-1968). Μέλος της Γεωδαιτικής και Γεωφυσικής Επιτροπής του Κράτους από το 1950. Μέλος διαφόρων Επιτροπών Υπουργείων Δημοσίων Έργων, Συντονισμού, Εθνικής Άμυνας κ.α. (1930-1968). Συμμετείχε σε αποστολές και Διεθνή Συνέδρια Φωτογραμμετρίας στη Γερμανία(1932, 1937), Ιταλία (1938) και Αγγλία (1960). Μέλος Δ.Σ. Της Γεωγραφικής Εταιρίας Ελλάδος Μέλος της Γερμανικής, Γαλλικής και Διεθνούς Φωτογραμμετρικής Εταιρίας, καθώς και της Διεθνούς Γεωγραφικής Ένωσης. Μέλος του Ροταριανού Ομίλου Αθηνών, του Συλλόγου Εκδόσεως Ωφελίμων Βιβλίων κ.α.
Συγγράμματα και μελέτες
Ο Ανδρέας Σώκος ήταν ένας ευρηματικός και πολυγραφότατος καθηγητής του Ε.Μ.Π.
Πλήθος δημοσιευμένων άρθρων, μελετών, εργασιών, πάμπολλα τα συγγράμματά του. Διδακτικά : «Φωτογραμμετρία» 1942, 1967, «Γεω – Αεροφωτοτοπογραφία» 1944, «Φωτοτοπογραφία»1962, 1967, «Γεωμετρογραφικά και Φωτογραμμετρικά Θέματα» 1967, Γεωμετρογραφικά : « Σπουδή του Εδάφους»1946, «Η Αιτωλοακαρνανία, όρια και Μορφαί» 1958, «Απογραφικαί Χαρτογραφήσεις» 1960, «Γεωμετρογραφία» 1963, «Εγκυκλοπαιδική Γεωμετρογραφία»1967, «Γεωδαισία και Γεωμετρογραφία Αρχαίων και Μέσων Χρόνων» 1968, «Η Χαρτογραφία δια μέσου των Αιώνων» 1968 κ, α. Ιστορικά, με την ονομασία «Πατριδογραφικά θέματα», χρησιμοποιούσε και το ψευδώνυμο «Φιλίστωρ ο Αιτωλικός» : «Το Μεσολόγγι…δεν Παραδίδει τ΄Άρματα…», «Ο Μιαούλης έξω από το Μεσολόγγι», «Από το Σούλι – Πέτα στο Μεσολόγγι», «Ο Στρατηγός Βαρνακιώτης Προσκυνητής», «Στο Καρπενήσι έξω ο Μάρκο- Μπότζαρις προς την Αθανασία», «Το Μεσολόγγι Αποκλεισμένο ζητά Καράβια», «Μεσολόγγι -Απρίλιος 1826», Βύρων στην Κεφαλονιά και στο Μεσολόγγι”, «Σεπτέμβριος του 1949», «Η Αιτωλοακαρνανία όρια και μορφές»,«Ι. Παπαδιαμαντόπουλος, Πάτρα – Μεσολόγγι», «Αδελφότης Φιλοδικαίων – Μεσολόγγι 1825-1826» 1965, «Τριακονταετηρίς 1923-1950» 1960, «Ιωβηλαίον 1908 -1958»1958, «25η Μαρτίου του 1821» 1964, «28η Οκτωβρίου του 1940» 1964, «1823 Καρπενήσι, Ανατολικό, Μεσολόγγι » 1974 κ.α. Κτηματολογικά : «Το Αστικόν Κτηματολόγιον» 1944, «Το Ελληνικόν Κτηματολόγιον », «Κ.Δ.Καρούσος, ως Κτηματολόγος» 1969, «Πολύτυπον και Ιδιότυπον Κτηματολόγιον» 1969, κ.α. Οδομετρικά : « Hellenic Road Systems» 1949, «Το Οδικόν Δίκτυον της Ελλάδος Α΄» 1950 κ.α. Οικιστικά : «Σχέδια Αθηνών και Κρατικόν Κέντρον» 1969 κ.α. Φωτογραμμετρικά : «Εκλαϊκευτική Φωτοτοπογραφία» 1944, «Κλίμακες Φωτο-χαρτών Ανασυγκροτήσεως»1949, « Σύγχρονος Διεστιακή Αεροφωτογράφησις»1960, «Φωτογραμμετική Ορολογία» 1966, «Φωτογραμμετρική και Φωτοερμηνευτική Διάρθρωσις» 1967 κ.α. Καθώς και πολλές άλλες, περίπου εξήντα, τεχνολογικές , ωκεανολογικές κλπ εργασίες.
Είχε εκπονήσει πολεοδομικά σχέδια του Αιτωλικού, του Πύργου και της Λαμίας. Επιμελήθηκε της σύνταξης και έκδοσης των πολύχρωμων χαρτών του οδικού δικτύου της Ελλάδας, Αθήνας και Β. Ηπείρου το 1941, εδαφολογικού Ελλάδας 1942, χάρτες δασών Ελλάδας το 1947, χάρτες Ελλάδας 1947 και 1948, Δωδεκανήσου 1947, νομών Ελλάδας 1963, έκανε μελέτη έργων υδατικής οικονομίας το 1948 κ. α.
Έλαβε τα παράσημα «Χρυσούς Σταυρός Φοίνικος», «Χρυσούς Σταυρός Γεωργίου Α’» , «Χρυσούς Σταυρός Παναγίου Τάφου μετά στέμματος».
Πηγή: Ioannis Elatos Makkas
