Όνομα:Χριστίνα Μπαλωμενάκη
Ιδιότητα:Αρχιτέκτων Μηχανικός
Τόπος διαμονής:Χανιά
Τόπος καταγωγής:Μοναστηράκι Αγράφων
ΕΠ.Πείτε μας λίγα λόγια για το αντικείμενο των σπουδών σας.
ΧΜ.Σπούδασα στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Πολυτεχνείου Κρήτης και όπως όλοι οι σπουδαστές είχα την ευκαιρία να ανακαλύψω τον πολυδιάστατο ρόλο της αρχιτεκτονικής και την επίδρασή της στον άνθρωπο και το περιβάλλον. Κατά τη διάρκεια των σπουδών μου ήρθα σε επαφή με το Εργαστηρίο Μεταβαλλόμενωνκαι Ευφυών Περιβαλλόντων (TUC TIE Lab) και άρχισα να εξερευνώ περισσότερεςπροεκτάσεις της αρχιτεκτονικής και των εφαρμογών της στον άνθρωπο και τηνκοινωνία. Κάπως έτσι, άρχισα να ασχολούμαι με την αρχιτεκτονική ακραίωνπεριβαλλόντων και πιο συγκεκριμένα λίγο περισσότερο με την διαστημικήαρχιτεκτονική με έμφαση στις ψυχολογικές, ανθρωπολογικές και κοινωνικές παραμέτρους της διαβίωσης του ανθρώπου σε αυτά.
‘‘Ασχολούμαι με την αρχιτεκτονική ακραίων περιβαλλόντων… με έμφαση στιςψυχολογικές, ανθρωπολογικές και κοινωνικές παραμέτρους της διαβίωσηςτου ανθρώπου σε αυτά’’
ΕΠ.Είστε συντονίστρια της ομάδας Διαστημικής Αρχιτεκτονικής καιΚατοίκησης Ακραίων Περιβαλλόντων του Εργαστηρίου Μεταβαλλόμενων καιΕυφυών Περιβαλλόντων (TUC TIE Lab). Πείτε μας λίγα λόγια για τη δράση τηςομάδας αυτής.
ΧΜ.Η ομάδα Διαστημικής Αρχιτεκτονικής και Κατοίκησης Ακραίων Περιβαλλόντων του Εργαστηρίου Μεταβαλλόμενων και Ευφυών Περιβαλλόντων (TUC TIE Lab), ασχολείται με τη διερεύνηση των συνθηκών διαβίωσης του ανθρώπου σε ακραία περιβάλλοντα, όπως το Διάστημα, από μια πολυδιάστατη σκοπιά. Εστιάζουμε στις ψυχολογικές, ανθρωπολογικές και κοινωνικές παραμέτρους που επηρεάζουν τη ζωή σε αυτά τα περιβάλλοντα, ενώ παράλληλα εξετάζουμε την αρχιτεκτονική τους διάσταση, σχεδιάζοντας χώρους που ενισχύουν την κατοικησιμότητα και τη βιωσιμότητα των αποστολών. Στο πλαίσιο αυτό, η ομάδα συμμετέχει ενεργά σε διεθνή ερευνητικά συνέδρια, όπως το International Astronautical Congress (IAC), όπου παρουσιάζουμε τα ευρήματά μας για τις προδιαγραφές και την ανθρωποκεντρική σχεδίαση περιβάλλοντο ςπροσομοίωσης κατοίκησης και αποστολών σε ακραία περιβάλλοντα. Παράλληλα, μελετάμε τη χρήση μεταβαλλόμενων χωρικών συστημάτων, τα οποία προσαρμόζονται στις ανάγκες των αστροναυτών και των ερευνητικών αποστολών, βελτιώνοντας την ψυχολογική ευημερία και την ανθρώπινη αλληλεπίδραση. Μέσα από τη δράση μας, επιδιώκουμε να συμβάλουμε ουσιαστικά στον σχεδιασμό του μέλλοντος της ανθρώπινης παρουσίας πέρα από τη Γη.
ΕΠ.Τί είναι η Νευροαρχιτεκτονική και πότε άρχισε να αναπτύσσεται στηνΕλλάδα;
ΧΜ.Η Νευροαρχιτεκτονική, ένα σύγχρονο ερευνητικό πεδίο που συνδυάζει την Αρχιτεκτονική με τη Νευροεπιστήμη, μελετά την επίδραση του χώρου στην ανθρώπινη ψυχολογία και διάθεση. Στην Ελλάδα το Εργαστήριο Μεταβαλλόμενων Ευφυών Περιβαλλόντων (TUC TIE Lab) του Πολυτεχνείου Κρήτης ήταν το πρώτο που δραστηριοποιήθηκε σε αυτόν τον τομέα από το 2012. Συγκεκριμένα ασχολούμαστε με αυτή τη συγκεκριμένη ερευνητική κατεύθυνση, καθώς η διατήρηση της ψυχολογικής σταθερότητας των ανθρώπων που συμμετέχουν σεαποστολές σε ακραία περιβάλλοντα παίζει κρίσιμο ρόλο, τόσο στην ασφάλειά τους, όσο και στην επιτυχία της αποστολής γενικότερα.
ΕΠ.Πώς επηρεάζει τους ανθρώπους η διαβίωση σε ακραία περιβάλλοντα;
ΧΜ. Η διαβίωση σε ακραία περιβάλλοντα επηρεάζει τον άνθρωπο με ποικίλους τρόπους. Πέρα από τις επιπτώσεις στην βιολογία του, οι οποίες εξαρτούνται από το είδος του ακραίου περιβάλλοντος στο οποίο αναφερόμαστε (άλλες προκλήσεις έχει η βιολογία μας μετά από μακρά παραμονή στο διάστημα και άλλες στην Ανταρκτική για παράδειγμα), αντιμετωπίζει ψυχολογικές και επιπτώσεις που έχουν να κάνουν με την κοινωνικοποίησή του. Η απομόνωση, η μονοτονία και η έλλειψη φυσικών ερεθισμάτων (όπως η εναλλαγή ημέρας και νύχτας στην Ανταρκτική ή η έλλειψη φυσικής βλάστησης στο Διάστημα) μπορούν να οδηγήσουν σε στρες, άγχος, μελαγχολία ή ακόμα και κατάθλιψη. Ενώ, ο περιορισμένος αριθμός ατόμων με τους οποίους μπορεί να αλληλεπιδράσει κάποιος σε τέτοια περιβάλλοντα μπορεί να δημιουργήσει εντάσεις και συγκρούσεις, επηρεάζοντας τη συνοχή της ομάδας.
ΕΠ.Ποιες είναι κάποιες πιθανές λύσεις που μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους αυτούς;
ΧΜ.Στην έρευνα που κάνουμε, εξετάζουμε διάφορες προτάσεις βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης για τον άνθρωπο στα ακραία περιβάλλοντα, με διαφορετικές προσεγγίσεις κάθε φορά.Αυτές μπορούν να αφορούν συγκεκριμένες σχεδιαστικές λύσεις των χώρων που διαμένουν οι άνθρωποι και των συστημάτων τους. Για παράδειγμα, τον προηγούμενο μήνα πραγματοποιήσαμε μία σειρά πειραμάτων στην Ανταρκτική και συγκεκριμένα στην Βουλγάρικη βάση “St.KlimentOhridski”, για τον μετριασμό των ψυχολογικών επιπτώσεων από μακρά παραμονή σε περιορισμένα περιβάλλοντα μέσω εξατομικευμένων περιβαλλοντικών προβολών σε επιλεγμένους χώρους της βάσης
ΕΠ. Θα μπορούσε η Ευρυτανία, με τα πολλά ερημωμένα και απομακρυσμένα χωριά της να θεωρηθεί ένα ακραίο περιβάλλον διαβίωσης;
ΧΜ.Ακραία θεωρούνται τα περιβάλλοντα στα οποία είναι δύσκολο να υποστηριχθεί η ύπαρξη της ανθρώπινης ζωής, αυτά στα οποία δεν είναι προορισμένα για να ζει ο άνθρωπος υπό κανονικές συνθήκες (για παράδειγμα ταπολικά περιβάλλοντα, τα Υποθαλάσσια περιβάλλοντα, το Διάστημα και οι πλανητικές αποστολές, οι έρημοι). Υπό αυτή την έννοια δε νομίζω ότι η Ευρυτανία μπορεί να θεωρηθεί ακραίο περιβάλλον. Δυστυχώς άλλοι είναι οι λόγοι για τους οποίους η επαρχία ερημώνεται και έχει να κάνει κατά την άποψή μου με τις κοινονικο-οικονομικές συνθήκες. Δηλαδή είναι ευρύτερο φαινόμενο της ελληνικής επαρχίας, δεν αφορά μόνο την Ευρυτανία. Ωστόσο κάτι το οποίο εγώ προσωπικά θεωρώ πολύ σημαντικό, είναι ότι τα ακραία περιβάλλοντα μας δίνουν την ευκαιρίανα μελετήσουμε τον άνθρωπο και την κοινωνία στην απλή τους μορφή και να καταδείξουμε ζητήματα, δυσκολίες, που υπάρχουν και στις σύγχρονες«ανεπτυγμένες» κοινωνίες τα οποία λόγω συνθετότητας και πολυπλοκότηταςτουςίσως να μην είναι ευδιάκριτα. Η ειδική περίπτωση των ακραίων περιβαλλόντων μάλιστα δεδομένης της δυσκολίας των συνθηκών εντείνει αυτά τα προβλήματα, τα υπερδιογκώνει και τα καθιστά πρόδηλα. Με αυτόν τον τρόπο, η επιστημονική έρευνα που πραγματοποιείται στα ακραία περιβάλλοντα μπορεί να βρει εφαρμογές σε όλες τις κοινωνίες, τα οφέλη της μπορούν να βελτιώσουν τη ζωής των σύγχρονων ανθρώπων σε όλα τα περιβάλλοντα και για αυτό είναι και τόσο σημαντική.
