Ο Καθηγητής ΕΜΠ Δημήτρης Καλιαμπάκος στην Υποεπιτροπή Ορεινών Περιοχών της Βουλής
‘Η ελπίδα βρίσκεται στα βουνά’
Το Δίκτυο Πίνδος, μια συλλογική πρωτοβουλία που περιλαμβάνει Δήμους και Αναπτυξιακές Εταιρείες της ορεινής Πίνδου, είχε ισχυρή παρουσία στη συνεδρίαση της Υποεπιτροπής Ορεινών Περιοχών της Βουλής των Ελλήνων, με θέμα «Ανάδειξη και Ανάπτυξη ορεινών περιοχών: το παράδειγμα του ορεινού όγκου της Πίνδου». Στη συνεδρίαση, τα μέλη του Διοικητικού Συλλόγου του Δικτύου, με επικεφαλής τον Πρόεδρο του Δικτύου παρουσίασαν τις δυνατότητες ανάπτυξης της Πίνδου και τον κρίσιμο ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει το Δίκτυο στον στρατηγικό σχεδιασμό αυτής της ανάπτυξης.
Στην συνεδρίαση παρέστησαν μεταξύ άλλων, ο Πρόεδρος του Δικτύου Πίνδος και Δήμαρχος Αργιθέας, Στέργιος Ανδρέας, ο Αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου και Δήμαρχος Γ. Καραϊσκάκη, Περικλής Μίγδος, ο Γραμματέας και Δήμαρχος Αγράφων, Αλέξης Καρδαμπίκης, καθώς βασικοί εκπρόσωποι του δικτύου. Επίσης, μέσω τηλεδιάσκεψης συμμετείχαν και τα υπόλοιπα μέλη ΔΣ/Δήμαρχοι της ορεινής Πίνδου.
Στη διάρκεια της συνεδρίασης, πέραν του στρατηγικού ρόλου του Δικτύου, αναδείχτηκε επίσης το ειδικό αναπτυξιακό σχέδιο για την περιοχή των Αγράφων, το οποίο λειτουργεί ως πιλοτικό παράδειγμα για τις υπόλοιπες ορεινές περιοχές.
Η τοποθέτηση του διευθυντή του Μετσόβιου Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας
Ο Δημήτρης Καλιαμπάκος, Καθηγητής Μηχανικών Μεταλλειολόγων και Μεταλλουργών και διευθυντής του Μετσόβιου Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας (ΜΕΚΔΕ) έκανε μια ενδιαφέρουσα τοποθέτηση στη συνεδρίαση της Υποεπιτροπής Ορεινών Περιοχών της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Περιφερειών της Βουλής των Ελλήνων. Χαρακτηριστικά είπε:
«Ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση και τη χαρά να ξανασυναντήσω ανθρώπους, που δίνουν τη μάχη εκεί που η μάχη καίει, στα βουνά δηλαδή. Ο κ Γούσιος χρησιμοποίησε μία φράση η οποία ήταν σοκαριστική, εγώ χρησιμοποίησα μία άλλη ορολογία αλλά νομίζω θα την υιοθετήσω μπας και ξυπνήσει κανένας. Χρησιμοποιώ τον όρο ότι η ορεινή η Ελλάδα είναι μία δεύτερη Ελλάδα κάπως παραπεταμένη Ελλάδα για να θυμίσω το μεγάλο πρόβλημα που έχουμε. Ο κύριος Γούσιος είπε για Χαμένες Πατρίδες εντός της πατρίδας,το οποίο είναι ακόμα πιο σοκαριστικό και πρέπει να το αντιμετωπίσουμε για τον απλό λόγο ότι η κατάσταση δεν παίρνει αναβολές. Το πρόβλημα που έχουμε να αντιμετωπίσουμε συνήθως εκφράζεται με την πληθυσμιακή απερήμωση αλλά είναι διπλό. Είναι ένα ενιαίο πρόβλημα διπλό: η πληθυσμιακή ερήμωση και η αναπτυξιακή υστέρηση μαζί.
Για να κάνεις βήματα στην ανάπτυξη θες κόσμο και δεν τον έχεις και για να μείνει ο κόσμος θέλει ευκαιρίες επαγγελματικής απασχόλησης και δεν τις έχεις. Αυτή η κατάσταση είναι μία έλικα η οποία οδηγεί αυτές τις περιοχές σε ένα δρόμο πολύ δύσκολο και όταν τα πράγματα σταδιακά διαμορφώνονται με αυτό τον τρόπο, κανείς θα πρέπει να κάνει το σωστό ερώτημα: Γιατί στη γειτονιά της Ευρώπης. Την ώρα που η ορεινή Ιταλία, η ορεινή Γαλλία, οι Άλπεις στο σύνολό τους, η Αυστρία η Ελβετία έχουν τις ορεινές περιοχές στην προμετωπίδα της ανάπτυξης τους και ταυτόχρονα εξαιρετικά προστατευμένες. Αντίθετα, εμείς δίνουμε τον αγώνα της επιβίωσης. Γιατί; Υπάρχει απάντηση σε αυτό δεν είναι θεωρητικό, δεν είναι για να δημιουργήσει εντυπώσεις. Ο κ. Πρόεδρος ανέφερε ότι επιμένω στο θέμα των υποδομών και είναι αυτό το κεντρικό πρόβλημα. Όλες οι χώρες αυτές είχαν μία ολοκληρωμένη πολιτική εδώ και 50 χρόνια και το κυριότερο επένδυσαν, δηλαδή την πολιτική αυτή την εφάρμοσαν έμπρακτα στις ορεινές περιοχές, καταρχήν λύνοντας το πρόβλημα της προσβασιμότητας.
Είναι δυνατόν ακόμα να λέμε ότι τα Τζουμέρκα είναι δύο, γιατί δεν μπορούμε να βρούμε μία σήραγγα 1.500 μέτρων;
Είναι δυνατό για να πας από το Καρπενήσι στα Άγραφα να πρέπει να ανέβεις ένα βουνό και να το ξανακατέβεις;
Ας πάρουμε κάτι ακόμα απλούστερο. Δεν υπάρχει πιο εντυπωσιακό πράγμα στα βουνά από τις λίμνες τους. Ήμουνα την προηγούμενη εβδομάδα στην λίμνη του Αώου, ήταν σαν ήμουν στον Καναδά κυριολεκτικά. Αλλά να πάρουμε δύο άλλες μεγάλες λίμνες, την λίμνη Πλαστήρα και την λίμνη Κρεμαστών. Είναι δυνατόν να μη συνδέονται με ασφαλτοστρωμένο δρόμο, έτσι ώστε τα βήματα που κάνανε εκεί στον Πλαστήρα- και μπράβο τους-να μπορέσουν να διοχετευτούν προς τα Κρεμαστά και να διαμορφωθεί αυτός ο ενιαίος χώρος; Ήταν ένας χώρος ενιαίος ιστορικά και γεωγραφικά καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας του Ελληνισμού».
Σούλι, Τζουμέρκα και Άγραφα παλληκαριών λημέρια
«Πεδίο δράσης του Κατσαντώνη, το τονίζω, ήταν η Πίνδος όχι τα γεωγραφικά όρια των Δήμων. Με αυτό τον τρόπο πρέπει να το αντιμετωπίζουμε. Θεωρώ καθοριστικής σημασίας την πρωτοβουλία να μιλήσουμε για την ενότητα της Πίνδου, δηλαδή για το ένα τρίτο της Ελλάδας. Γιατί για αυτό συζητάμε. Δεν συζητάμε για ένα σύνολο Δήμων που αγωνίζονται να επιβιώσουν, συζητάμε για το ζωτικό χώρο του ενός τρίτου της Ελλάδος.
Απέναντι σε αυτό το ερώτημα πρέπει να κάνουμε δύο κινήσεις ταυτόχρονα η πρώτη κίνηση είναι κίνηση bottomup. Δεν ψάχνουμε να βρούμε έναν λαγό που θα τον βγάλουμε δια μαγείας από το καπέλο. Ιχνηλατούμε κάθε μικρή αναπτυξιακή δυνατότητα και προσπαθούμε συστηματικά να την αναπτύξουμε. Όπως κάνουμε στο Μέτσοβο διαχρονικά, όπως κάνουμε τώρα στα Άγραφα. Προσπαθούμε δηλαδή κάθε δυνατή πρωτοβουλία, κάθε Ελπίδα ανάπτυξης να της δώσουμε υλικό υπόβαθρο. Αυτό είναι τελείως αναγκαίο να γίνει. Γι’αυτό όμως θα πρέπει να συμπληρωθεί με μία κίνηση από πάνω προς τα κάτω.
Ανέφερα πριν το θέμα των υποδομών και είναι καθοριστικής σημασίας. Να μιλήσω, όμως, για κάτι διαφορετικό. Σε δύο μήνες από το ΜΕΚΔΕθα έχουμε διαμορφώσει μία πρόταση για το μεταφορικό ισοδύναμο στις ορεινές περιοχή, το οποίο εφαρμόζεται ήδη στα νησιά. Πώς μπορούμε να μιλάμε για παραγωγική Ανάπτυξη των ορεινών περιοχών, αν δεν συνυπολογίσουμε το επιπλέον κόστος της προσπάθειας στις ορεινές περιοχές».
Οι άνθρωποι
«Κλείνω με το εξής, Αναφερθήκαμε στις δυσκολίες αλλά ένας πολύ μεγάλος σύμμαχος είναι οι άνθρωποι των ορεινών περιοχών.
Δεν μιλάω για τους παλιούς ορεσίβιους, τους παλιούς Βλάχους Σαρακατσάνους που αυτά που έκαναν σήμερα είναι αδιανόητα. Αυτά που γράφουν οι πηγές πως οι άνθρωποι αυτοί έφευγαν από τα χειμαδιά και κάλυπταν τις Άνδεις δύο φορές το χρόνο. Η υψομετρική διαφορά από τα χειμαδιά μέχρι το Ανήλιο στο Μέτσοβο είναι 6.000 μέτρα.Το κάναν δυο φορές το χρόνο…Μιλώ για τους σημερινούς ανθρώπους, που έχουν άλλο μέταλλο. Από τους δημάρχους που τους ξέρω σχεδόν όλους προσωπικά και δίνουν τεράστια μάχη και τους ανθρώπους που δίνουν τη μάχη σήμερα στα βουνά. Είμαστε επίμονοι μας κατηγορούν για ξεροκέφαλους αλλά για να επιβιώσεις τα βουνά πρέπει να είσαι πολύ επίμονος έως ξεροκέφαλος άνθρωπος. Αλλά συν Αθηνά και χείρα κίνει. Η ελπίδα βρίσκεται στα βουνά Χρειαζόμαστε βοήθεια σε πολιτειακό επίπεδο».
