Τα Κάστρα της Ευρυτανίας
Απομεινάρια από το χθες συναντάει κανείς στα 44 κάστρα, φρούρια και οχυρωματικά μνημεία του Νομού Ευρυτανίας, απομεινάρια από την ιστορία του τόπου και το πέρασμα των αιώνων. Στα γραπτά και τα ιστορικά κείμενα αναφέρονται με τα προθέματα ακρόπολη, κάστρο, καστέλι, πύργος, μπούρτζι κλπ,, ιστορικές αναφορές από την αρχαιότητα έως τα χρόνια της Εθνικής Αντίστασης. Η Ευρυτανία πότε ως πέρασμα μεταξύ βορράς και νότου, ανατολή και δύσης της χώρας, πότε ως τόπος διαφυγής κυνηγημένων και κρυψώνα ληστρικών ομάδων, πότε ως λημέρι των κλεφταρματολών και πότε τόπος ελευθερίας και επανάστασης. Κάθε σταθμός αυτής της ιστορικής διαδρομής, έχει αφήσει και ένα τέτοιο, γκρεμισμένο και σε πολλές φορές καλυμμένο από τη βλάστηση και την πάροδο του χρόνου, κάστρο. Σημαντικό ρόλο στην ανεύρεση, ανασκαφή, ανάδειξη, κήρυξη ως ιστορικά διατηρητέων και τη συντήρηση των οχυρωματικών μνημείων του νομού εκτελούν οι εξής υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού: ΙΔ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Λαμίας και αρμοδιότητα που εκτείνεται στους Νομούς Ευρυτανίας και η 24η Εφορεία Βυζαντινών Νομούς Ευρυτανίας, Φθιώτιδας και Φωκίδας, με έδρα επίσης στη Λαμία. Ακολουθούν τα 44 αυτά σημαντικά μνημεία σε κάθε σημείο της Ευρυτανίας:
- Παλιόκαστρο της Αγίας Βλαχέρνας, θέση Παλιόκαστρο, Αγία Βλαχέρνα Ευρυτανίας
- Καστρί της Αγίας Βλαχέρνας, θέση Καστρί, Αγία Βλαχέρνα Ευρυτανίας
- Ακρόπολη Αγραίας, & Αρχαία Αγραία ή Αρχαία Αγραΐδα, Κερασοχώρι Ευρυτανίας
- Κάστρο των Αγράφων ή Κάστρο Μουμτζέλι, Άγραφα Ευρυτανίας
- Οχύρωμα του Ασπρόπυργου, θέση Πόλεμος, αρχαίος οικισμός, Ασπρόπυργος Ευρυτανίας
- Φρούριο της Βίνιανης & Οχύρωμα στον Άι Γιώργη Βίνιανης, θέση Άι Γιώργης, αρχαίος οικισμός και φρούριο, Βίνιανη Ευρυτανίας
- Αρχηγείο ΠΕΕΑ στη Βίνιανη, αρχηγείο της ΠΕΕΑ, Εθνικό Συμβούλιο (ΠΕΕΑ), Βίνιανη Ευρυτανίας
- Αρχηγείο ΣΣΑ στη Βίνιανη, , αρχηγείο της ΣΣΑ στον Aγώνα κατά των Γερμανών, Βίνιανη Ευρυτανίας
- Κάστρο της Βούλπης, θέση Κάστρο, Βούλπη Ευρυτανίας
- Κάστρο του Βουτύρου, Βούτυρο Ευρυτανίας
- Κάστρο της Γρανίτσας, λόφος Αετοφωλιά, Γρανίτσα Ευρυτανίας
- Κάστρο της Δαφνούλας, Δαφνούλα Ευρυτανίας
- Κάστρο του Δρακοπηδήματος, θέση «Δρακοπήδημα», Βαλαώρα Ευρυτανίας
- Φρούριο της Ιτέας Ευρυτανίας, Ιτέα Ευρυτανίας
- Παλιόκαστρο του Καλεσμένου, θέση Παλιόκαστρο, Άνω Καλεσμένο Ευρυτανίας
- Πύργοι του Καραϊσκάκη, βορειοανατολικά και νοτιοδυτικά από τη Μονή Προυσού, Προυσός Ευρυτανίας
- Κάστρο του Κάρολου Τόκκου, Σιβίστα Ευρυτανίας
- Κάστρο του Καρπενησίου & Ακρόπολη Καρπενησίου, λόφος Παλιόκαστρου ή λόφος Αγίου Δημητρίου, προϊστορικός οικισμός, Καρπενήσι
- Φρούριο του Καστρακίου Τοπολιάνων, Καστράκι Ευρυτανίας
- Κάστρο της Καταβόθρας, Βαλαώρα Ευρυτανίας
- Κούλια των Κέδρων, ερείπια τουρκικού συνοροφυλακίου του 1881, πρώτα σύνορα μετεπαναστατικής Ελλάδας, Κέδρα Ευρυτανίας
- Κάστρο του Κερασοχωρίου, θέση Καστρί, Κερασοχώρι Ευρυτανίας
- Αρχηγείο ΕΛΑΣ στο Kερασοχώρι Eυρυτανίας, αρχηγείο του ΕΛΑΣ, Κερασοχώρι Ευρυτανίας
- Κάστρο των Κορυσχάδων, Κορυσχάδες Ευρυτανίας
- Αρχηγείο ΠΕΕΑ στις Κορυσχάδες, αρχηγείο της ΠΕΕΑ, Εθνικό Συμβούλιο (ΠΕΕΑ), Κορυσχάδες Ευρυτανίας
- Φρούριο των Λεπιανών, Γρανίτσα Ευρυτανίας
- Κάστρο του Λημεριού, θέση Καστρί, Λημέρι Ευρυτανίας
- Κάστρο της Μάρως, Βαλαώρα Ευρυτανίας
- Κάστρο του Μεγάλου Χωριού, θέση Προφήτης Ηλίας (Άθανος), Μεγάλο Χωριό Ευρυτανίας
- Κάστρο του Μέγδοβα, ίχνη δυτικά της γέφυρας του ποταμού Μέγδοβα
- Πύργος του Μικρού Χωριού, θέση Άγιος Σώστης, παλαιό Μικρό Χωριό Ευρυτανίας
- Φρούριο του Μοναστηρακίου, αμυδρά λείψανα αρχαίου φρουρίου, Μοναστηράκι Ευρυτανίας
- Κούλια του Νέου Αργυρίου, δεξιά του ποταμού Αχελώου, ερείπια τουρκικού συνοροφυλακίου του 1832, πρώτα σύνορα μετεπαναστατικής Ελλάδας, Νέο Αργύρι Ευρυτανίας
- Κάστρο της Παλαιοκατούνας, Παλαιοκατούνα Ευρυτανίας
- Κάστρο της Πρασιάς, Πρασιά Ευρυτανίας
- Ακρόπολη Σιβιστούπολης Ευρυτανίας, μυθική, υδατοσκεπής από τα νερά της τεχνητής Λίμνης Κρεμαστών και του ποταμού Αχελώου, Σιβίστα Ευρυτανίας
- Κάστρο του Στενώματος, ύψωμα «Τούρλα», (κατεστραμμένο κάστρο) Στένωμα Ευρυτανίας
- Φρούριο των Τοπολιάνων, θέση Αγία Παρασκευή Τοπολιάνων, Τοπόλιανα Ευρυτανίας
- Κάστρο της Τσούκας, θέση Τσούκκα Παλαιοκατούνας, Τσούκα Ευρυτανίας
- Ακρόπολη Φαντίνου, Αρχαία Φαντίνος, Δομνίστα Ευρυτανίας
- Κάστρο των Φιδακίων, θέση Καστρί Φιδακίων, Φιδάκια Ευρυτανίας
- Κάστρο του Φουρνά, θέση Προφήτης Ηλίας, Φουρνάς Ευρυτανίας
- Κάστρο της Χελιδόνας, Χελιδόνα Ευρυτανίας
- Κάστρο των Ψιανών, Ψιανά Ευρυτανίας
Κάστρο Καρόλου Τόκκου
Κάστρο Βαλαώρας
Κάστρο Γρανίτσας
Καστρί Φιδακίων
Πληροφορίες:ΙΔ΄Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Λαμίας και 24η Εφορεία Βυζαντινών Νομούς Ευρυτανίας.
Φώτο: www.technovision.gr, www.kastra.eu, Greek Village Life.