‘Στη Ζιμπάμπουε, σχεδόν ένας στους τέσσερις πάσχει από kufungisisa, δηλαδή από κατάθλιψη. Σημαίνει “αυτός που σκέφτεται πολύ”. Το στίγμα της ψυχικής ασθένειας είναι βαρύ, το κόστος των συνεδριών, σε μια χώρα με 80% ανεργία, δυσβάσταχτο κι έτσι οι περισσότεροι στρέφονται σε μάγους, σε προφήτες ή σε εξορκιστές και πολύ συχνά επιλέγουν την αυτοκτονία. Μέχρι που ο κ. Τσιμπάντα, ένας από τους 12(!) ψυχιάτρους που υπάρχουν στη χώρα (με πληθυσμό 15 εκ.) είχε την καταπληκτική ιδέα να εκπαιδεύσει γιαγιάδες και οι συνεδρίες να γίνονται σε παγκάκια.
Κι έτσι, στην Χαράρε οι σοφές ηλικιωμένες απλώς κάθονται στα «παγκάκια φιλίας», όπως ονομάζονται, και περιμένουν τους ασθενείς τους. «Ξέρουν να ακούν, ξέρουν να διηγούνται ιστορίες, ξέρουν να παρηγορούν και έχουν πολύ χρόνο», λέει ο Τσιμπάντα για τις «χρυσές κυρίες» του, που αυτή τη στιγμή είναι πάνω από 300. Συνεχίζει να τις εκπαιδεύει, μέσα από παιχνίδια ρόλων, για να βοηθήσουν τους ασθενείς τους να αναγνωρίσουν τα προβλήματά τους και να βρουν μόνοι τους τρόπους να τα αντιμετωπίσουν. «Όχι πολλές συμβουλές, δεν έχουν αποτελέσματα, μικρά βήματα». Γιατί όπως λένε στη Ζιμπάμπουε, υπάρχει μόνο ένας τρόπος να φας έναν ελέφαντα: μπουκιά μπουκιά.’
Οι πληροφορίες από το fractalart.gr και αποφεύγοντας κάθε μεμψίμοιρο συνειρμό για τις αντίστοιχες πρακτικές που ακολουθούνται στη χώρα μας και την τεράστια αύξηση της χρήσης ναρκωτικών ουσιών την περίοδο COVID 19 που η κατάθλιψη εκτοξεύτηκε στον πληθυσμό, θέλω μόνο να σταθώ στο ότι η επιστήμη δεν μπορεί να κλειστεί μεθοδολογικά σε ‘κουτάκια’. Ευτυχώς όχι μόνο στην ‘υποανάπτυκτη’ Ζιμπάμπουε, αλλά και στον ‘αναπτυγμένο’ δυτικό κόσμο και κυρίως στην Αμερική, η σύγχρονη επιστήμη έχει κατανοήσει ότι πρέπει να διευρύνει τη μεθοδολογία της και να διεισδύσει στην επιζητούμενη ‘αλήθεια’ με μοντέλα περισσότερο ολιστικά. Στη χώρα μας η προσέγγιση αυτή είναι πολύ πρώιμη προς το παρόν και ο επιστήμονας που θα συμβουλευτούμε να μας χτίσει το σπίτι, να μας δώσει τη διατροφή, να μας γιατρέψει σώμα ή ψυχή κοκ, πολύ σπάνια δεν είναι ένας τεχνοκράτης που απλά αναπαράγει στεγανά και χωρίς ‘επιστημονικό ένστικτο’, ό,τι άκουσε από το τελευταίο επιστημονικό συνέδριο που συμμετείχε.
Και φυσικά υπάρχουν καλοί επιστήμονες που είναι και ανθρωπιστές και φυσικά υπάρχουν και καλοί επιστήμονες που βοηθούν καθημερινά χιλιάδες ανθρώπινες ζωές χωρίς να είναι ανθρωπιστές. Σπάνια όμως ο άνθρωπος με όλες του τις καθημερινές εκφάνσεις βρίσκεται στον πυρήνα της επιστημοσύνης αυτής. Το θετικό αποτέλεσμα όταν υπάρχει είναι αποκομμένο από τη διάδραση που έχει με το περιβάλλον, τις συνθήκες και την κουλτούρα μέσα στα οποία ζει και σίγουρα τα κόστη είναι τεράστια. Πόσο κοστίζουν τα ‘παγκάκια φιλίας’ στο ασφαλιστικό σύστημα της Ζιμπάμπουε; Μηδενικό κόστος και αυτοί που ωφελούνται εκατοντάδες. Τι θα μας πρότεινε άραγε ο αντίστοιχος κ. Τσιμπάντα στον τομέα της ενέργειας, των κατασκευών, της θεραπείας των αυτοάνοσων και χρόνιων παθήσεων, της απεξάρτησης από εθισμούς, της οικονομικής κρίσης και της κλιματικής αλλαγής;
